Jednostki samorządu terytorialnego powinny zachęcać samorządowe instytucje kultury, osoby prawne i publiczne ZOZ-y do lokowania u nich wolnych środków, np. poprzez wyższe oprocentowanie niż funkcjonujące na rynku.

Takie stanowisko zajęła Krajowa Rada Regionalnych Izb Obrachunkowych w odpowiedzi na pytania samorządów dotyczące znowelizowanych przepisów ustawy o finansach publicznych (weszły w życie 1 stycznia 2014 r.). Gminy miały bowiem wątpliwości co do interpretacji przepisów umożliwiających im przyjmowanie w depozyt wolnych środków od samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej (dla których jest organem założycielskim), samorządowych instytucji kultury oraz osób prawnych.
Jak wynika ze stanowiska rady, lokowanie pieniędzy przez powyższe podmioty jest możliwe jedynie w przypadku, gdy gmina, powiat lub województwo chce w ten sposób sfinansować deficyt lub rozchody budżetu. Rada doprecyzowała, że pieniądze można przeznaczyć również na przejściowy deficyt, występujący w trakcie roku budżetowego. – Wykorzystanie środków pochodzących z depozytu powinno służyć finansowaniu wydatków niemających pokrycia w planowanych na określony dzień roku dochodach budżetu – wyjaśnia Krajowa Rada RIO.
Rada dodaje również, że choć środki wpłacone na depozyt nie są przychodami budżetu gminy, to w budżecie tak należy je traktować – jako przychody pochodzące z innych operacji finansowych. Z kolei wypłatę pieniędzy z depozytu należy traktować jako rozchód jednostki z innych operacji finansowych.
Ze stanowiska Krajowej Rady wynika również, że lokata wolnych środków w formie depozytu nie jest pożyczką. Ma ona natomiast cechy depozytu nieprawidłowego, ale jak wskazał w wyroku z 17 stycznia 2008 r. Naczelny Sąd Administracyjny (sygn. akt II FSK 1567/06), jego ustanowienie nie będzie przychodem podatkowym. Jest to więc zdarzenie obojętne pod względem podatkowym. Jednostki samorządowe są także zwolnione z PCC od czynności ustanowienia depozytu.
Ponadto KR RIO wyjaśnia, że przyjęcie w depozyt środków przez gminę musi być poprzedzone uchwałą rady gminy w tej sprawie. Następnie jednostka musi podpisać umowę bezpośrednio z podmiotem, który wpłaci jej pieniądze. Prawo nie reguluje jednak kwestii oprocentowania tych środków (przepisy dotyczą jedynie jednostek państwowych). Zdaniem rady ustalone przez gminę oprocentowanie powinno być zatem bardziej atrakcyjne niż lokata bankowa.