Opłata legalizacyjna za samowolę budowlaną – w szczególnie uzasadnionych przypadkach – będzie mogła zostać umorzona (w całości lub w części) albo rozłożona na raty, a termin jej płatności odroczony. Takie rozwiązania zawarte zostały w nowelizacji prawa budowlanego, którą w zeszłym tygodniu podpisał prezydent. Nowe prawo zacznie obowiązywać po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
W ocenie prawników nowela to dobry krok ustawodawcy. Jak wyjaśnia Mariusz Zając, adwokat, partner w Kancelarii Zając Zarębski i Partnerzy, w dotychczasowym stanie prawnym np. rozłożenie na raty opłaty legalizacyjnej nie było możliwe. Surową linię orzeczniczą wyznaczył Naczelny Sąd Administracyjny, m.in. wyrokiem z 13 kwietnia 2013 r. (sygn. akt II FSK 794/12). NSA uznał, że do opłat związanych z samowolą budowlaną nie można stosować przepisów ordynacji podatkowej (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 749). W art. 67a ordynacja stanowi, że organ podatkowy w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym może:
● odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć zapłatę na raty;
● odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę;
● umorzyć w całości lub w części zaległości, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną.
Dzięki nowemu art. 49c prawa budowlanego przepis ten znajdzie zastosowanie do opłat legalizacyjnych. Uprawnienia organu podatkowego przysługiwać będą wojewodzie. – Inwestor, wobec którego wszczęte zostało postępowanie dotyczące legalizacji samowoli budowlanej, w pierwszej kolejności zobowiązany będzie przedstawić zaświadczenie o zgodności realizowanej inwestycji z uwarunkowaniami planistycznymi (miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego lub decyzją o warunkach zabudowy) oraz złożyć niezbędną dokumentację wymaganą dla uzyskania pozwolenia na budowę lub dokonania zgłoszenia – wyjaśnia mecenas Zając.
Dopiero po ich pozytywnej ocenie wydane zostanie postanowienie w przedmiocie ustalenia wysokości opłaty legalizacyjnej. Opłata ta, co do zasady, powinna zostać zapłacona w terminie 7 dni. Inwestor chcąc ubiegać się o umorzenie (częściowe lub całkowite) lub też rozłożenie opłaty legalizacyjnej na raty, powinien w tym terminie wystąpić z wnioskiem do wojewody w trybie art. 67a par. 1 ordynacji podatkowej. W świetle znowelizowanego prawa budowlanego jego złożenie skutkować będzie zawieszeniem postępowania w sprawie samowoli budowlanej, a tym samym terminu na uiszczenie opłaty. – Wniosek powinien zawierać uzasadnienie wskazujące na potrzebę umorzenia lub rozłożenia na raty opłaty legalizacyjnej. Przyczynami mogą być np. szczególnie trudna sytuacja finansowa i życiowa inwestora albo grożąca jemu i jego rodzinie bezdomność w przypadku rozbiórki samowolnie wybudowanego lub rozbudowanego domu – wylicza mec. Zając.
Etap legislacyjny
Ustawa czeka na ogłoszenie w Dzienniku Ustaw