Historia tworzenia organów pomocniczych dla gmin sięga roku 2001. Wtedy znowelizowano ustawę o samorządzie gminnym powołując młodzieżowe rady gminy. Narodziła się jednak potrzeba aktywizacji w sprawy społeczne nie tylko młodzieży, ale także seniorów. W związku z tym od 30 listopada 2013 roku gminy mogą powoływać rady seniorów. Na czym polega ich zadanie?

Podobnie jak młodzieżowa rada gminy, gminna rada seniorów jest organem konsultacyjnym i doradczy. Z uzasadnienia ustawy wynika, że funkcjonowanie rady seniorów ma nie tyle polityczny, co społeczny charakter. Rada seniorów ma pełnić rolę reprezentacji osób starszych.

Ustawodawca w art. 5c zaznacza, że gmina ma sprzyjać solidarności międzypokoleniowej i stwarzać warunki do pobudzania aktywności obywatelskiej osób starszych w społeczności lokalnej. Taką potrzebę odzwierciedlają także statystyki. Według CBOS, 88 proc. respondentów uważa, że osoby starsze są potrzebne społeczeństwu właśnie ze względu na możliwość zaangażowania się w działalność społeczną. Jako przykład wskazano działalność w radzie osiedla czy organizacji. Takie możliwości stwarza także gminna rada seniorów. Członkowie rady mogą zgłaszać inicjatywy związane zarówno z dobrem ich pokolenia, jak i innymi sprawami lokalnymi.

Jak powstaje ten organ? Rada gminy, z inicjatywy własnej lub na wniosek zainteresowanych środowisk może utworzyć gminną radę seniorów. W jej skład wchodzą przedstawiciele osób starszych, osoby działające na rzecz osób starszych, organizacje pozarządowe i podmioty prowadzące uniwersytety trzeciego wieku. Rada gminy, powołując gminną radę seniorów, nadaje jej statut określający tryb wyboru jej członków i zasady działania, dążąc do wykorzystania potencjału działających organizacji osób starszych oraz podmiotów działających na rzecz osób starszych, a także zapewnienia sprawnego sposobu wyboru członków gminnej rady seniorów.
Rady seniorów mogą powstawać także przy jednostkach pomocniczych gmin np. w sołectwach, dzielnicach lub osiedlach – musi to jednak zaakceptować gmina. Rada gminy może w statucie jednostki pomocniczej upoważnić radę seniorów do utworzenia rady seniorów jednostki pomocniczej.

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym