Wójt zamierza przekazać pieniądze gminnej spółce wodnej m.in. na naprawy urządzeń po sezonie zimowym. Przygotowano już projekt uchwały na najbliższą sesję rady, przewidujący wypłatę 25 tys. zł dla spółki, bo nie było dotychczas żadnej uchwały dotacyjnej. Czy taka forma pomocy będzie legalna?

Zgodnie z art. 441 prawa wodnego spółki wodne są niepublicznymi formami organizacyjnymi, które nie działają w celu osiągnięcia zysku, zrzeszają osoby fizyczne lub prawne na zasadzie dobrowolności i mają na celu zaspokajanie wskazanych przepisami ustawy potrzeb w zakresie gospodarowania wodami. Spółki te mogą być tworzone do utrzymywania oraz eksploatacji urządzeń służących do:
1) zapewnienia wody dla ludności, w tym uzdatniania i dostarczania wody,
2) ochrony wód przed zanieczyszczeniem, w tym odprowadzania ścieków,
3) melioracji wodnych oraz prowadzenia racjonalnej gospodarki na zmeliorowanych gruntach,
4) ochrony przed powodzią,
5) odwadniania gruntów zabudowanych lub zurbanizowanych.
Kluczowe znaczenie ma art. 443 prawa wodnego, gdzie wskazano, że spółki wodne mogą korzystać z pomocy finansowej państwa udzielanej w formie dotacji podmiotowej – na dofinansowanie działalności bieżącej w zakresie realizacji zadań związanych z utrzymaniem wód i urządzeń wodnych, albo ze wsparcia jednostek samorządu terytorialnego w formie dotacji celowej. Wcześniej jednak rada gminy musi podjąć uchwałę, w której ustanowi zasady udzielania dotacji, tryb postępowania i sposób jej rozliczania. Zgodnie z prawem wodnym udzielenie dotacji następuje na podstawie umowy zawartej przez JST ze spółką wodną.
Jednostka samorządu terytorialnego może więc udzielić wsparcia finansowego spółce wodnej w formie dotacji celowej. Warunkiem udzielenia wsparcia jest podjęcie przez organ stanowiący JST specjalnej uchwały. Udzielenie pomocy konkretnemu podmiotowi należy do organu wykonawczego, a nie do organu stanowiącego JST.
Dlatego koncepcja przekazania dotacji dla spółki wodnej w podanym stanie faktycznym jest wadliwa. Kluczową kwestią jest bowiem przyjęcie przez radę gminy ogólnej uchwały dotacyjnej na podstawie art. 443 ust. 4 prawa wodnego. Nie jest właściwe przygotowywanie przez wójta projektu uchwały do podjęcia przez radę gminy – w sprawie udzielenia dotacji konkretnej spółce wodnej. To wójt bowiem jako organ wykonawczy powinien samodzielnie podjąć zarządzenie o przekazaniu dotacji, ale na zasadach określonych w ogólnej uchwale dotacyjnej, a następnie podpisać stosowną umowę ze spółką wodną.
Podstawa prawna
art. 443 ustawy z 20 lipca 2017 r. ‒ Prawo wodne (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 310; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 1378)