Azjatyckie centrum handlowe w Wólce Kosowskiej stało się dla gminy Lesznowola impulsem do rozwoju gospodarczego i powstania nowych miejsc pracy, ale również wyzwaniem ze względu na wielokulturowość. To ostatnie stało się szczególnie istotne w szkołach, do których trafiają dzieci imigrantów.
/>
Specyfika naszej gminy, w której pojawili się sąsiedzi pochodzący z Wietnamu, Chin i innych krajów Azji, to ogromne wyzwanie dla nauczycieli, ale też bardzo trudna sytuacja dla rodzin imigrantów. Zdarzało się, że rodzina z Wietnamu 31 sierpnia lądowała na warszawskim lotnisku, a następnego dnia ich dzieci rozpoczynały naukę w szkole, nie znając ani języka, ani specyfiki polskiej szkoły. Konieczność sprostania takim sytuacjom sprawiła, że szkoła podstawowa w Mrokowie, gdzie w większości przypadków trafiają dzieci z rodzin imigranckich, stała się krajowym liderem w zakresie rozwiązań ułatwiających proces asymilacji szkolnej.
Trochę statystyk
Liczba uczniów obcokrajowców w szkole w Mrokowie stale rośnie. Ze statystyk przedstawionych przez dyrektorkę tej placówki Małgorzatę Perzynę wynika, że w roku szkolnym 2009/2010 w szkole uczyło się czworo obcokrajowców, w roku 2013/2014 liczba ta wzrosła do 49 osób, a w roku 2018/2019 w szkole uczy się 148 uczniów z rodzin imigranckich, co stanowi 20,6 proc. liczby uczniów ogółem. 82 uczniów ma narodowość wietnamską, 48 pochodzi z Chin. Pojedyncze osoby pochodzą z innych krajów azjatyckich oraz europejskich. Dzieci z rodzin azjatyckich uczęszczają także do gminnych przedszkoli w Jastrzębcu i w Kosowie.
Czym skorupka za młodu...
W gminie wykorzystano fakt, że naturalną przestrzenią do przełamania barier kulturowych są placówki edukacyjne – przedszkola i szkoły. Dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym są ciekawe świata i łatwo nawiązują przyjaźnie. To chyba najlepszy wiek na kształtowanie postaw równości i antydyskryminacji. Co ważne, swoimi doświadczeniami maluchy chętnie dzielą się w domach.
Pierwszy projekt edukacyjny w gminie Lesznowola na rzecz integracji cudzoziemców z Polakami (autorstwa Michaliny Jarmuż) zrealizowano już w latach 2007–2008. Nosił tytuł „Moi sąsiedzi pochodzą z Azji” i był skierowany do wszystkich szkół i przedszkoli. Miał na celu przygotować dzieci i młodzież do życia w wielokulturowym społeczeństwie. Wietnamczycy w ramach tego projektu uczestniczyli w szkoleniu akulturacyjnym „Żyć i pracować w Polsce”.
Następny projekt „Poznajmy się. Lesznowola Gminą wielu kultur” zrealizowano pięć lat później – w latach 2013–2014. Był współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu na rzecz Integracji Obywateli Państw Trzecich. Była to inicjatywa partnerska, gmina współpracowała wówczas z fundacją Świat na Wyciagnięcie Ręki i Fundacją Edukacji Międzykulturowej. Ważnym celem programu było uwrażliwienie dzieci na to, że ludzie z innych kultur nie tylko inaczej wyglądają i inaczej się zachowują, ale także w różny sposób się uczą i zdobywają wiedzę.
Wymiernym efektem tego przedsięwzięcia było opracowanie poradnika szkolnego dla uczniów cudzoziemskich i ich rodziców, prezentującego polski system edukacji oraz zwyczaje panujące w polskiej szkole. Poradnik został wydany w trzech wersjach językowych – wietnamskiej, chińskiej i polskiej.
Nieoceniona pomoc asystenta
Kolejnym krokiem na rzecz podniesienia jakości edukacji uczniów cudzoziemskich w Mrokowie było wprowadzenie do szkoły asystenta kulturowego. Rozwiązanie to wdrożono w ramach trzeciego projektu – „Wielokulturowa szkoła w gminie Lesznowola”, realizowanego w latach 2014–2015. Projekt był współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu na rzecz Integracji Obywateli Państw Trzecich, a partnerem gminy po raz drugi została fundacja Świat na Wyciągnięcie Ręki.
Uczniowie pochodzący z Chin i Wietnamu korzystali wówczas z dodatkowych lekcji języka polskiego i uczestniczyli w warsztatach wspierających adaptację cudzoziemców w polskiej szkole oraz ułatwiających zapoznanie się z polską kulturą. Podczas tych zajęć uczniów cudzoziemskich wspierali asystenci kulturowi zatrudnieni w ramach projektu. Wsparcie merytoryczne otrzymali również nauczyciele, dla których m.in. zorganizowano szkolenie „Prawa ucznia cudzoziemskiego w polskiej szkole”.
Projekt się zakończył, lecz asystenci kulturowi zostali w Mrokowie i dalej pomagają w kontakcie ze szkołą uczniom i ich rodzicom, którzy z uwagi na nieznajomość języka i zbyt krótki okres pobytu w Polsce takiego wsparcia potrzebują.
Otwarci na wielokulturowość
Szkoła w Mrokowie angażuje się także w projekty w ramach unijnego Erasmus+. Są to „Szkoła w Mrokowie – szkołą europejską” (2015/2016), „Na styku kultur”(2017/2019), „Granice mojego języka są granicami mojego świata” (2018/2019). Młodzi ludzie chętnie się integrują, a różnorodność jest w szkole celebrowana. Wszyscy uczniowie obchodzą m.in. Dzień Wielu Kultur czy Nowy Rok Księżycowy.
Jakie są wymierne efekty tych wszystkich działań? To przede wszystkim liczne sukcesy organizacyjne. Utworzyliśmy oddział przygotowawczy, zatrudniliśmy asystentów kulturowych i pedagoga kulturowego, pięciu naszych nauczycieli ukończyło studia podyplomowe z glottodydaktyki, nawiązaliśmy współpracę z doktorantką z Uniwersytetu Jagiellońskiego i Uniwersytetem Pedagogicznym w Krakowie, nasza biblioteka posiada księgozbiór w języku wietnamskim i chińskim. Wielokulturowość to i dla szkoły i dla gminy wielka wartość dodana. Trzeba ją tylko umiejętnie wykorzystać.