Senat na rozpoczynającym się dziś posiedzeniu ma się zajmować ustawą z 15 maja 2015 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym. Przewiduje ona modyfikacje wielu przepisów, m.in. dotyczących pomocy społecznej i pieczy zastępczej. Przeciwko ich przyjmowaniu protestuje Polska Federacja Związkowa Pracowników Socjalnych i Pomocy Społecznej (PFZPSiPS). Wystosowała apel do senatorów, aby poprawili uchwalone przez Sejm regulacje.
Powrót do centralizacji
Wzbudzająca kontrowersje zmiana przewiduje możliwość dowolnego łączenia różnych jednostek organizacyjnych pomocy społecznej w jedną instytucję. Zgodnie z wprowadzanymi do ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 163 ze zm.) zmianami będzie się to mogło odbywać nie tylko na szczeblu gminy, lecz także powiatu i województwa. Jeżeli połączenie będzie obejmowało np. ośrodek pomocy społecznej i ośrodek wsparcia, to nowa placówka będzie funkcjonowała w ramach tej pierwszej jednostki. Na podobnych zasadach będą mogły być scalane instytucje działające na podstawie ustawy z 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 135 ze zm.). Nowelizacja zakłada też możliwość łączenia jednostek z tych dwóch ustaw.
Państwo windykuje gminy: Zabiera miliony nienależnie pobranych subwencji

Zobacz również
Przygotowane przez Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji (MAC) zmiany, które mają dać samorządom oszczędności i większą swobodę w kształtowaniu systemu pomocowego, od samego początku budziły zastrzeżenia. Zgłaszały je organizacje zrzeszające jednostki pomocy społecznej oraz Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej. Jednak mimo uwag zgłaszanych na etapie konsultacji, koncepcja przygotowana przez MAC została przyjęta.
Zdaniem PFZPSiPS wejście w życie nowych przepisów (od 1 stycznia 2016 r.) spowoduje konkretne zagrożenia. Federacja wyjaśnia, że możliwość łączenia narusza podstawy budowanego od wielu lat systemu, w którym działa wiele wyspecjalizowanych jednostek. Wchodzące w jego skład instytucje i ich nazwy utrwaliły się już w świadomości osób z nich korzystających.
– Obecnie wiadomo, w jakiej instytucji należy szukać pomocy w przypadku różnego rodzaju problemów. Po zmianie przepisów nastąpi zamieszanie, bo w poszczególnych gminach i powiatach wsparcie będzie organizowane w różny sposób – zauważa Andrzej Smulczyński, przewodniczący Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Powiatowych i Miejskich Ośrodków Pomocy Rodzinie Centrum.
Problem z identyfikacją mogą mieć również służby i instytucje, które współpracują z jednostkami pomocy społecznej. Może to utrudnić i wydłużyć przepływ informacji. Ponadto federacja zwraca uwagę, że dowolne łączenie jednostek może odbić się na jakości oferowanych przez nie usług, które są świadczone na podstawie określonych standardów i procedur.
Andrzej Smulczyński wskazuje też, że skutkiem zmian mogą być zwolnienia, które dotkną głównie kadrę kierowniczą i obsługę administracyjną.
Zwiększenie autonomii
Apel federacji, która zwróciła się do senatorów o modyfikację przepisów na obecnym etapie legislacyjnym, ma jednak niewielkie szanse na realizację. Uchwaloną przez Sejm ustawą zajmowała się już senacka komisja samorządu terytorialnego i administracji państwowej. Wprawdzie zaproponowała poprawki, ale nie są one związane ze zmianami w zakresie łączenia jednostek pomocy społecznej.
– Argumenty przedstawione przez federację wydają się przesadzone. Elastyczne kształtowanie struktur pomocowych jest tylko możliwością, co oznacza, że samorząd nie musi z niej korzystać. Niemniej przyjrzymy się jeszcze raz temu problemowi – zapewnia Janusz Sepioł, senator PO i przewodniczący komisji samorządu terytorialnego.
Z kolei senator Mieczysław Augustyn, który kieruje komisją rodziny, polityki senioralnej i społecznej, podkreśla, że same samorządy wskazywały, że nie mają pełnej decyzyjności co do sposobu realizowania zadań, które finansują z własnych środków. Danie im większej autonomii jest więc krokiem w dobrym kierunku.
Etap legislacyjny
Ustawa czeka na uchwalenie przez Senat