Dwie rzeczy warto wiedzieć od razu: po pierwsze, to prawo, z którego możesz skorzystać w dowolnym momencie; po drugie – jeśli ZUS wyliczy niższą kwotę, nie stracisz ani złotówki.

Nie znasz wniosku ERPO w ZUS? Tyle pieniędzy tracą emeryci co miesiąc

Co roku ZUS przyznaje ponad 200 tysięcy nowych emerytur. Większość świadczeń jest wyliczana automatycznie – na podstawie danych z systemu i dokumentów, które wnioskodawca ma pod ręką.

Ale rzeczywistość jest bardziej skomplikowana. Wielu Polaków nie ma pełnej dokumentacji, część pracowała w czasach, gdy płace były rozliczane „na papierze”, a część kontynuuje pracę po przejściu na emeryturę. To właśnie ta grupa ma największą szansę na wyższe świadczenie.

ZUS przypomina, że w takiej sytuacji można wystąpić o ponowne obliczenie emerytury – czyli tzw. wniosek ERPO. Brzmi urzędowo, ale efekty potrafią być bardzo konkretne: kilkaset złotych miesięcznie więcej, a czasem nawet o połowę wyższe świadczenie.

To prosta procedura, a każdy dodatkowy rok pracy i nowe składki mogą mieć ogromny wpływ na wysokość emerytury – tłumaczą doradcy ZUS.

Wniosek ERPO w ZUS – co to jest i kiedy realnie podniesie emeryturę

To formularz, który można złożyć w ZUS, prosząc o ponowne obliczenie świadczenia emerytalnego lub rentowego. Pełna nazwa brzmi:

„Wniosek o ponowne ustalenie wysokości emerytury lub renty” (ERPO).

W praktyce oznacza to, że prosimy ZUS, by na nowo przeanalizował nasz kapitał emerytalny – uwzględnił nowe okresy składkowe, nowe zarobki albo składki, które wpłynęły po przyznaniu emerytury.

Ważne

ZUS przelicza świadczenie ponownie, a jeśli nowa kwota jest wyższa – od następnego miesiąca zaczyna wypłacać więcej.

Kiedy złożyć wniosek ERPO? Konkretnie: kto i w jakich sytuacjach zyska najwięcej

ZUS przewiduje kilka przypadków, gdy wniosek ma uzasadnienie:

  • Pracujesz po przyznaniu emerytury – jeśli z nowej pracy odprowadzane są składki, możesz wnioskować o doliczenie ich do kapitału.
  • Odnaleziono brakujące dokumenty – np. zaświadczenia o zarobkach sprzed lat, które zwiększają podstawę wymiaru.
  • ZUS nie miał pełnych danych w chwili przyznawania świadczenia (np. nie uwzględnił umów, służby wojskowej, pracy za granicą).
  • Zmieniły się przepisy – dotyczy głównie osób, którym emerytura była liczona według starych zasad (przed 2009 r.).

Wniosek można złożyć raz w roku lub po zakończeniu zatrudnienia.

Ile można zyskać na ERPO? Prawdziwy przykład i dokładne wyliczenia

Pani Anna z Bydgoszczy przeszła na emeryturę w 2018 roku. Otrzymywała 2 900 zł netto. Po dwóch latach podjęła pracę na pół etatu w urzędzie gminy, z której regularnie odprowadzano składki.

W 2025 roku, po czterech latach, złożyła wniosek ERPO. ZUS doliczył:

  • cztery lata nowych składek,
  • oraz odnalezione dokumenty z lat 90., które wcześniej nie zostały uwzględnione.

Efekt? Po przeliczeniu emerytura wzrosła o ponad 900 zł netto miesięcznie. W skali roku to ponad 10 000 zł więcej.

Byłam w szoku. Myślałam, że to tylko formalność, a tu okazało się, że mam prawie tysiąc złotych więcej. To dla mnie ogromna ulga – opowiada pani Anna.

O ile rośnie emerytura po dodatkowych latach pracy? Dane ZUS [tabela]

Z raportu „Przegląd Emerytalny 2025” wynika, że każdy dodatkowy rok pracy po osiągnięciu wieku emerytalnego zwiększa świadczenie średnio o 8–9 proc.

Dodatkowy okres pracy Wzrost emerytury kobiet Wzrost emerytury mężczyzn
1 rok + 8,8% + 8,9%
2 lata + 19,1% + 19,5%
3 lata + 29,8% + 30,4%
4 lata + 41% + 42%
5 lat + 52,8% + 54,3%

ZUS podkreśla, że nawet krótsza aktywność zawodowa może mieć wymierny efekt, ponieważ świadczenie jest obliczane z uwzględnieniem długości życia oraz zgromadzonego kapitału składkowego.

Jak złożyć wniosek ERPO w ZUS – instrukcja krok po kroku (online i w oddziale)

1. Sprawdź, czy masz podstawę do wniosku o ponowne przeliczenie emerytury

Zadaj sobie proste pytania:

  • Czy po przyznaniu emerytury nadal pracuję i odprowadzam składki?
  • Czy pojawiły się nowe dokumenty potwierdzające okresy zatrudnienia lub zarobki?
  • Czy moja emerytura była liczona wiele lat temu i nie uwzględnia nowych zasad?

Jeśli odpowiedź na któreś brzmi „tak” – warto działać.

2. Pobierz i wypełnij formularz ERPO

Formularz znajdziesz na stronie ZUS, ale możesz go też pobrać poniżej - zamieszczamy plik PDF do wydrukowania. Po wypełnieniu możesz go złożyć:

  • przez PUE ZUS (online),
  • osobiście w oddziale,
  • lub listownie.

Wypełnia się tylko podstawowe dane i wskazuje, czego dotyczy przeliczenie: nowych składek, okresów pracy, zmiany podstawy wymiaru.

Wniosek ERPO o ponowne przeliczenie emerytury
pobierz plik

3. Dołącz dokumenty

To kluczowy moment. Bez dokumentów ZUS nie może przeliczyć świadczenia. Przydadzą się:

  • zaświadczenia o zarobkach (ERP-7),
  • świadectwa pracy,
  • potwierdzenia składek po przejściu na emeryturę,
  • legitymacje ubezpieczeniowe lub wyciągi z archiwum ZUS.

4. Czekaj na decyzję ZUS

ZUS ma 30 dni na rozpatrzenie wniosku, choć w praktyce proces może trwać kilka tygodni. Jeśli wynik będzie korzystny – nowa kwota obowiązuje od pierwszego dnia miesiąca po złożeniu wniosku.

Ile naprawdę możesz zyskać na ERPO? Kalkulator na przykładach [tabela]

Przykładowe wyliczenia:

Wysokość dotychczasowej emerytury Dodatkowe składki (2 lata pracy) Wzrost procentowy Nowa emerytura
2 000 zł netto 24 000 zł składek + 15% 2 300 zł
2 500 zł netto 36 000 zł składek + 20% 3 000 zł
3 000 zł netto 48 000 zł składek + 25% 3 750 zł

W niektórych przypadkach, gdy ZUS doliczy także brakujące lata pracy lub koryguje podstawę wymiaru, wzrost może sięgnąć nawet 50 proc..

Dlaczego warto złożyć ERPO – 4 kluczowe korzyści dla Twojej emerytury

  • Wyższe świadczenie – nawet kilkaset złotych miesięcznie więcej.
  • Bez ryzyka obniżki – jeśli po obliczeniu wynik jest niższy, zostaje poprzednia kwota.
  • Legalny, prosty mechanizm – bez zmian ustawowych i bez opłat.
  • Możliwość działania co rok – każde kolejne składki można dodać po 12 miesiącach.

Kto nie skorzysta z ERPO i kiedy lepiej poczekać z wnioskiem

Nie każdy zyska na przeliczeniu. Wniosek nie przyniesie efektu, jeśli:

  • od przyznania emerytury nie pracowałeś i nie ma nowych składek,
  • wszystkie okresy pracy i zarobki zostały już uwzględnione,
  • świadczenie zostało przyznane niedawno i nie upłynął jeszcze rok.

Ważne: osoby, które nie mogą skorzystać z wniosku ERPO, mogą sprawdzić inny wniosek, dzięki któremu emerytura może wzrosnąć nawet o 400 zł: ZUS EPD-21. Jeden wniosek pozwala emerytom odzyskać nawet 400 zł rocznie

Ile czeka się na decyzję ZUS i kiedy wypłacą wyrównanie po ERPO

ZUS rozpatruje wnioski w kolejności wpływu. Standardowo trwa to od miesiąca do dwóch. Jeśli decyzja jest pozytywna, ZUS wypłaca wyrównanie od pierwszego dnia miesiąca po złożeniu wniosku.

Dlaczego emeryci nie składają ERPO? Najczęstsze bariery i jak je obejść

Według danych z 2024 roku, tylko 14 proc. emerytów, którzy mieli prawo do ponownego przeliczenia, faktycznie złożyło wniosek.
Powody? Brak informacji, przekonanie, że „ZUS sam wszystko wie”, i strach przed biurokracją. Tymczasem w praktyce wystarczy kilka minut w PUE ZUS i kilka dokumentów.

To nie jest łaska urzędu, tylko prawo emeryta. A efekty bywają zaskakujące – podkreślają doradcy ZUS.

Czy po ERPO ZUS może obniżyć emeryturę? Sprawdzamy przepisy – odpowiedź jest prosta

Nie. Ustawa o emeryturach i rentach z FUS (Dz.U. z 1998 r. nr 162, poz. 1118) wyraźnie stanowi, że w razie gdy nowa kwota okaże się niższa, ZUS pozostawia świadczenie w dotychczasowej wysokości. W praktyce – nie ma ryzyka.

Jak sprawdzić brakujące składki w PUE ZUS

Zaloguj się na PUE ZUS, następnie kliknij w zakładkę Ubezpieczenia potem Składki i na końcu - Historia ubezpieczenia. Jeśli widzisz przerwę w okresach, które faktycznie pracowałeś, to sygnał, że warto złożyć ERPO.

Ekonomiści wskazują, że warto składać wniosek jak najszybciej. Im wcześniej ZUS przeliczy świadczenie, tym dłużej będziesz otrzymywać wyższą kwotę. Z każdym rokiem bez przeliczenia tracisz potencjalne wyrównanie.

Wniosek ERPO – najczęstsze pytania emerytów (FAQ)

Czy można złożyć wniosek kilka razy?
Tak, raz w roku lub po zakończeniu zatrudnienia.

Czy trzeba zapłacić za wniosek?
Nie, wniosek ERPO jest bezpłatny.

Czy mogę złożyć wniosek online?
Tak, najprościej przez konto PUE ZUS.

Co jeśli nie mam wszystkich dokumentów?
ZUS może pomóc w ich odtworzeniu lub wystąpić do archiwum.

Czy mogę stracić na wniosku?
Nie – jeśli wyjdzie niższa kwota, ZUS zostawi starą.

Podstawa prawna i dokumenty