Koszty pracy to dla pracodawcy nie tylko podstawowe wynagrodzenie czy składki do ZUS pracownika. Zobacz, ile wyniosą odsetki za zwłokę i odszkodowanie, jeśli twój szef zwleka z wypłatą wynagrodzenia>>
1. Wynagrodzenie chorobowe
Pieniądze pracodawca musi wypłacać pracownikowi także w przypadku choroby - firma musi bowiem przez 33 w przypadku większości pracowników i 14 dni w przypadku osób, które ukończyły 50 rok życia nadal finansować wynagrodzenie chorego podwładnego ze środków własnych. Wyjątkowo ZUS wypłaci świadczenie od samego początku, jeżeli pracodawca zatrudnia mniej niż 20 pracowników oraz w przypadku osób, które prowadzą działalność gospodarczą.Jakiej wysokości wynagrodzenie dostaniesz na zwolnieniu lekarskim, przeczytasz tutaj>>
Osobom ubezpieczonym (obowiązkowo lub dobrowolnie) odpowiednio od 34 dnia lub 15 dnia niezdolności do pracy ZUS wypłaca natomiast obowiązkowo zasiłek chorobowy. Ile wynosi zasiłek chorobowy i jak go otrzymać przeczytasz tutaj>>
Jakie jeszcze inne świadczenia przysługują pracownikowi, który z powodu choroby nie pracuje, dowiesz się z naszej galerii:
2. Zapłata za dodatkową pracę
Oprócz wynagrodzenia pracodawca musi często wypłacić pracownikowi różnego rodzaju dodatki, w tym dodatek funkcyjny (przysługuje osobom zatrudnionym na stanowiskach kierowniczych i dyrektorskich) czy dodatek za wysługę lat (po przepracowaniu określonej liczby lat). Jakie dokładnie dodatki przysługują do wynagrodzenia i jakie warunki trzeba spełnić, aby je otrzymać, dowiesz się tutaj>>
Część pracowników może liczyć także na nagrody jubileuszowe i premie - oprócz tych przyznawanych dobrowolnie przez pracodawcę (będących w istocie nagrodami), jest też premia regulaminowa, którą uprawniona osoba musi otrzymać. Premia nie jest uznaniowa - zobacz zasady jej wypłacania>>
Ponadto pracodawca musi dodatkowo wynagrodzić podwładnego za pracę w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej oraz w niedzielę i święta. Za pracę w godzinach nadliczbowych pracownikowi przysługuje więc zasadniczo dodatek w wysokości 50 proc. Jednak już dodatek w wysokości 100 proc. wynagrodzenia otrzyma pracownika, jeśli nadgodziny obejmują pracę w godzinach nocnych, w niedziele i święta lub w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto Z kolei za samą pracę w godzinach nocnych pracownik otrzyma dodatkowo 20 proc. stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Natomiast osoba, która pracuje w niedzielę i święta zasadniczo ma prawo do rekompensaty w postaci dnia wolnego udzielonego do końca okresu rozliczeniowego. Dopiero gdy firma nie jest w stanie zrealizować tego obowiązku, musi pracownikowi wypłacić dodatek w wysokości 100 proc. wynagrodzenia za każdą godzinę pracy.
3. Ubranie i żywność
Pracodawca musi też zapewnić pracownikom odpowiednie warunki w tym pracy, co oznacza między innymi, że w miejscu, w którym pracują, musi panować odpowiednia temperatura. Tutaj dowiesz się dokładnie, jakie są minimalne i maksymalne dopuszczalne temperatury w miejscu pracy>>
Przekroczenie dopuszczalnych temperatur nakłada na pracodawcę obowiązek zapewnienia pracownikom napojów, których rodzaj i temperatura będą dostosowane do warunków wykonywanej pracy. Firma musi więc dostarczyć podwładnym odpowiednio zimne lub gorące napoje, gdy temperatura przy pracach na otwartej przestrzeni spada poniżej 10ºC lub rośnie powyżej 25ºC lub 28ºC na stanowiskach pracy w pomieszczeniu.
Niezależnie od tego każdy pracownik powinien mieć dostęp do wody zdatnej do picia bez ograniczeń. Miejsca czerpania wody zdatnej do picia nie mogą być oddalone więcej niż 75 m od stanowisk pracy.
Ponadto pracodawca musi dostarczyć pracownikowi odzież i obuwie ochronne, jeżeli:
- jego własna może ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu podczas pracy,
- wymuszają to wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczeństwa i higieny pracy.
Firma może się co prawda zgodzić na używanie przez pracowników (za ich zgodą) własnej odzieży i obuwia roboczego, jednak ten wyjątek nie dotyczy stanowisk pracy, na których są wykonywane prace związane z bezpośrednią obsługą maszyn i innych urządzeń technicznych albo prace powodujące intensywne brudzenie lub skażenie odzieży i obuwia roboczego środkami chemicznymi lub promieniotwórczymi albo materiałami biologicznie zakaźnymi. Pracodawca musi też w takim wypadku wypłacić pracownikom ekwiwalent za zniszczone ubranie.
4. Pracownik w delegacji
Pracownikowi, który wyjeżdża w podróż służbową, przysługują od pracodawcy diety lub zwrot kosztów - przejazdów, dojazdów środkami komunikacji miejscowej czy noclegów.
Dieta jest przeznaczona na pokrycie zwiększonych kosztów wyżywienia i wynosi 30 zł za dobę podróży. Przy czym dieta nie przysługuje w ogóle w przypadku, gdy podróż trwa krócej niż 8 godzin, dana osoba został delegowana do miejscowości pobytu stałego lub czasowego lub kiedy pracownikowi zapewniono bezpłatne całodzienne wyżywienie.
Pracodawca zwróci pracownikowi także wydatki za przejazdy różnymi środkami transportu, a jeśli podróż odbywała się pojazdem własnym zatrudnionego, otrzyma on tzw. "kilometrówkę".
Oczywiście wydatki te trzeba udokumentować, podobnie jak inne koszty podróży, w tym opłaty za bagaż, przejazd drogami płatnymi i autostradami czy opłaty za parkingi - za nie bowiem także przysługuje zwrot.
5. Komputer od pracodawcy
Wreszcie pracodawca musi zapewnić swoim podwładnym urządzenia, maszyny lub też inne środki, niezbędne są do prawidłowego wykonywania pracy.
Pracownik nie rozporządza jednak nimi swobodnie - pracodawca może w przepisach zakładowych, odrębnym regulaminie lub ewentualnie w umowie o pracę uregulować sposób korzystania przez pracowników ze służbowego sprzętu, w tym także jego monitoringu (nadzoru) przez pracodawcę.
>>Czytaj też: Zniszczyłeś służbowy sprzęt? Zobacz, czy odpowiesz za szkody w miejscu pracy
W praktyce firmowe przepisy mówią zazwyczaj o użytkowaniu komputera, telefonu czy służbowej drukarki lub samochodu. Limitowane są zwłaszcza rozmowy przez telefon, regulacji podlega też sposób wykorzystywania tego sprzętu do celów prywatnych, zwłaszcza internetu. O tym, że za korzystanie z internetu w pracy można zostać zwolnionym przeczytasz tutaj>>