Jeśli przedsiębiorca prowadzi działalność w budynku, 
w którym też mieszka, to za odpady zapłaci podwójnie

Gmina ostatnio określiła mi wysokość opłaty za odpady z prowadzonego przeze mnie na parterze budynku salonu fryzjersko-kosmetycznego. Dotychczas płaciłem jedną opłatę za odpady od całego budynku ‒ zgodnie z zapisem w tzw. ustawie śmieciowej, że w przypadku prowadzenia w lokalu mieszkalnym obsługi biurowej działalności gospodarczej można opłacać za odpady komunalne tylko opłatę dotyczącą nieruchomości zamieszkanej. Dlaczego teraz mam uiszczać podwójne opłaty? Czy mogę podważyć decyzję wójta?

Obowiązek ponoszenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi powstaje w przypadku nieruchomości:

• zamieszkanej ‒ za każdy miesiąc, w którym na danej nieruchomości zamieszkuje mieszkaniec;
• niezamieszkanej ‒ za każdy miesiąc, w którym na danej nieruchomości powstały odpady komunalne.

Tak wskazuje art. 6i ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (dalej: u.u.c.p.g.). Przy czym inne są metody określania stawki przy nieruchomościach zamieszkanych, a inne przy niezamieszkanych. [ramka]

Stawki

Jak wynika z art. 6k ust. 2a u.u.c.p.g., rada gminy ustala stawki opłat w wysokości nie wyższej niż maksymalne stawki opłat, które za odpady komunalne zbierane i odbierane w sposób selektywny wynoszą za miesiąc 1,3 proc. przeciętnego miesięcznego dochodu rozporządzalnego na jedną osobę ogółem za pojemniki lub worki o pojemności 120 l przeznaczone do zbierania odpadów komunalnych na terenie nieruchomości. Przy czym za pojemniki lub worki o mniejszej lub większej pojemności stawki opłat ustala się w wysokości proporcjonalnej do ich pojemności.

Pomocne orzeczenie

Jednak kluczowe znaczenie (w kontekście argumentu przytoczonego przez przedsiębiorcę w pytaniu) zdaje się mieć art. 6j ust. 4a u.u.c.p.g., z którego wynika, że w przypadku prowadzenia w części lokalu mieszkalnego obsługi biurowej działalności gospodarczej opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi uiszcza się w ramach opłaty dotyczącej nieruchomości, o których mowa w art. 6c ust. 1 u.u.c.p.g. (czyli w ramach opłaty za nieruchomości zamieszkane).

Warto przywołać tu wyrok Wojewódzkiego Sądu Apelacyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z 19 września 2024 r. (sygn. akt I SA/Go 189/24). Choć sąd uchylił w nim decyzję w sprawie opłaty z części nieruchomości, na której była prowadzona działalność gospodarcza (m.in. zakład fryzjerski), z powodu wad formalnych, to w wyroku tym zawarł stwierdzenia, które przemawiają jednak za tym, że w podanym stanie faktycznym przedsiębiorca powinien wnosić opłaty od lokalu użytkowego, w którym prowadzi działalność, a nie od działalności biurowej w ramach lokalu mieszkalnego. Sąd ustalił, że na nieruchomości prowadzona jest działalność gospodarcza, co potwierdził wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Z oględzin nieruchomości wynikało jednoznacznie, że ma ona charakter mieszany ‒ w jednej części jest zamieszkana, a w drugiej (niezamieszkanej) jest prowadzona działalność gospodarcza.

Dostępne dane

Sąd przypomniał też art. 6o ust. 1 u.u.c.p.g., zgodnie z którym „w razie niezłożenia deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi albo uzasadnionych wątpliwości co do danych zawartych w deklaracji, wójt, burmistrz lub prezydent miasta określa (w drodze decyzji) wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, biorąc pod uwagę dostępne dane właściwe dla wybranej przez radę gminy metody, a w przypadku ich braku ‒ uzasadnione szacunki, w tym w przypadku nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, średnią ilość odpadów komunalnych powstających na nieruchomościach o podobnym charakterze”.

Ponadto w opinii sądu, zgodnie z art. 6j ust. 4 u.u.c.p.g. w przypadku nieruchomości, która w części jest zamieszkana, a w części przeznaczona na prowadzenie działalności gospodarczej, opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi stanowi sumę opłat obliczonych zgodnie z ust. 1‒3. [ramka]

• liczby mieszkańców zamieszkujących daną nieruchomość, lub
• ilości zużytej wody z danej nieruchomości, lub
• powierzchni użytkowej lokalu mieszkalnego w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. ‒ Prawo budowlane (Dz.U. z 2023 r. poz. 682, z późn. zm.),

Warto przy tym dodać, że w sprawie rozpatrywanej przez WSA przedsiębiorca kwestionował ustalenie organu, że na nieruchomości w części niezamieszkanej, w której prowadzona jest działalność gospodarcza, powstają odpady komunalne. W ocenie sądu to ustalenie było prawidłowe. W związku z prowadzeniem jakiejkolwiek działalności gospodarczej co do zasady bowiem powstają odpady. Jednak można dopuścić pogląd, że są sytuacje, w których w związku z prowadzoną działalnością nie będą powstawały odpady komunalne i tym samym nie powstanie obowiązek uiszczenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Będzie tak np., gdy przedsiębiorca świadczy usługi wyłącznie u klienta.

Biorąc pod uwagę powyższe, należy stwierdzić, że ustalenia gminy co do sytuacji czytelnika opisanej w pytaniu wydają się uzasadnione. Skoro przedsiębiorca rzeczywiście wykorzystuje na prowadzenie działalności gospodarczej pomieszczenia użytkowe, przeznaczone nie do celów mieszkalnych, to nie może się powołać na wyjątek dotyczący ponoszenia opłaty tylko jednokrotnie, jak od działalności biurowej w pomieszczeniach mieszkalnych. Powinien złożyć do gminy deklarację dotyczącą opłaty za gospodarowanie odpadami powstającymi również z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. ©℗