Świadczenia pieniężnego z tytułu pełnienia funkcji sołtysa nie można traktować jako dodatku do emerytury, więc za wydanie zaświadczenia potwierdzającego okres pełnienia tej funkcji wystawiane przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) gmina powinna pobierać opłatę skarbową – uważa Regionalna Izba Obrachunkowa w Poznaniu.
Z wnioskiem o zajęcie przez RIO stanowiska zwrócił się wójt gminy Mieścisko (woj. wielkopolskie) Przemysław Renn, po tym jak z części sąsiednich gmin zaczęły do niego docierać sygnały o niepobieraniu przez lokalne władze od byłych sołtysów opłaty skarbowej w związku z tym, że świadczenie pieniężne ma charakter dodatku do emerytury, a więc wydanie zaświadczenia w tej sprawie nie podlega opłacie.
Nowe świadczenie w wysokości 300 zł miesięcznie jest przyznawane na wniosek osoby, która pełniła funkcję sołtysa na podstawie ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 40 ze zm.) przez okres co najmniej dwóch kadencji, nie mniej niż przez osiem lat i osiągnęła wiek odpowiadający wiekowi emerytalnemu, a więc 60 lat w przypadku kobiet lub 65 lat w przypadku mężczyzn. Zgodnie z art. 3 ustawy z 26 maja 2023 r. o świadczeniu pieniężnym z tytułu funkcji sołtysa (Dz.U. poz. 1073) do wniosku należy dołączyć m.in. zaświadczenie wójta (burmistrza, prezydenta miasta) właściwego dla sołectwa, w którym wnioskodawca pełnił funkcję sołtysa, potwierdzające okres pełnienia tej funkcji.
W piśmie do RIO wójt zwrócił uwagę, że wprowadzenie rozwiązań prawnych w zakresie świadczenia dla sołtysów jest publicznie przedstawiane jako „dodatek do emerytury”, co wskazywałoby na zastosowanie – w przypadku zaświadczenia wydawanego przez wójta – zwolnienia z opłaty skarbowej, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 1 lit. b lub c ustawy z 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (t.j. Dz.U. 2022 r. poz. 2142). Przepisy te stanowią, że opłacie skarbowej nie podlega m.in. wydanie zaświadczeń w sprawach: ubezpieczenia społecznego, ubezpieczenia zdrowotnego, rent strukturalnych czy świadczeń socjalnych. „Przepisy ustawy o świadczeniu pieniężnym z tytułu funkcji sołtysa nie potwierdzają jednak takiego charakteru przedmiotowego świadczenia” – podkreślał wójt.
RIO w Poznaniu podzieliła stanowisko wójta. W ocenie izby dodatek dla sołtysów jest nowym świadczeniem pieniężnym, które nie mieści się w kategorii ubezpieczeń społecznych. „Ustawa o świadczeniu pieniężnym z tytułu pełnienia funkcji sołtysa nie przewiduje stosowania bezpośredniego ustaw o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz o systemie ubezpieczeń społecznych” – zaznaczyła RIO. Izba wskazała ponadto, że do zaświadczenia znajdzie zastosowanie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o opłacie skarbowej, odnoszący się do spraw indywidualnych z zakresu administracji publicznej – wydania zaświadczenia na wniosek, za co gmina powinna pobrać opłatę skarbową w wysokości 17 zł.
– W pełni się zgadzam z tym stanowiskiem. W ustawie o opłacie skarbowej nie widzę podstawy do zwolnienia. Nie jest to ani świadczenie z zakresu pomocy społecznej, ani świadczenie emerytalne. Żadne inne zwolnienia nie pozwalają przyjąć, że nie należy pobierać opłaty skarbowej. Pamiętajmy, że nawet jeśli tych zaświadczeń miałoby być 20 czy 30, to RIO może wskazać na niepobranie należnych opłat i jest ryzyko wszczęcia postępowania w sprawie o naruszenie dyscypliny finansów publicznych – podsumowuje Mateusz Karciarz z Kancelarii Radców Prawnych Jerzmanowski i Wspólnicy.©℗
