rozwiń ›

Matka przychodzi z chorym dzieckiem do przychodni, a lekarz odmawia wizyty – co na to prawo 2025

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, pacjent ma prawo do natychmiastowego udzielenia świadczeń zdrowotnych ze względu na zagrożenie zdrowia lub życia. Aby było ono realizowane w przychodniach podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), konieczne jest sprawne działanie systemu rejestracji. Konsultacje i przyjęcia na wizyty lekarskie powinny odbywać się na bieżąco i bez opóźnień, co wymaga takiego rozplanowania pracy poradni lekarskiej, aby sprostać potrzebom pacjentów, zwłaszcza w okresach wzmożonej liczby zachorowań, przykładowo w okresie jesienno-zimowym.

Co powinna wiedzieć matka, która przychodzi z chorym dzieckiem do przychodni

Przychodnia POZ powinna zapewniać pacjentom faktyczną możliwość zapisania się do lekarza oraz skorzystania z jego porad. Nie powinna przy tym różnicować form zapisów na wizytę do lekarza – przykładowo placówka nie może nadawać priorytetu rejestracji osobistej w przychodni.

Warto wiedzieć, że brak zapewnienia sprawnej rejestracji telefonicznej stanowi naruszenie praw pacjentów. Rzecznik Praw Pacjenta wielokrotnie informował, że rejestracja przychodni podstawowej opieki zdrowotnej powinna odbierać połączenia telefoniczne przez cały czas pracy placówki, czyli w dni robocze, przykładowo w godzinach 7:00–18:00, z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy.

Matka przychodzi z chorym dzieckiem do przychodni, a lekarz odmawia wizyty – czy jest to zgodne z prawem?

Pacjenci kontaktujący się z przychodnią niejednokrotnie słyszą, że nie ma danego dnia wolnych terminów do lekarza i można się zapisać na inny dzień, przykładowo na następny dzień. Bywają sytuacje, kiedy chory otrzymuje informację, zgodnie z którą ma się kontaktować z przychodnią POZ w celu umówienia się na wizytę w innym terminie. Tymczasem prawnik podkreśla, że takie działanie jest niezgodne z prawem i stanowi naruszenie praw pacjenta. Zgodnie bowiem z przepisami, pacjent powinien mieć możliwość zapisania się na poradę lub konsultację do lekarza już przy pierwszym kontakcie z przychodnią. Poza tym o przyjęciu lub odmowie konsultacji często powinien decydować lekarz a nie personel administracyjny, np. pielęgniarka w rejestracji lub sekretarka. Dlaczego? Ponieważ – jak podkreśla Magdalena Sroka, radczyni prawna z Kancelarii Radcy Prawnego Bogusława Sroki - zgodnie z prawem, kiedy zwłoka w pomocy lekarskiej mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia, lekarz ma obowiązek podjąć się interwencji medycznej.

Ważne

Jeżeli lekarz jest lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej, to w przypadkach uzasadnionych stanem zdrowia pacjenta świadczenie lekarza powinno zostać udzielone jeszcze w dniu zgłoszenia, zgodnie z harmonogramem pracy świadczeniodawcy. W przypadkach innych niż powyższe, termin wizyty powinien być uzgodniony z pacjentem – przypomina Magdalena Sroka, radczyni prawna z Kancelarii Radcy Prawnego Bogusława Sroki

Matka przychodzi z chorym dzieckiem do przychodni, a lekarz nie może odmówić wizyty

W praktyce oznacza to, że jeśli matka zgłasza się do lekarza POZ z chorym dzieckiem, to lekarz nie może odmówić jego przyjęcia na wizytę z powodu braku miejsc. Dlaczego?

- W pierwszej kolejności powinien on ocenić stan zdrowia dziecka, a dopiero potem zdecydować, czy wymaga ono konsultacji jeszcze tego samego dnia, czy też możliwe jest wyznaczenie wizyty w innym terminie. Zatem lekarz musi ocenić, czy małoletni nie znajduje się w sytuacji zagrażającej jego zdrowiu lub życiu – mówi Magdalena Sroka.

Jak podkreśla, tylko przeprowadzona ocena stanu zdrowia dziecka pozwala lekarzowi ustalić, czy nie znajduje się ono w sytuacji zagrażającej jego zdrowiu lub życiu. Oznacza to, że nie można z góry odmówić przyjęcia małego pacjenta. W pierwszej kolejności konieczne jest dokonanie oceny jego stanu, a dopiero następnie podjęcie właściwej decyzji medycznej.

Co powinna zrobić matka, gdy przychodzi z chorym dzieckiem do przychodni, a lekarz odmawia wizyty. Oto krok, dzięki któremu muszą przyjąć je tego samego dnia

Co powinna zrobić matka dziecka, gdy lekarz odmawia przyjęcia go na wizytę? W pierwszej kolejności powinna powołać się na odpowiednie przepisy, tj. art. 30 ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty, zgodnie z którym, „lekarz ma obowiązek udzielać pomocy lekarskiej w każdym przypadku, gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia”. Jeśli lekarz w dalszym ciągu będzie odmawiał konsultacji, warto poinformować go o swoich prawach i ewentualnej odpowiedzialności za lekarza.

art. 30 ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty, zgodnie z którym, „lekarz ma obowiązek udzielać pomocy lekarskiej w każdym przypadku, gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia”

Co grozi lekarzowi, który odmówi przyjęcia dziecka na wizytę, choć powinien go skonsultować? Po pierwsze, w przypadku zawinionego naruszenia praw pacjenta, matka ma możliwość zwrócenia się do Rzecznika Praw Pacjenta o podjęcie odpowiednich działań. Po drugie, w zależności od tego, jakie skutki wywoła odmowa leczenia pacjenta, lekarz może zostać pociągnięty do różnych form odpowiedzialności:

  • cywilnej — naprawienie szkody i zadośćuczynienie,
  • dyscyplinarnej — przed organami samorządu zawodowego,
  • a w skrajnych przypadkach także karnej.

- Odmowa może również rodzić odpowiedzialność cywilną, obejmującą zarówno obowiązek naprawienia szkody, jak i wypłatę zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Ponadto, lekarz może ponieść także odpowiedzialność dyscyplinarną przed właściwymi organami samorządu zawodowego. Jednocześnie należy pamiętać, że nawet jeśli pacjent nie poniesie szkody, to w przypadku zawinionego naruszenia jego praw możliwe jest dochodzenie zadośćuczynienia na podstawie ustawy o prawach pacjenta. Przepis ten przewiduje odpowiedzialność z tytułu samego zawinionego naruszenia praw pacjenta, niezależnie od wystąpienia realnej szkody. W zależności od skutków jakie wywoła odmowa przyjęcia małoletniego pacjenta, w skrajnych przypadkach może być to także odpowiedzialność karna – mówi radczyni prawna.

Podstawa prawna

  • Art. 4 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta
  • Art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta
  • Art. 8 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta
  • Art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta
  • Art. 23 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta
  • Art. 30 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty
  • Art. 415 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny
  • Art. 444 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny
  • Art. 445 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny
  • Art. 448 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny
  • Art. 160 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny
  • Art. 162 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny
  • Art. 116 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń
  • Art. 2 Kodeksu Etyki Lekarskiej
  • Art. 10 Kodeksu Etyki Lekarskiej
  • Art. 57 Kodeksu Etyki Lekarskiej