Pracownik naszego inspektoratu ochrony środowiska przeprowadził kontrolę natężenia hałasu emitowanego z myjni automatycznej. Problem w tym, że zmierzony hałas przekracza, co prawda, dopuszczalny wskaźnik ustalony decyzją starosty dla tej działalności (czyli przekracza 55 dB), ale zgodnie z prawem dopuszczalny poziom hałasu dla terenu mieszkalno-usługowego (a taki właśnie charakter mają działki gruntu) wynosi 65 dB. Czy istnieją podstawy prawne, aby prowadzącemu myjnię wymierzyć karę pieniężną za przekroczenie hałasu ponad 55 dB? Czy do wydania decyzji konieczne są odrębne pomiary zarówno WIOŚ, jak i prowadzącego myjnię, czy tylko WIOŚ?
Podjęcie decyzji o wymierzeniu przedsiębiorcy administracyjnej kary pieniężnej musi zostać poprzedzone analizą sytuacji faktycznej i prawnej.
Po pierwsze, bezsporne jest, że regulacja art. 115a ustawy – Prawo ochrony środowiska stanowi odstępstwo od zasad przyjętych w kodeksie postępowania administracyjnego. Przewiduje bowiem możliwość wydania przez organy ochrony środowiska (w tym przypadku decyzja została wydana przez starostę) decyzji o dopuszczalnym poziomie hałasu. Decyzje te są wydawane jeszcze przed wszczęciem postępowania administracyjnego (tak: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 14 marca 2014 r., sygn. akt II OSK 2539/12).
Po drugie, biorąc pod uwagę stan faktyczny, trzeba wskazać, że czym innym jest ustalenie w drodze decyzji starosty dopuszczalnego poziomu hałasu emitowanego do środowiska przez myjnię samochodową położoną na terenach mieszkalno-usługowych (jako jedno źródło hałasu), a czym innym jest określenie poziomu hałasu dla tych terenów mieszkalno-usługowych, gdy hałas pochodzi z dróg lub linii kolejowych.
Po trzecie, w kontekście powyższej uwagi analizy wymaga rozporządzenie z 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku. Należy bowiem zauważyć, że zgodnie z załącznikiem do tego rozporządzenia dopuszczalny poziom hałasu dla terenów mieszkalno-usługowych może wynosić maksymalnie 55 dB lub 65 dB. Dla wyznaczenia jednej z tych granic jako dopuszczalnej istotne jest, co stanowi źródło emitowanego hałasu.
Analiza załącznika nr 1 do ww. rozporządzenia pozwala przyjąć, że w przypadku gdy źródłem tego hałasu jest dźwięk pochodzący z dróg lub linii kolejowych, to wówczas limit wynosi 65 dB. Gdy zaś źródłem hałasu jest dźwięk emitowany przez tzw. pozostałe obiekty i działalność będącą źródłem hałasu (np. myjnia automatyczna), to wtedy limit wynosi tylko 55 dB.
Po czwarte, jeśli chodzi o podstawę prawną do wydania ewentualnej decyzji, to należy wziąć pod uwagę stosowne przepisy prawa ochrony środowiska. Zgodnie z art. 298 ust. 1 pkt 5 tej ustawy administracyjne kary pieniężne wymierza w drodze decyzji wojewódzki inspektor ochrony środowiska. Karze on za przekroczenie poziomów hałasu określonych w decyzji o dopuszczalnym poziomie hałasu lub pozwoleniu (o którym mowa w art. 181 ust. 1 pkt 1 ustawy). Ponadto stosownie do treści art. 299 ust. 1 pkt 1 ustawy wojewódzki inspektor ochrony środowiska stwierdza przekroczenie lub naruszenie na podstawie kontroli, a w szczególności dokonanych w ich trakcie pomiarów lub za pomocą innych środków dowodowych. Z kolei w myśl art. 300 ust. 1 ww. ustawy po stwierdzeniu przekroczenia lub naruszenia na podstawie kontroli wojewódzki inspektor ochrony środowiska wydaje decyzję ustalającą wymiar tzw. kary biegnącej (kary biegnąca polega na tym, że obowiązuje ona do czasu ustania przekroczenia warunków korzystania ze środowiska, określonych w decyzji).
Po piąte art. 299 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy wskazuje, że wojewódzki inspektor ochrony środowiska stwierdza przekroczenie lub naruszenie na podstawie m.in. pomiarów prowadzonych przez podmiot korzystający ze środowiska, obowiązany do dokonania takich pomiarów. To nie oznacza jednak, że ustawodawca uzależnił możliwość stwierdzenia przekroczenia lub naruszenia norm ochrony środowiska (w tym dopuszczalnego poziomu hałasu) od przealizowania zarówno wyników kontroli przeprowadzonej przez inspektora ochrony środowiska (art. 299 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy), jak i pomiarów prowadzonych przez kontrolowanego (art. 299 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy).
Podobne stanowisko zajął NSA w wyroku z 1 marca 2006 r., sygn. akt II OSK 574/05.
Po szóste, tylko decyzja starosty określająca dopuszczalny poziom hałasu emitowanego przez myjnię samochodową, mogła być podstawą do ustalenia dopuszczalnego poziomu hałasu w postępowaniu w sprawie wymierzenia ewentualnej kary biegnącej dla tego zakładu. Limity przewidziane dla innych enumeratywnie określonych w ww. rozporządzeniu źródeł hałasów nie miały w tym przypadku znaczenia.
Konkludując – jeżeli WIOŚ dopełnił procedur opisanych wyżej, to istnieją podstawy prawne do wymierzenia podmiotowi prowadzącemu myjnię automatyczną administracyjnej kary pieniężnej.
Podstawa prawna
Art. 113 ust. 1, art. 298 ust. 1 pkt 5, art. 299 ust. 1 ustawy z 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1232 ze zm.). Rozporządzenie ministra środowiska z 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz. 112).
