Czy wydatek gminy w wysokości 30 tys. zł na środek dydaktyczny można w całości sfinansować z dotacji

Podany wydatek należy zakwalifikować jako koszt zakupu środka dydaktycznego służącego procesowi dydaktyczno-wychowawczemu w placówkach wychowania przedszkolnego. W konsekwencji nie podlega on zaliczeniu do pozostałych środków trwałych objętych limitem 10 tys. zł.

Zakres finansowania zadań oświatowych

Podany stan faktyczny wymaga oceny prawnej w kontekście przepisów ustawy z 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych. Na uwagę zasługuje przede wszystkim art. 35, który określa katalog wydatków możliwych do sfinansowania z dotacji. Przepis ten stanowi, że dotacje, o których mowa w art. 15–21, art. 25, art. 26, art. 28–31a oraz art. 32 (m.in. dotacje dla przedszkoli, innych form wychowania przedszkolnego, szkół podstawowych, szkół ponadpodstawowych, placówek oraz uczniów objętych wczesnym wspomaganiem rozwoju), są przeznaczone na dofinansowanie realizacji zadań placówek wychowania przedszkolnego, szkół lub placówek w zakresie kształcenia, wychowania i opieki, w tym kształcenia specjalnego i profilaktyki społecznej.

Z kolei dotacja, o której mowa w art. 29a ust. 1 i 2 (dotacja na realizację zadań wynikających z orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego oraz na zajęcia wczesnego wspomagania rozwoju i zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze), jest przeznaczona na realizację zadań określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 117 ust. 5 ustawy – Prawo oświatowe (chodzi o zadania z zakresu pomocy psychologiczno-pedagogicznej).

Dotacje mogą być wykorzystane wyłącznie na:

1. pokrycie wydatków bieżących placówki wychowania przedszkolnego, szkoły i placówki, obejmujących każdy wydatek poniesiony na cele działalności placówki, w tym m.in.:

a) roczne wynagrodzenie osoby zatrudnionej na podstawie umowy o pracę w maksymalnym wymiarze czasu pracy,

b) sfinansowanie wydatków związanych z realizacją zadań organu prowadzącego, o których mowa w art. 10 ust. 1 ustawy – Prawo oświatowe (m.in. zapewnianie warunków działania szkoły, remonty, inwestycje, wyposażenie, obsługa administracyjna i finansowa), oraz zadania, o których mowa w art. 83 ust. 6 ustawy z 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami (zapewnienie realizacji zajęć z wychowania komunikacyjnego, w tym wyposażenia i materiałów);

2. pokrycie wydatków na zakup środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, obejmujących:

a) książki i inne zbiory biblioteczne,

b) środki dydaktyczne służące procesowi dydaktyczno-wychowawczemu realizowanemu w placówkach wychowania przedszkolnego, szkołach i placówkach,

c) sprzęt rekreacyjny i sportowy dla dzieci objętych wczesnym wspomaganiem rozwoju, uczniów, wychowanków i uczestników zajęć rewalidacyjno-wychowawczych,

d) meble,

e) pozostałe środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne o wartości nieprzekraczającej wysokości określonej zgodnie z art. 16f ust. 3 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, dla których odpisy amortyzacyjne są uznawane za koszt uzyskania przychodu w 100 proc. ich wartości w momencie oddania do używania (limit 10 tys. zł).

Z powyższego wynika wyraźnie, że ustawodawca odrębnie traktuje wydatki na zakup:

• środków dydaktycznych (służących procesowi dydaktyczno-wychowawczemu),
• pozostałych środków trwałych, przy czym w tym przypadku zakup jest obwarowany limitem wartościowym 10 tys. zł.

Znaczenie kształcenia specjalnego

W przedstawionej sytuacji znaczenie mają również przepisy zawarte w rozporządzeniu z 9 sierpnia 2017 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym. Z par. 5 tego aktu prawnego m.in. wynika, że przedszkola, oddziały przedszkolne w szkołach podstawowych, inne formy wychowania przedszkolnego, szkoły, zapewniają:

– realizację zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego;

– warunki do nauki, sprzęt specjalistyczny i środki dydaktyczne, odpowiednie ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne uczniów;

– zajęcia specjalistyczne, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 47 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe,

– inne zajęcia odpowiednie ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne uczniów, w szczególności zajęcia rewalidacyjne, resocjalizacyjne i socjoterapeutyczne.

Stanowisko RIO

Na kanwie opisanego stanu prawnego szczególnie jednak pomocne będzie stanowisko zawarte w stanowisku Regionalnej Izby Obrachunkowej w Kielcach z 21 października 2025 r. (znak WI.54.54.2025). RIO zwróciła uwagę na istotne kwestie.

Po pierwsze – nawiązała do art. 35 ustawy, w tym do ust. 4, z którego wynika, że dotacja przekazana na uczniów i wychowanków posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego może być wykorzystana wyłącznie na pokrycie wydatków związanych z realizacją zadań dotyczących organizacji kształcenia specjalnego (art. 127 ust. 1 ustawy – Prawo oświatowe) oraz organizacji zajęć rewalidacyjno-wychowawczych (art. 36 ust. 17 ustawy – Prawo oświatowe).

Po drugie – RIO podkreśliła, że przepisy ustawy o finansowaniu zadań oświatowych nie precyzują zamkniętego katalogu wydatków, które mogą być pokryte z dotacji. Katalog ten ma charakter otwarty. Wydatki mogą dotyczyć wszystkiego, co jest niezbędne do realizacji zaleceń zawartych w orzeczeniach o potrzebie kształcenia specjalnego. Są to wydatki wynikające bezpośrednio z przyjęcia uczniów z niepełnosprawnościami.

Po trzecie – izba zwróciła uwagę na wskazane rozporządzenie, akcentując, że z jego przepisów wynika dopuszczalność finansowania zakupów zgodnie z indywidualnymi potrzebami ucznia. Jeżeli zakup środków dydaktycznych jest adekwatny do możliwości psychofizycznych i potrzeb rozwojowych ucznia, może być sfinansowany ze środków przeznaczonych na kształcenie specjalne. RIO doprecyzowała również, że środkami dydaktycznymi są m.in. instrumenty, urządzenia techniczne i przedmioty służące dostarczaniu bodźców sensorycznych, umożliwiające uczniom poznawanie rzeczywistości.

Po czwarte – RIO zaznaczyła, że placówka musi odpowiednio udokumentować wydatki. W rozliczeniu dotacji powinna wykazać – poprzez opis faktur – że wszystkie poniesione koszty zostały przeznaczone wyłącznie na realizację zaleceń z orzeczeń o potrzebie kształcenia specjalnego albo orzeczeń o potrzebie zajęć rewalidacyjno-wychowawczych.

Zakup środka dydaktycznego

Zakup urządzenia wykorzystywanego do pracy z dziećmi posiadającymi orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego należy traktować jako zakup środka dydaktycznego służącego realizacji zaleceń z orzeczeń oraz procesu dydaktyczno-wychowawczego. Wydatki tego rodzaju nie są objęte limitem 10 tys. zł właściwym dla pozostałych środków trwałych. W świetle przepisów oraz stanowisk RIO wydatek może być prawidłowo sfinansowany z dotacji, jeśli jego przeznaczenie zostało właściwie udokumentowane w rozliczeniu. ©℗