Dziś mija termin na złożenie oświadczeń w sprawie konfliktu interesów przy prowadzeniu kontroli pracodawców. Inspektorzy pracy (oraz osoby ich nadzorujące) muszą wskazać, czy ich bliscy nie prowadzą działalności gospodarczej lub jako zatrudnieni nie realizują czynności, które mogą być przedmiotem kontroli Państwowej Inspekcji Pracy.
Chodzi o małżonka, dziecko, rodzica, macochę, ojczyma, dziadków (i ich małżonków), rodzeństwo, zięcia, synową, szwagra, szwagierkę, osobę przysposobioną (i jej małżonka) oraz pozostającą we wspólnym pożyciu. Takie rozwiązanie ma wyeliminować ryzyko korupcji. Ograniczone będą przypadki, gdy np. pracodawca korzysta z usług firmy bhp prowadzonej przez żonę inspektora, bo wie, że dzięki temu – w razie kontroli – może liczyć na ulgowe traktowanie. Oświadczenie należy złożyć w ciągu 30 dni od podjęcia zatrudnienia na stanowisku kontrolnym, a w przypadku już zatrudnionych – w ciągu 30 dni od wejścia w życie ustawy z 9 listopada 2018 r. o zmianie ustawy o PIP (Dz.U. poz. 2282). Następnie należy je aktualizować (w razie zaistnienia przyczyn, które tego wymagają).
– Inspektorzy składają oświadczenia. Jeśli pojawiają się wątpliwości co do ich treści, to są na bieżąco wyjaśniane – tłumaczy Danuta Rutkowska, rzecznik prasowy Głównego Inspektora Pracy (GIP).
W trakcie prac legislacyjnych część posłów zgłaszała uwagi np. co do szerokiej listy osób bliskich, których omawiany wymóg ma dotyczyć. W szczególności chodzi o to, że inspektor nie musi wiedzieć, czym dokładnie zajmuje się np. jego szwagier lub dziadek. Pomocny w tym zakresie jest jednak wzór oświadczenia, który wydał GIP (w formie zarządzenia; był do tego zobowiązany ustawą).
– Zawiera on wyjaśnienie dotyczące czynności zbieżnych z działalnością PIP. Chodzi np. o wykonywanie zadań z zakresu bhp lub dotyczących prawa pracy – tłumaczy Anna Majerek z Okręgowego Inspektoratu Pracy w Krakowie.
Jeśli z oświadczenia będzie wynikać, że np. żona danego inspektora jest kadrową w przedsiębiorstwie, które funkcjonuje w obszarze jego działania, to taki inspektor nie zostanie skierowany do kontroli tej firmy.
– Składanie oświadczeń jest nowym obowiązkiem. Ale same wymogi dotyczące etyki zawodowej zostały określone już wcześniej w ustawie o PIP. Nie jest to nowość dla inspektorów – zauważa Andrzej Pogórski, zastępca okręgowego inspektora pracy we Wrocławiu.
Zgodnie z art. 48 ustawy z 13 kwietnia 2007 o Państwowej Inspekcji Pracy (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 623 ze zm.) inspektorzy nie mogą wykonywać zajęć, które godziłyby w interes PIP lub byłyby niezgodne z jej zadaniami, a także pozostawałyby w sprzeczności z obowiązkami pracownika lub mogłyby wywoływać podejrzenie o stronniczość lub interesowność. Nie mogą też podejmować zajęć zarobkowych bez zgody GIP.
