Subskrybuj nas na Youtube
Chodziło o sprawę małoletniej, której sytuacja zdrowotna wymagała wykonania badań laboratoryjnych oraz gastroskopii w znieczuleniu ogólnym celem oceny efektów dotychczasowego leczenia. Dziewczynka mieszkała w Domu Pomocy Społecznej, jej matka nie żyła, a ociec posiadający pełnię władzy rodzicielskiej udzielił pełnomocnictwa radcy prawnemu. Dokument upoważniał radcę do reprezentowania ojca przed wszelkimi instytucjami, szpitalami, urzędami i organami administracji sądami, w tym Sądem Najwyższym, we wszystkich sprawach związanych z wykonywaną władzą rodzicielską w stosunku do małoletniej. Upoważniony pełnomocnik wyraził zgodę na planowane leczenie dziewczynki, lecz wątpliwość radcy prawnego szpitala wzbudziła jej skuteczność. Sprawa została przekazana do Sądu Rejonowego w L.
Sąd Rejonowy wskazał, że przepisy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego nie przewidują możliwości udzielenia pełnomocnictwa do wykonywania władzy rodzicielskiej, która przysługuje tylko i wyłącznie rodzicom. Powołując się na orzeczenie SN z dnia 8 marca 2006 r., III CZP 98/05, wskazano, iż „władza rodzicielska, ze względu na swój charakter, wykazuje jako prawo podmiotowe szczególne cechy. Jej zasadniczą właściwość stanowi to, że jej atrybuty są zarazem obowiązkiem rodziców, podstawowym zaś celem jest funkcja ochronna względem dziecka". W uzasadnieniu dodano, że iż zgoda, o której mowa w art. 34 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, musi być wyraźna i obejmować ściśle określone czynności medyczne. Jak wskazał Sąd, dotyczy ona więc konkretnych świadczeń, których udzielenie poparte jest uzyskaniem odpowiedniej informacji. W opisywanym przypadku zgoda miała charakter ogólny. Ponoszono również, że nie jest możliwe udzielanie zgody tego typu „na przyszłość”, więc obowiązujące pełnomocnictwo z dnia 8 kwietnia nie może być skuteczne, co do zabiegów nie były zaplanowane. Jak stwierdzono, przyjęcie generalnej zgody jest sprzeczne z przepisami prawa oraz godzi w dobro dziecka. Sąd Rejonowy ostatecznie uznał, że wyrażona przez pełnomocnika małoletniej zgoda na zabieg jest bezskuteczna.
Pełnomocnik od podjętej decyzji złożył apelację. Sąd Okręgowy z jednej strony przyznając słuszność doboru argumentów prze z Sąd Rejonowy, stwierdził, iż nie ma przepisu prawa, w tym w ustawie o zawodach lekarza i lekarza dentysty, który by zabraniał wyrażenia zgody na zabieg medyczny przez pełnomocnika. Jak wskazano, Art. 34 ust 3 w/w ustawy mówi bowiem, że jeżeli pacjent jest osobą małoletnią, niezdolną do świadomego wyrażenia zgody lub całkowicie ubezwłasnowolnioną, a nie ma przedstawiciela ustawowego lub porozumienie się z nim jest niemożliwe, lekarz może przeprowadzić zabieg operacyjny albo zastosować metodę leczenia lub diagnostyki stwarzającą podwyższone ryzyko po uzyskaniu zgody sądu opiekuńczego. Sąd zastanawiał się więc, czy czynność polegająca na wyrażeniu zgody na zabieg medyczny (art. 34 ust 3 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty) mogła być dokonana przez pełnomocnika, czy też jej dokonanie w taki sposób wyłącza właściwość tej czynności prawnej. Wskazując na brak jednoznacznej interpretacji kwestii możliwości skutecznego udzielenia przez rodzica w ramach wykonywanej władzy rodzicielskiej pełnomocnictwa do wyrażenia zgody na dokonanie zabiegu medycznego u jego małoletniego dziecka, postanowiono niniejsze zagadnienie prawne przekazać do rozstrzygnięcia Sądowi Najwyższego.
Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 13 maja 2015 r. jednoznacznie stwierdził, iż przedstawiciel ustawowy małoletniego dziecka może udzielić pełnomocnictwa do złożenia oświadczenia o wyrażeniu zgody przewidzianej w art. 34 ust. 3 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty.
