Każdy, kto pobiera emeryturę lub rentę z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, już parę tygodni temu powinien dostać tradycyjną pocztą druk PIT z informacją o dochodach uzyskanych w 2019 r. ZUS zapewnia, że wysłał je wszystkim świadczeniobiorcom - ostatnie listy nadał 13 lutego 2020 r.

PIT emeryta. Czy trzeba rozliczać się z PIT-40A/PIT-11A

Świadczeniobiorcy ZUS dostali rozliczenie na druku PIT-40A/PIT-11A o pełnej nazwie „Roczne obliczenie podatku przez organ rentowy/Informacja o dochodach uzyskanych od organu rentowego”. Formalnie to dwa różne formularze, ZUS za każdym razem powinien wykreślić niepotrzebną w danym przypadku część nazwy.

Różnice między tymi drukami są nie tylko kosmetyczne. PIT-40A to roczne obliczenie podatku. Jeśli emeryt lub rencista dostał taki druk, a w ubiegłym roku nie uzyskiwał innych przychodów (np. z umowy o pracę, o dzieło, z praw autorskich), nie musi już składać PIT-a w urzędzie skarbowym. PIT-11A to tylko informacja o dochodach, służy do samodzielnego rozliczenia podatku.

Emeryt lub rencista, który poza emeryturą lub rentą osiągnął w minionym roku jeszcze dochody z innych źródeł - np. ze stosunku pracy, umów cywilnoprawnych, działalności gospodarczej – musi złożyć roczne zeznanie podatkowe PIT, nawet jeśli ZUS przysłał mu PIT-40A. W zależności od swojej indywidualnej sytuacji, powinien wypełnić i wysłać druk PIT-37 lub PIT-36. Termin na rozliczenie PIT-ów za zeszły rok mija 30 kwietnia 2020 r.

Dla kogo PIT-40A, a dla kogo PIT-11A

PIT-40A otrzymał podatnik, który jest na emeryturze i pobierał ją przynajmniej w grudniu 2019 r. To samo dotyczy tych, którzy otrzymywali renty, świadczenia lub zasiłki przedemerytalne, nauczycielskie świadczenia kompensacyjne.
PIT-11A ZUS wysłał:
1) podatnikom, którzy pobierali świadczenia z ubezpieczenia chorobowego (np. zasiłek chorobowy lub macierzyński);
2) emerytom lub rencistom znajdującym się w szczególnych sytuacji, np. niekorzystającym już ze świadczeń ZUS, deklarującym rozliczającym się wspólnie z małżonkiem lub samotnie wychowywanym dzieckiem, wnioskującym do ZUS o rozliczanie zaliczek na podatek według wyższej skali lub bez zastosowania kwoty zmniejszającej;
3) osobom pobierającym świadczenie po zmarłym lub alimenty potrącane przez ZUS ze świadczenia dłużnika alimentacyjnego.

PIT, emerytura i ulga podatkowa

Emeryci, z których PIT sporządził ZUS, nie muszą martwić się o rozliczenia ze skarbówką. Mają jednak prawo samodzielnie wypełnić swój PIT np. wtedy, jeśli chcą rozliczyć się na jednym druku z małżonkiem lub dzieckiem. Samodzielne rozliczenie z podatku jest też polecane tym emerytom, którzy mogą skorzystać z jakiejś ulgi podatkowej lub odliczenia – w konsekwencji pomniejszą swoje zobowiązania podatkowe i otrzymają zwrot nadpłaconego podatku.

Katalog ulg jest dość szeroki. Przykładowo, jeśli emeryt wymienił ogrzewanie w domu na ekologiczne, zainstalował ogniwa fotowoltaiczne lub kolektory słoneczne, zamontował nowe okna w mieszkaniu lub przeprowadził podobne inwestycje, może mieć prawo do ulgi termomodernizacyjnej. Jeśli opłacał rachunki za internet i w minionych latach nie wykorzystał limitu odliczenia ich od dochodu, ma prawo do ulgi internetowej. Emerytura nie jest też przeszkodą, by skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej (pozwala m.in. odliczyć część wydatków na leki dla niepełnosprawnych) lub z ulgi na dziecko. Mniejszy podatek można zapłacić także, jeśli przekazało się darowiznę na wskazany w ustawie cel, np. organizacji charytatywnej lub na kult religijny.

By skorzystać z jakiejś ulgi, emeryt lub rencista nieosiągający innych dochodów poza świadczeniami z ZUS powinien wypełnić druk PIT-37 wraz z załącznikiem PIT/O. Najprostszym sposobem na to jest skorzystanie z usługi Twój e-PIT, która pozwala przez internet zmodyfikować zeznanie roczne PIT przygotowane już przez organy skarbowe. Ministerstwo Finansów i Krajowa Administracja Skarbowa zachęcają do internetowych rozliczeń tym bardziej, że z powodu koronawirusa zalecane jest niewychodzenie z domu bez potrzeby, a urzędy skarbowe mogą wprowadzać ograniczenia w obsłudze interesantów.

O tym, jak w usłudze Twój e-PIT emeryt ma wypełnić PIT-37, przeczytasz w dalszej części artykułu.

PIT emeryta i 1% podatku

Cześć emerytów uważa, że jeśli PIT rozlicza za nich ZUS, nie mogą zdecydować o przeznaczeniu 1% swojego podatku dla organizacji pożytku publicznego. Nic bardziej mylnego. W tym celu nie trzeba samodzielnie wypełniać całego PIT-u, wystarczy złożyć – przez internet, osobiście lub tradycyjną pocztą – prosty druk PIT-O, który mieści się na jednej stronie.

Ci, którzy w poprzednim roku przekazali już 1% podatku i nie chcą zmieniać obdarowanej organizacji ani celu szczególnego, nie muszą nic zrobić – ich 1% powinien zostać przekazany na ten sam cel automatycznie. Jeśli chcą, mogą zmienić wybraną organizację, również przez złożenie druku PIT-O.

Twój e-PIT i rozliczenie emeryta przez internet

Jak emeryt może skorzystać z ulgi podatkowej lub przekazać 1% podatku przez internetowy Twój e-PIT? Wyjaśnijmy to na przykładzie. W uproszczeniu załóżmy, że rozlicza się emeryt, który w 2018 i 2019 r. uzyskiwał wyłącznie dochody z ZUS.

Pierwszy krok to wejście na stronę podatki.gov.pl/pit/twoj-e-pit. Aby zobaczyć swoje rozliczenie roczne, przygotowane już przez administrację skarbową, konieczne jest logowanie. Może do tego posłużyć profil zaufany, jeśli ktoś jednak nie korzysta z tej formy kontaktu z urzędami, może zamiast tego podać swoje dane podatkowe.

Potrzebne będą: numer NIP lub PESEL wraz z datą urodzenia, złożony przed rokiem PIT za 2018 r. (jeśli za kogoś podatek rozliczał wtedy ZUS, będzie to PIT 40A) oraz otrzymany w tym roku PIT-40A z informacją o dochodach za 2019 r. System poprosi o podanie danych: przychodu za 2018 r., przychodu za 2019 r., a następnie kwoty nadpłaty lub podatku do zapłaty za 2018 r.

Po wprowadzaniu wszystkich danych, nasz przykładowy niedorabiający emeryt zobaczy następujący komunikat:

„Nie musisz składać zeznania rocznego za 2019 r. Twoje dochody zostały już rozliczone przez organ rentowy przy rozliczaniu PIT-40A. Jeśli chcesz przekazać 1% podatku organizacji pożytku publicznego, wystarczy, że złożysz oświadczenie PIT-OP.
Złóż zeznania podatkowe PIT-37, jeśli:
- chcesz rozliczyć się ze swoi małżonkiem lub
- poza przychodami z organów rentowych uzyskałeś inne przychody lub
- chcesz skorzystać z ulg i odliczeń”.

Na ekranie pokazują się też przyciski „ZŁÓŻ PIT-37” i „ZŁÓŻ PIT-OP”. Wystarczy wypełnić właściwy formularz i wysłać PIT. Warto też wydrukować lub zapisać na dysku kopię złożonego zeznania.

UWAGA! Usługa Twój e-PIT nie umożliwia rozliczenia dochodów z działalności gospodarczej. Emeryt prowadzący swój biznes musi więc samodzielnie przygotować zeznanie roczne.

ZUS nie wszystkim sporządzi PIT-40A? Szykują się zmiany

4 marca 2020 r. rząd na wniosek ministra finansów przyjął projekt nowelizacji ustaw podatkowych, który przewiduje m.in. zmiany w rozliczaniu PIT-ów przez ZUS. Propozycja zakłada, że organ emerytalny nie będzie już sporządzał rocznego obliczenia PIT-40A dla emerytów i rencistów, u których wystąpi nadpłata podatku (suma zaliczek pobranych od każdej emerytury lub renty przewyższy kwotę rocznego podatku). Zamiast tego tacy świadczeniobiorcy otrzymają informację PIT-11A. To oznacza, że będą musieli samemu się rozliczyć.
Nad projektem pracuje obecnie sejmowa Komisja Finansów Publicznych. Jeśli wejdzie w życie, zmiany będą miały zastosowanie dopiero w stosunku do emerytur i ren wypłacanych po 1 stycznia 2020. W rozliczeniach PIT za 2019 r. nic się więc nie zmieni.