Waloryzacja emerytur 2026 może spaść nawet do 2,6%. Rząd ostrzega przed cięciami

W 2026 roku rząd planował waloryzację na poziomie 4,88%, zgodnie z ustawowym wzorem: inflacja z 2025 roku + 20% realnego wzrostu płac. Jednak w najnowszej Strategii zarządzania długiem 2026–2029, opublikowanej przez Ministerstwo Finansów, znalazło się ostrzeżenie: jeśli dług publiczny przekroczy 55% PKB, konieczne będą cięcia i „zaciskanie pasa”. Oznacza to, że waloryzacja mogłaby zostać ograniczona tylko do poziomu inflacji – czyli około 2,5–2,6%.

Czym grozi obniżenie waloryzacji emerytur 2026?

Rządowy dokument przewiduje, że jeśli relacja długu do PKB przekroczy 55%, automatycznie włącza się tzw. procedura ostrożnościowa. W praktyce oznacza to:

• zamrożenie wynagrodzeń w sferze budżetowej,
• ograniczenie wydatków w instytucjach państwowych,
• oraz niższą waloryzację emerytur i rent – tylko o wskaźnik inflacji.

Minister finansów Andrzej Domański przyznaje, że to czarny scenariusz, ale „rząd nie może go wykluczyć”.

Jak wyglądałyby emerytury przy niższej waloryzacji? (tabela)

Dziś planowany wskaźnik waloryzacji na 2026 r. to 4,88%, co daje seniorom od +84 zł do +162 zł „na rękę”. Szczegółowe wyliczenia znajdują się w artykule: Waloryzacja emerytury 2026: ZUS przeliczy świadczenia o 4,88% od 1 marca. Nowa tabela brutto i netto

Jeśli jednak w życie weszłyby procedury oszczędnościowe, waloryzacja mogłaby spaść do 2,6%, a wtedy podwyżki byłyby prawie o połowę niższe.

Tabela 1. Porównanie dwóch wariantów waloryzacji 2026 (brutto)

Tabela 2. Szacunkowe kwoty „na rękę” (netto)

Waloryzacja 2,6% czy 4,88% - co mówi Ministerstwo Finansów?

Minister Andrzej Domański zapewnia, że rząd „będzie robił wszystko, by uniknąć uruchomienia procedury”.

Jednak w praktyce nawet niewielkie spowolnienie gospodarki lub niższe wpływy z podatków mogą sprawić, że nowy rząd w 2027 roku stanie przed koniecznością zamrożenia waloryzacji.

Kiedy zapadnie decyzja o waloryzacji emerytur 2026?

Ostateczna waloryzacja emerytur 2026 zostanie ogłoszona w lutym, po publikacji danych o inflacji za 2025 r.
Na razie obowiązuje wskaźnik 4,88%, ale resort finansów w dokumentach budżetowych zastrzegł, że „w przypadku przekroczenia limitów długu publicznego – mechanizmy mogą zostać dostosowane”.

Co to oznacza dla seniorów

Poniżej publikujemy najważniejsze wyliczenia w zależności od opcji "optymistycznej" (wyższej waloryzacji) oraz pesymistycznej (niższej waloryzacji):

Wariant bazowy (4,88%)

• najniższa emerytura: ok. 1 969 zł brutto
• przeciętna emerytura: 3 146 zł brutto
• koszt dla budżetu: ok. 22,8 mld zł

Wariant ostrożnościowy (2,6%)

• najniższa emerytura: ok. 1 928 zł brutto
• przeciętna emerytura: 3 078 zł brutto
• koszt: ok. 12–13 mld zł, czyli prawie 10 mld zł mniej

FAQ – najczęstsze pytania seniorów o waloryzację 2026

Czy rząd może faktycznie obniżyć waloryzację?
Tak – jeśli zadłużenie państwa przekroczy 55% PKB, zgodnie z art. 86 ustawy o finansach publicznych wchodzą w życie procedury oszczędnościowe.

Czy waloryzacja 2026 jest już zatwierdzona?
Nie. Obecnie obowiązuje projekt z wskaźnikiem 4,88%, ale może on zostać skorygowany przed 1 marca 2026 r.

Czy „trzynastka” i „czternastka” też będą niższe?
Tak – jeśli wskaźnik waloryzacji spadnie, niższa będzie także „13” (równa najniższej emeryturze) oraz próg do „14”.

Czy trzeba składać wniosek o podwyżkę?
Nie. ZUS i KRUS przeliczają świadczenia automatycznie – nawet jeśli waloryzacja zostanie ograniczona.

Czy można coś z tym zrobić?
Nie bezpośrednio. Decyzja zależy od sytuacji budżetu i poziomu długu państwowego – nie od ZUS.

Podstawa prawna i dokumenty

• Strategia zarządzania długiem Skarbu Państwa na lata 2026–2029
• Rozporządzenie Rady Ministrów z 31 lipca 2025 r. w sprawie wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2026 r. (Dz.U. 2025 poz. 1048)
• Ustawa z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (art. 86–89)
• Projekt ustawy budżetowej na 2026 r. – druk sejmowy nr 1749
• Dane GUS o inflacji i wzroście płac w 2025 r.