Połowa wakacji za nami i zbliża się czas kompletowania wyprawki szkolnej. W najlepszej sytuacji są rodzice uczniów klas I–II szkoły podstawowej, bo ich pociechy otrzymają podręczniki od resortu edukacji, a także zostaną dla nich zakupione zeszyty do ćwiczeń. Pomocy edukacyjnych nie muszą również kupować dzieci z klas IV podstawówki i pierwszej szkoły gimnazjalnej
Czy darmowe podręczniki można wymieniać na nowe
Dowiedziałem się, że moja córka, która po wakacjach pójdzie do pierwszej klasy szkoły podstawowej, będzie korzystała z używanego elementarza. Czy rodzic może domagać się od szkoły wydania nowego?
NIE
Darmowe podręczniki do pierwszej klasy, które dostarczył szkołom resort edukacji po raz pierwszy w poprzednim roku szkolnym, mają co do zasady służyć dzieciom przez trzy lata. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby niezadowolony z tego faktu opiekun kupił dziecku nowy podręcznik. Także jeśli przydzielona książka jest bardzo zniszczona, można wnioskować do nauczyciela o jej wymianę. W takich sytuacjach resort edukacji może dosłać szkole nowy egzemplarz. Warto jednak pamiętać, że dla dobra wszystkich uczniów nie powinno się ich różnicować i tylko niektórych z nich wyposażać w nowe podręczniki. Dziecko rozpoczynające edukację dostanie więc przygotowany przez MEN darmowy podręcznik „Nasz elementarz”. Będzie to ten sam, z którego w ubiegłym roku uczyli się pierwszoklasiści. Dodatkowo szkoła otrzyma z MEN 50 zł na zakup ćwiczeń dla każdego ucznia. Bezpłatny jest też podręcznik do nauki języka obcego. Szkoła na jego zakup otrzyma 25 zł na dziecko. Jedyne, za co będzie trzeba zapłacić, to podręczniki do przedmiotów nieobowiązkowych (np. religia, etyka, drugi język obcy).
Podstawa prawna
Art. 22ad i 85b ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 ze zm.).
Czy wykaz książek poznam dopiero po wakacjach
Córka pójdzie po wakacjach do drugiej klasy gimnazjum. Pytałam w szkole, dlaczego po zakończeniu roku nie ma wywieszonego wykazu podręczników i ćwiczeń. Otrzymałam odpowiedź, że dyrektor nie musi się spieszyć z zamieszczaniem takiej informacji. Czy dyrektor ma w tym zakresie swobodę?
TAK
Do września 2014 r. w prawie oświatowym szefowie placówki i nauczyciele byli zobowiązani przedstawić wykaz podręczników na kolejny rok szkolny, w które muszą się zaopatrzyć uczniowie do 15 czerwca. Od poprzedniego roku szkolnego taki obowiązek został zniesiony. Dyrektorzy szkół mogą poinformować rodziców o niezbędnych podręcznikach nawet na początku września. Co więcej, nauczyciele nie mają obowiązku korzystać z podręczników i ćwiczeń. Mogą sami opracowywać plan zajęć. Tak jednak w praktyce się nie dzieje.
Podstawa prawna
Art. 22aa pkt 1 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 ze zm.).
Czy rodzic nie musi kupować dodatkowej książki
W podstawówce, do której uczęszcza moich dwóch synów, jest bardzo wysoki poziom. Dyrektor wspólnie z nauczycielami zastanawiają się nad zakupem dodatkowego elementarza obok tego, który dostarcza MEN. Czy mogą zdecydować się na zakup dodatkowej pozycji?
TAK
Nie mogą jednak zmuszać rodziców, aby to oni sfinansowali decyzję rady pedagogicznej o zakupie dodatkowych podręczników. Trzeba też pamiętać, że jeśli szkoła zamówiła już darmowy podręcznik, to powinna z niego korzystać przez trzy kolejne lata. Nie może nagle decydować się na zakup innego. Tym bardziej że regionalne izby obrachunkowe mogłyby zarzucić samorządom i dyrektorom szkół niegospodarność. Niemniej jednak ci, którzy przed zamówieniem zapoznali się z treścią darmowego podręcznika i uznali, że jest zbyt słaby w stosunku do poziomu uczniów, mogą się zdecydować na zakup innego. Wtedy z taką prośbą dyrektor placówki może wystąpić do organu prowadzącego, którym najczęściej jest gmina. Ta może przychylić się do wniosku, lecz musi się jednak liczyć z tym, że to właśnie ona zobowiązana będzie do pokrycia kosztów zakupu nowej książki.
Podstawa prawna
Art. 15 ust. 3 ustawy z 30 maja 2014 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2014 r. poz. 811).
Czy nowi uczniowie muszą dostać książki
W naszej miejscowości wybudowano nowe osiedle i kilkoro dzieci od września najprawdopodobniej przeniesie się do mojej szkoły. Czy będę musiał wyposażyć tych uczniów w rządowe podręczniki?
TAK
Resort edukacji do każdego zamówienia dostarcza dodatkowe elementarze. W efekcie, jeśli pojawi się nowy uczeń, nie będzie problemów w zapewnieniu mu podręcznika. Również przy rozliczaniu dotacji szkoła otrzyma pieniądze, które zostały przeznaczone na ćwiczenia dla nowego ucznia. Co więcej, jeśli takich przypadków byłoby w jednej szkole więcej, resort edukacji zobowiązał się do natychmiastowego dostarczania darmowych podręczników.
Podstawa prawna
Art. 22ad ust. 1 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 ze zm.).
Czy obowiązkowy podręcznik dotyczy niepublicznej szkoły
Moja córka została zapisana do pierwszej klasy w niepublicznej placówce. Tam zdecydowano się nie korzystać z rządowego podręcznika. Zgodzili się na to rodzice. Szefowie szkoły poprosili radę rodziców, aby zebrała pieniądze i przekazała jako darowiznę. Z tych środków będą zakupione podręczniki. Wszystko to z obawy przed złamaniem przepisów oświatowych o darmowej pomocy. Czy konieczne jest takie obchodzenie prawa?
NIE
Zgodnie ze stanowiskiem MEN opiekunowie uczniów z niepublicznych placówek mają prawo do darmowego podręcznika i pomocy edukacyjnych. Jeśli jednak zgodnie uznają, że szkoła lub osobiście opiekunowie wyposażą uczniów w wyprawkę szkolną, to nie ma potrzeby na tego typu obchodzenie przepisów i przekazywanie środków jako darowizny na rzecz szkoły. MEN przyznaje, że prywatne placówki nie są tak restrykcyjnie traktowane jak publiczne. Tym bardziej, że zawsze taka szkoła mogłaby np. podwyższyć czesne i z tych pieniędzy kupić inne podręczniki i pomoce edukacyjne dla uczniów. Szefowie prywatnych szkół muszą jednak mieć świadomość, że rezygnując z tego typu wsparcia udzielanego za pośrednictwem samorządu, nie będą mieli prawa do dotacji na zakup ćwiczeń i innych pomocy edukacyjnych.
Podstawa prawna
Art. 85b ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 ze zm.).
Czy uczeń może zostawiać książkę w szkole
Na zebraniu szkolnym wspólnie z innymi opiekunami zastanawialiśmy się, na jakich zasadach dzieci będą korzystać z podręczników i pomocy edukacyjnych zakupionych ze środków budżetowych. Pojawiły się sugestie, aby pozostawiać te rzeczy w szkole. Czy szkoła musi umożliwić pozostawianie podręczników na jej terenie?
TAK
Jeśli rodzice nie chcą, aby ich dzieci zabierały pomoce edukacyjne – w tym elementarz – do domu, mogą na własny koszt kupić dodatkowy egzemplarz, który będzie np. w domu przeznaczony do odrabiania zadań i powtarzania lekcji. Jeśli zdecydują, że pomoce edukacyjne dziecka mają zostawać w szkole, to placówka musi o to zadbać. Ma ona obowiązek zapewnić uczniowi możliwość pozostawienia podręczników na jej terenie. Powinna też zabezpieczyć je przed kradzieżą, kupując zamykane szafki. Z prawa do pozostawiania podręczników w szkole mogą skorzystać uczniowie szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych. Uczniowie mogą również zabierać elementarz i ćwiczenia a także podręcznik do nauki języka obecnego do domu. Jeśli jednak zniszczą darmowe pomoce, dyrektor szkoły może domagać się od rodziców pokrycia kosztów ich zakupu.
Podstawa prawna
Par. 4a rozporządzenia ministra edukacji narodowej i sportu z 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz.U. z 2003 r. nr 6, poz. 69 ze zm.).
Czy szkoła może narażać rodziców na dodatkowe koszty
Nauczycielka powiadomiła nas na zebraniu, że dzieci będą uczyły się z darmowego podręcznika przygotowanego przez resort edukacji. Uznała jednak, że nie jest on wystarczający i zaleciła zakup dodatkowego elementarza. Czy rodzice muszą się przychylić do tej propozycji?
NIE
Nauczycielom ze szkół, w których zdecydowano się na rządowy podręcznik, nie wolno namawiać ani nawet sugerować rodzicom zakupu dodatkowych pomocy dla uczniów. Darmowy podręcznik i dotacje na pomoce edukacyjne wprowadzono po to, by odciążyć opiekunów od takich wydatków. Jeśli nauczyciele postępują inaczej, opiekunowie powinni o tym poinformować organ prowadzący, a także kuratorium, które przeprowadzą kontrole w placówkach.
Podstawa prawna
Art. 22ad ust. 2 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 ze zm.).
Czy dziecko w przedszkolu też otrzyma podręcznik
Nauczycielki w samorządowym przedszkolu chcą, abyśmy kupili specjalne podręczniki i ćwiczenia dla pięciolatków. Argumentują, że muszą uczyć ich obowiązkowości i przygotowania do pracy z podręcznikiem. Oczywiście okazało się, że muszę za to zapłacić z własnej kieszeni. Czy w przedszkolu trzeba kupować podręczniki?
NIE
Książki w przedszkolach są dobrowolne. Rodzic nie może być zmuszany do zakupu tego typu pomocy edukacyjnej. Zgodnie z zaleceniami wynikającymi z podstawy programowej dzieci w przedszkolach powinny głównie skupić się na zabawie, a nie na nauce, w tym czytania i pisania.
Podstawa prawna
Art. 14 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (t.j. Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572 ze zm.).
