Subskrybuj nas na Youtube
Lokalne władze nie mogą wyłączyć jednego sołectwa z obszaru ochrony uzdrowiskowej, zwłaszcza gdy obejmuje ono całą gminę – orzekł Najwyższy Sąd Administracyjny.
Spór zainicjowała uchwała radnych Busko-Zdróju, którzy ustanowili na terenie całej gminy trzy strefy uzdrowiskowe. W każdej z nich obowiązywały inne wymogi środowiskowe i związane z nimi ograniczenia.
Dotknęły one starą cegielnię, która znajdowała się w sołectwie Owczary. Jej właściciele zamierzali zmodernizować podupadający zakład. Po uchwale radnych nie mogli już jednak tego zrobić, bo cegielnia leżała na 100-hektarowym terenie objętym ochroną uzdrowiskową, gdzie roboty budowlane przy zakładach przemysłowych były zabronione. Potwierdził to burmistrz, który odmówił spółce wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla rozbudowy zakładu.
Składając skargę na uchwałę radnych, właściciele podkreślali, że właśnie z powodu ustanowienia strefy uzdrowiskowej ich zakład upadł. Dodali, że ich koncesja na wydobycie iłów potrzebnych do produkcji ceramiki budowlanej jest ważna do 2020 r., a w obecnej sytuacji nie mogą już ani z niej korzystać, ani też sprzedać swojego majątku po uczciwej cenie. Twierdzili, że grunty górnicze, które nie mogą być eksploatowane, oraz budynki, które nie mogą zostać rozbudowane, są mało atrakcyjne dla potencjalnych inwestorów.
Domagali się więc uchylenia uchwały radnych, twierdząc, że tereny sołectwa nie powinny należeć do żadnej strefy uzdrowiskowej. Nie spełniały bowiem wymogów z art. 34 ust. 1 i 2 ustawy o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz gminach uzdrowiskowych (Dz.U. z 2016 r. poz. 879 ze zm.). Zgodnie z tymi przepisami status uzdrowiska można nadać tylko obszarowi, który posiada m.in. złoża naturalnych surowców leczniczych i klimat o właściwościach prozdrowotnych. Muszą się na nim znajdować również zakłady i urządzenia przygotowane do prowadzenia lecznictwa uzdrowiskowego i odpowiednia infrastruktura.
Spółka podkreśliła, że w świetle przepisów wszystkie te wymagania muszą być spełnione łącznie. Wskazała natomiast, że sołectwo wyznaczyło jako uzdrowiskowe tereny górnicze, które nie mają żadnych walorów dla leczenia uzdrowiskowego. Powinny być zatem wyłączone z ochrony uzdrowiskowej – twierdziła.
Innego zdania był burmistrz. W odpowiedzi na skargę podkreślił, że radni mają obowiązek wydzielić strefy ochronne, co wynika wprost z art. 38 ustawy uzdrowiskowej. Dodał, że nie mogli wyznaczyć granic stref inaczej, niż przewiduje to przepis.
Nie podzielił też stanowiska spółki, że zaskarżona uchwała uniemożliwiła jej prowadzenie normalnej działalności gospodarczej. W jego ocenie upadłość firmy wynikała bowiem przede wszystkim z problemów na rynku budowlanym. Podkreślił, że kłopoty finansowe cegielni zaczęły się na wiele lat przed wejściem w życie zaskarżonej uchwały. A na dodatek granice strefy są takie same jak w 1972 r., kiedy to Wojewódzka Rada Narodowa nadała miejscowościom Busko-Zdrój i Solec-Zdrój statuty uzdrowisk – podkreślił burmistrz.
Tego samego zdania były sądy obu instancji. Zarówno WSA w Kielcach, jak i NSA orzekły, że radni miasta ustanowili strefy ochrony uzdrowiskowej zgodnie z prawem. Nie mają oni bowiem możliwości wyznaczenia innych granic stref, niż wynika to z ustawy.
Sądy odniosły się również do argumentacji spółki, że tereny sołectwa Owczary nie spełniają wymogów, które pozwalałyby uznać je za uzdrowisko. Jak się okazało, skarżący pominęli jeden istotny fakt, iż statusem uzdrowiska legitymuje się cała gmina. W ocenie NSA nie miało więc znaczenia, że konkretne sołectwo nie spełnia warunków określonych w art. 34 ust. 1 ustawy, skoro wymogi te spełnia cała gmina.
Sędzia NSA Andrzej Irla dodał ponadto, że nie jest uzasadnione, aby łączyć złą kondycję spółki z decyzją radnych o ustanowieniu stref uzdrowiskowych. Wyjaśnił, że z odpisu z Krajowego Rejestru Sądowego wynika jednoznacznie, iż postępowanie likwidacyjne zostało wszczęte jeszcze przed wejściem w życie spornej uchwały.
ORZECZNICTWO
Wyrok NSA z 9 listopada 2016 r., sygn. akt II OSK 533/15
