TEZA: Nie jest zabronione dokonywanie sprzedaży hurtowej alkoholu przedsiębiorcom zagranicznym. Jednocześnie jednak legalny obrót hurtowy z nimi musi się odbywać w granicach udzielonego zezwolenia.
Sygn. akt II GSK 2320/13
WYROK NACZELNEGO SĄDU ADMINISTRACYJNEGO
z 20 stycznia 2015 r.
STAN FAKTYCZNY
Spółka wystąpiła do marszałka województwa o stwierdzenie nadpłaty w uiszczonej opłacie za wydanie zezwolenia na prowadzenie w kraju obrotu hurtowego napojami alkoholowymi do 4,5 proc. zawartości alkoholu i piwem. Ostatecznie w wysokości 56 700 zł. W uzasadnieniu wniosku z 6 września 2012 r. spółka podała, że 23 lipca 2012 r. uiściła opłatę za udzielenie zezwolenia w wysokości 60 700 zł, która została wyliczona przy uwzględnieniu, że łączna wartość sprzedaży hurtowej alkoholu w 2011 roku wyniosła 15 167 432 zł. W tym na rzecz kontrahentów krajowych na kwotę 577 901 zł oraz na rzecz kontrahentów zagranicznych na kwotę 14 589 531 zł.
Zdaniem spółki należna opłata powinna być wyliczona tylko od wartości sprzedaży krajowej. Marszałek województwa odmówił stwierdzenia przedmiotowej nadpłaty oraz dokonania jej zwrotu. Uznał, że spółka uiściła opłatę w prawidłowej wysokości, gdyż ustawodawca nie dokonał rozróżnienia na sprzedaż hurtową alkoholu na rzecz kontrahentów krajowych oraz na rzecz kontrahentów zagranicznych. Decyzję tę spółka zaskarżyła do samorządowego kolegium odwoławczego. SKO utrzymało rozstrzygnięcie organu I instancji w mocy.
Spółka wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu. Ten wskazał, że pod pojęciem „wartość sprzedaży” należy rozumieć całość dokonanej sprzedaży hurtowej. W uzasadnieniu wyroku stwierdził także, że brak podstaw do tego, aby pojęcie „wartość sprzedaży”, którym posłużono się w art. 92 ust. 3 ustawy z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 1356 ze zm., dalej: u.w.t.p.a.), i pojęcie „wartość sprzedaży hurtowej”, którym posłużono się w art. 92 ust. 4 u.w.t.p.a., rozumieć w sposób odmienny. Oba wymienione przepisy wyrażają jedną normę, jakkolwiek z przyczyn redakcyjnych została ona ujęta w dwóch wyodrębnionych jednostkach tekstu prawnego, czyli w dwóch ustępach tego samego artykułu.
Od tego wyroku spółka wniosła skargę kasacyjną. Naczelny Sąd Administracyjny ją oddalił.
UZASADNIENIE
Obrót hurtowy został zdefiniowany w art. 21 pkt 7 u.w.t.p.a. jako zakup napojów alkoholowych w celu dalszej ich odsprzedaży przedsiębiorcom posiadającym właściwe zezwolenia. W świetle przywołanej definicji hurtowego obrotu napojami alkoholowymi brak jest podstaw do twierdzenia, że o takim charakterze sprzedaży przesądza sam fakt sprzedaży alkoholu przedsiębiorcom. W przypadku sprzedaży alkoholu podmiotom gospodarczym zasadnicze znaczenie ma to, czy sprzedaż ta miała na celu dalszy obrót napojami alkoholowymi przez nabywców. Warunkiem prowadzenia sprzedaży alkoholu w ramach posiadanego zezwolenia jest przestrzeganie wszystkich zasad obrotu napojami alkoholowymi.
Regulacje u.w.t.p.a. jednoznacznie wskazują, że szczególne ograniczenia dotyczą dalszej odsprzedaży alkoholu przedsiębiorcom. Jest ona możliwa wyłącznie w ramach hurtowego obrotu napojami alkoholowymi prowadzonego na podstawie odpowiedniego zezwolenia i z zachowaniem warunków ustalonych dla tego rodzaju działalności. Dozwolona jest dalsza odsprzedaż także na podstawie jednorazowych zezwoleń, o których mowa w art. 181 u.w.t.p.a., i zawsze z zachowaniem wymogu, że sprzedaż następuje do przedsiębiorców mających zezwolenia. Należy zauważyć, że odsprzedaż alkoholu przedsiębiorcom, którzy nie mają zezwoleń, i bez badania tej kwestii przez sprzedającego jest w ogóle niedopuszczalna.
Przyjęcie wykładni zaproponowanej przez skarżącą spółkę, a mianowicie, że sprzedaż na rzecz kontrahentów zagranicznych nie może być uznana za obrót hurtowy napojami alkoholowymi w rozumieniu u.w.t.p.a., premiowałaby przedsiębiorców zajmujących się hurtowym obrotem napojami alkoholowym, którzy dokonują sprzedaży wbrew warunkom udzielonego zezwolenia. Ponadto przedsiębiorca uczestniczący w obrocie hurtowym, ale sprzedający alkohol wyłącznie na rzecz kontrahentów zagranicznych – zawsze, niezależnie od wartości sprzedaży, nie byłby objęty art. 92 ust. 4 u.w.t.p.a. Nie prowadziłby bowiem sprzedaży „hurtowej” w rozumieniu przyjętym przez skarżącą spółkę. W praktyce oznaczałoby to, że taki przedsiębiorca niezależnie od wartości sprzedaży, płaciłby jednolitą stawkę 4 tys. zł na podstawie art. 92 ust.3 u.w.t.p.a. Taką wykładnię należy odrzucić, ponieważ przeczy w sposób oczywisty intencji ustawodawcy i celowi opłaty za zezwolenie.