Przygotowuję się wraz z innymi nauczycielami ze szkoły do zorganizowania dzieciom i młodzieży obozu w czasie przerwy świątecznej w grudniu, a także podczas ferii zimowych – pisze pan Włodzimierz. – Wiemy, że właśnie zmieniają się przepisy w tej sprawie. Chcielibyśmy się dowiedzieć, czy jako wychowawcy i opiekunowie będziemy mieli większe obowiązki związane z zapewnieniem bezpieczeństwa w czasie takiego zorganizowanego wypoczynku.
Nowe przepisy dotyczące organizacji wypoczynku dla dzieci i młodzieży uwzględniają postulaty Najwyższej Izby Kontroli zawarte w raporcie pt. „Bezpieczeństwo wypoczynku dzieci i młodzieży”. Jedną ze zmian jest to, że samorządy będą musiały współpracować z Państwową Strażą Pożarną, której zadaniem będzie prowadzenie zajęć dla uczniów, dotyczących bezpieczeństwa, w tym przeciwpożarowego. Zdefiniowano też pojęcie zorganizowanego wypoczynku. Prócz tego, że jego celem jest rekreacja i regeneracja sił fizycznych i psychicznych, to ma być połączony ze szkoleniem lub pogłębianiem wiedzy, rozwijaniem zainteresowań i uzdolnień lub kompetencji społecznych dzieci i młodzieży. Impreza powinna trwać nieprzerwanie co najmniej dwa dni. Może się odbywać w czasie ferii letnich, zimowych oraz wiosennej i zimowej przerwy świątecznej, w kraju lub za granicą, zwłaszcza w formie: kolonii, półkolonii, zimowiska, obozu i biwaku. Nadzorowi kuratora oświaty i sankcjom przewidzianym dla organizatorów wypoczynku nie będą podlegały tylko wyjazdy zorganizowane przez rodziców dla własnych dzieci lub pociech znajomych.
W nowelizacji wskazano też, kto ma prawo organizować wypoczynek. Z pewnością można do tej grupy zaliczyć przedsiębiorców wpisanych do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych. Organizatorami mogą być też osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, o ile będą to robić w celach niezarobkowych. Jeśli jednak te podmioty będą chciały na tym zarabiać, to muszą zdawać sobie sprawę, że taki wypoczynek nie może być zaliczany do imprez turystycznych (w rozumieniu przepisów o usługach turystycznych). Te zdefiniowane są jako pakiet co najmniej dwóch usług o jednolitym programie i objętych jednolitą ceną.
Ponadto organizator wypoczynku, w myśl nowych przepisów, będzie jeszcze bardziej zobowiązany do zapewnia bezpiecznych i higienicznych warunków wypoczynku. Impreza musi mieć miejsce w obiekcie lub na terenie spełniającym wymagania ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska oraz odpowiednie warunki higieniczno-sanitarne, określone w przepisach o ochronie przeciwpożarowej, ochronie środowiska i o Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Co więcej, jeśli w imprezie biorą udział niepełnosprawni – organizator musi zadbać, aby obiekt lub teren był dostosowany do potrzeb wynikających z rodzaju ich niepełnosprawności.
Organizator będzie musiał też mieć na względzie, żeby – w zależności od programu wypoczynku i realizowanych zajęć – trenerzy i instruktorzy sportu, rekreacji, animacji kulturalno-oświatowej, lektorzy języka i inne osoby prowadzące zajęcia podczas wypoczynku spełniali określone wymagania. Muszą mieć ukończone 18 lat i co najmniej średnie wykształcenie. Dodatkowo powinni mieć wiedzę, doświadczenie i umiejętności niezbędne do realizowanych zajęć. Nowelizacja przewiduje też, że kierownicy i wychowawcy, jeśli podejmują się prowadzenie obozu lub innych form zorganizowanego wypoczynku w formie wolontariatu, będą zwolnieni z opłat za uzyskanie z krajowego rejestru karnego zaświadczenia o niekaralności. Zmiany dotyczące współpracy szkół i samorządów z Państwową Strażą Pożarną obowiązują od dnia ogłoszenia nowelizacji, czyli od 15 października 2015 r. Organizatorzy na dostosowanie się do nowych rozwiązań będą jednak mieli czas do 1 kwietnia 2016 r.
Podstawa prawna
Art. 1 ustawy z 11 września 2015 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym (Dz.U. z 2015 r. poz. 1629).
PORADA EKSPERTA
Zapewnienie profesjonalnej opieki wychowawczej, wzmocnienie nadzoru nad organizatorami wypoczynku w kraju i za granicą, rozszerzenie zakresu informacji dostępnych dla rodziców i opiekunów z elektronicznej bazy wypoczynku – to cele rozwiązań zawartych w nowelizacji ustawy o systemie oświaty oraz ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym. Aby wzmocnić bezpieczeństwo uczestników wypoczynku w czasie wakacji, ferii zimowych i przerw świątecznych, na ich organizatorów nałożono obowiązek zapewnienia kadry mającej odpowiednie kwalifikacje.
Warto mieć na względzie, że kierownikiem wypoczynku może być osoba, która:
● nie była karana za umyślne przestępstwo przeciwko życiu i zdrowiu, przestępstwo przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, przestępstwo przeciwko rodzinie i opiece, z wyjątkiem przestępstwa określonego w art. 209 ustawy z 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. nr 88, poz. 553 ze zm.), przestępstwo określone w rozdziale 7 ustawy z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz.U. z 2012 r. poz. 124 oraz z 2015 r. poz. 28) albo wobec której nie orzeczono zakazu prowadzenia działalności związanej z wychowywaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub opieką nad nimi lub zakazu przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, kontaktowania się z określonymi osobami, zbliżania się do określonych osób lub opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu,
● ukończyła 18 lat,
● ma wykształcenie co najmniej średnie,
● ukończyła kurs kierownika wypoczynku,
● ma co najmniej trzyletnie (uzyskane w okresie ostatnich 15 lat) doświadczenie w wykonywaniu zadań dydaktyczno-wychowawczych lub opiekuńczo-wychowawczych.
Natomiast wychowawcą wypoczynku może być osoba, która:
● nie była karana za wymienione przestępstwa,
● ukończyła 18 lat,
● ma wykształcenie co najmniej średnie,
● ukończyła kurs wychowawcy wypoczynku.
Dzięki zmianie przepisów zwiększony zostanie nadzór nad organizacją kursów dla kierowników i wychowawców wypoczynku. W trakcie wypoczynku mają być też uwzględniane specjalne potrzeby edukacyjne jego uczestników, w szczególności wynikające z niepełnosprawności i niedostosowania społecznego lub zagrożenia takim niedostosowaniem. Jednocześnie nową grupą uprawnionych, mających pierwszeństwo do korzystania z wypoczynku finansowanego przez wojewodę będą dzieci żyjące w trudnych warunkach materialnych, w tym samotnie wychowywane.
Wprowadzając definicję wypoczynku, poszerzono uprawnienia kuratora oświaty do sprawowania nadzoru nad wypoczynkiem, nie tylko w czasie ferii zimowych i letnich, ale także zimowej i wiosennej przerwy świątecznej. Jednocześnie w przypadku wykazania nieprawidłowości, które mogą stanowić zagrożenie dla życia lub zdrowia dzieci i młodzieży w trakcie wypoczynku, kurator oświaty będzie mógł zarządzić jego zakończenie i nakazać powrót wszystkich uczestników do domu.
Wobec nierzetelnych organizatorów wypoczynku przewidziano sankcję grzywny. Kara taka będzie nakładana na organizatora, który nie zgłosił imprezy lub nie poinformował kuratora oświaty o zmianach w zgłoszeniu, np. o zmianie wychowawcy lub liczbie dzieci.
