W październiku ubiegłego roku ukończyłem 65 lat i 9 miesięcy, nabywając tym samym prawo do emerytury w wieku powszechnym. Pracodawca namówił mnie jednak, żebym dopracował u niego do końca stycznia 2016 r. – w ten sposób nie tylko otrzymam specjalną nagrodę za długoletni staż pracy w firmie, ale będę mógł skorzystać z marcowej waloryzacji świadczeń. Tak też zrobiłem. Okazało się jednak, że tegoroczna waloryzacja będzie symboliczna, ale dowiedziałem się, że niektórzy emeryci mogą liczyć na jednorazowy dodatek. Moje świadczenie prawdopodobnie wyniesie ok. 1,5 tys. zł – pisze pan Stefan.
To prawda. Prawo do jednorazowego dodatku będą mieć wszystkie osoby już pobierające emerytury oraz te, które dopiero składają wnioski o ich przyznanie. Przy czym muszą to zrobić do końca lutego. Spóźnienie choćby o jeden dzień będzie oznaczało utratę szansy na dodatek.
Aby skorzystać z takiej formy wsparcia, należy wypełnić wniosek o emeryturę (druk ZUS Rp-1E). W dokumencie konieczne jest wskazanie okresu, z którego będzie obliczana emerytura, określenie, czy jest się członkiem OFE i podanie, czy już został już ustalony kapitał początkowy. Osoba ubiegająca się po raz pierwszy o emeryturę nie może zapomnieć o tym wskazaniu, czy nadal będzie pracować zawodowo. Do wniosku należy także dołączyć oryginały świadectw pracy oraz zaświadczeń o zarobkach w okresach wskazanych do ustalenia emerytury (przykład 1).
To nie koniec ograniczeń związanych z jednorazowym dodatkiem. Drugim niezwykle ważnym są progi dochodowe, których wysokość będzie ustalana na dzień 29 lutego 2016 r. Osoby, których emerytury i renty w tym dniu nie przekroczą 900 zł, otrzymają dodatek w wysokości 400 zł netto. Jeżeli kwota dotychczasowych świadczeń przekroczy 900 zł, ale nie będzie większa niż 1100 zł, wsparcie wyniesie 300 zł netto. Natomiast 200 zł netto będzie można otrzymać, jeżeli świadczenie wynosi powyżej 1100 zł, nie więcej jednak niż 1500 zł. Ale już tylko na 50 zł netto może liczyć osoba, której świadczenie jest wyższe 1500 zł, ale nie przekracza 2000 zł. Od dodatku jednorazowego nie będzie pobierany podatek ani składka na ubezpieczenie zdrowotne. Jednak jeśli zainteresowany ma prawo do kilku świadczeń, przy ustalaniu progu na dzień 29 lutego 2016 r. przyjmuje się sumę świadczeń wypłaconych.
Co więcej wpływ na prawo do takiego wsparcia mają różne dodatki otrzymywane przez rencistów i emerytów. Przy ustalaniu wysokości świadczenia uwzględnia się jego kwotę łącznie z np. dodatkiem pielęgnacyjnym lub innymi świadczeniami pieniężnymi, które są wypłacane przez organy emerytalno-rentowe. W razie zbiegu prawa do więcej niż jednego świadczenia przysługuje jeden dodatek. Do renty rodzinnej, do której jest uprawniona więcej niż jedna osoba, przysługuje jeden dodatek. Tak więc o faktycznym prawie do jednorazowego dodatku decyduje wiele czynników. I dlatego ZUS jego wypłatę ustali z urzędu po sprawdzeniu wszystkich okoliczności mających wpływ na wypłatę (patrz przykład 2).
PRZYKŁADY
1. Po ustaleniu prawa do emerytury
Pani Halina w lutym tego roku ukończyła 62 lata. Pracodawca przygotował świadectwo pracy potwierdzające rozwiązanie stosunku pracy. Kadrowa pomogła uzupełnić wniosek o przyznanie emerytury. Okazało się jednak, że brakuje jednego zaświadczenia o wysokości zarobków, bowiem archiwum przechowujące dokumentacje pracowniczą jeszcze go nie dostarczyło. To jednak nie przeszkadza w złożeniu wniosku, bowiem ZUS wydaje decyzję po sprawdzeniu wszystkich okoliczności mających wpływ na prawo do wypłaty. Tak więc pani Halina może dostać jednorazowy dodatek pod warunkiem jednak, że spełni kryterium dochodowe.
2. Pielęgnacyjny doliczany do emerytury
Pan Zygmunt otrzymuje z ZUS emeryturę w wysokość 890 zł miesięcznie. Do tego jeszcze dostaje dodatek pielęgnacyjny przyznany na podstawie art. 75 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 748) przyznawany po ukończeniu 75 lat. Pan Zygmunt, który dostał to świadczenie z urzędu w wysokości 208,17 zł, otrzyma jednorazowy dodatek w wysokości 300 zł, a nie 400 zł (dostałby tyle, gdyby o wysokości wsparcia decydowała tylko wysokość emerytury).
Podstawa prawna
Art. 1–11 ustawy z 15 stycznia 2016 r. o jednorazowym dodatku pieniężnym dla niektórych emerytów, rencistów i osób pobierających świadczenia przedemerytalne, zasiłki przedemerytalne, emerytury pomostowe albo nauczycielskie świadczenia kompensacyjne w 2016 r. (Dz.U. poz. 188).
PORADA EKSPERTA
Osobom, które zgłoszą w lutym 2016 r. wniosek o przyznanie emerytury lub renty, jednorazowy dodatek pieniężny będzie przyznany i wypłacony wraz z pierwszą wypłatą świadczeń, mimo iż ZUS wyda w tej sprawie decyzję po 29 lutego 2016 r. Decydujący o prawie do tego dodatku będzie fakt nabycia uprawnień do świadczenia przed dniem 1 marca 2016 r. oraz wysokość miesięcznej kwoty emerytury lub renty wraz z ewentualnie przysługującymi dodatkami i świadczeniami pieniężnymi, nieprzekraczająca 2000 zł miesięcznie, ustalona na dzień 29 lutego 2016 r. w decyzji o przyznaniu emerytury lub renty.
