Kiedy przysługuje zasiłek opiekuńczy?

Zasiłek opiekuńczy to świadczenie pieniężne wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) ubezpieczonym, którzy muszą zrezygnować z pracy lub ją przerwać z powodu opieki nad chorym członkiem rodziny:

  • zdrowym dzieckiem do lat 8 (np. z powodu zamknięcia przedszkola),
  • chorym dzieckiem do lat 14,
  • chorym innym członkiem rodziny, jeżeli pozostają we wspólnym gospodarstwie domowym z ubezpieczonym w okresie sprawowania opieki.

Ile wynosi zasiłek opiekuńczy w 2025 roku?

Wysokość świadczenia wynosi 80 proc. podstawy wymiaru, czyli przeciętnego wynagrodzenia z ostatnich 12 miesięcy przed powstaniem konieczności opieki. Co trzeba zrobić, żeby dostać świadczenie?

Jak złożyć wniosek o zasiłek opiekuńczy?

Ubezpieczeni muszą złożyć w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych właściwy wniosek wraz zaświadczeniem lekarskim potwierdzającym konieczność opieki albo – gdy zasiłek wypłaca ZUS - płatnicy składek dostarczają zaświadczenie na druku Z-3. Kiedy ZUS może odmówić wypłaty zasiłku?

Nie wszyscy dostaną pieniądze. Świadczenie jest wypłacane tylko wtedy, gdy w gospodarstwie domowym nie ma innych osób, które mogłyby przejąć opiekę nad chorym członkiem rodziny. ZUS dotychczas opierał się na oświadczeniach ubezpieczonych. Najczęściej nie przeprowadzał kontroli potwierdzających brak innych członków rodziny mogących sprawować opiekę. Teraz ma się to zmienić – sejm zajmie się projektem ustawy o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw, który ma zwiększyć uprawnienia inspektorów i częstotliwość kontroli w domach świadczeniobiorców.

Nowe przepisy: kontrole bez zapowiedzi i większe uprawnienia inspektorów ZUS

Co zakładają projektowane przepisy? Kontrole miałyby być dokonywane w miarę potrzeb. ZUS nie musiałby już ustalać terminów kontroli, a inspektorzy będą mogli sprawdzać obecność innych domowników i żądać od świadczeniobiorców wyjaśnień.

- Kontrola jest dokonywana z wykorzystaniem środków adekwatnych i proporcjonalnych do celu kontroli, z poszanowaniem prywatności osoby kontrolowanej oraz innych osób przebywających w miejscu kontroli oraz w sposób wolny od ryzyka pogorszenia się stanu zdrowia osoby kontrolowanej i zakłócania procesu leczenia lub rekonwalescencji, a czas jej trwania jest ograniczony do okresu niezbędnego do dokonania ustaleń z tej kontroli – brzmi treść art. 68a ust. 4. projektowanej ustawy.

Kontrole byłyby nasilone podczas zwiększonej nieobecności świadczeniobiorcy z powodu sprawowania opieki. W praktyce oznacza to, że łatwiej będzie stracić świadczenie i zostać zobowiązanym do zwrotu pieniędzy.