Polska staje się pionierem w Unii Europejskiej, udostępniając obywatelom bezpłatny kwalifikowany podpis elektroniczny bezpośrednio w rządowej aplikacji mObywatel. To rewolucyjna zmiana, która zrównuje moc prawną dokumentów cyfrowych z tradycyjnymi, własnoręcznymi podpisami, znacząco ułatwiając załatwianie spraw prywatnych i cywilnoprawnych.

W dobie dynamicznie postępującej cyfryzacji – od wniosków urzędowych, przez umowy najmu, aż po transakcje kupna-sprzedaży pojazdów – dokumenty drukowane są sukcesywnie zastępowane przez ich cyfrowe odpowiedniki. Kluczowym wyzwaniem w tym procesie pozostaje legalne i bezpieczne poświadczanie woli stron. Odpowiedzią jest kwalifikowany podpis elektroniczny, który zgodnie z regulacjami unijnymi (eIDAS) posiada skutek prawny równoważny z podpisem własnoręcznym i jest uznawany na terenie całej UE. Usługa ta, wprowadzająca rewolucję w cyfrowym obiegu dokumentów, została oficjalnie ogłoszona przez Ministerstwo Cyfryzacji w czwartek.

Bezpieczeństwo i moc prawna gwarantowana

Jak podkreśla wiceminister cyfryzacji Dariusz Standerski: „Polska jako pierwsza w Unii Europejskiej udostępnia bezpłatny podpis kwalifikowany w rządowej aplikacji. To oszczędność czasu, wygoda, a przede wszystkim pewny i bezpieczny sposób na załatwianie formalności przez internet.”

Czym zatem jest ten instrument? Podpis kwalifikowany jest oparty na certyfikacie podpisu kwalifikowanego, który stanowi fundamentalną gwarancję autentyczności osoby składającej podpis elektroniczny oraz integralności samego dokumentu. Oznacza to, że raz podpisana cyfrowa umowa czy faktura jest zabezpieczona przed nieautoryzowanymi zmianami. Ten najwyższy poziom bezpieczeństwa i wiarygodności jest kluczowy w obiegu dokumentów elektronicznych, stąd jego powszechne uznanie.

Koniec z opłatami

Dotychczas dostęp do kwalifikowanego podpisu elektronicznego był komercyjny – wymagał zakupu usługi u akredytowanego dostawcy. Nowe rozwiązanie w aplikacji mObywatel przełamuje tę barierę: użytkownicy mogą złożyć pięć bezpłatnych podpisów kwalifikowanych miesięcznie w sprawach prywatnych.

Wymagania techniczne dla obywatela

Aby skorzystać z tej innowacyjnej usługi, obywatel musi spełnić dwa podstawowe warunki weryfikacji tożsamości, co zapewnia pełną zgodność z wymogami prawnymi:

  • Posiadanie aktywnego mDowodu w aplikacji mObywatel.
  • Posiadanie ważnego plastikowego e-dowodu, czyli dowodu osobistego wydanego po 4 marca 2019 roku, zawierającego warstwę elektroniczną.

Weryfikacja tożsamości użytkownika w usłudze opiera się równocześnie na certyfikacie mDowodu oraz certyfikacie obecności pobieranym z warstwy elektronicznej e-dowodu, zapewniając podwójne zabezpieczenie i pełną moc prawną złożonego podpisu. To strategiczny krok Ministerstwa Cyfryzacji, który przenosi formalności cywilnoprawne i urzędowe na nowy, bezpieczny i bezpłatny poziom dostępności dla obywateli. Aplikacja gromadzi w jednym miejscu usługi czterech dostawców kwalifikowanego podpisu elektronicznego, pozostawiając użytkownikowi swobodę wyboru operatora przy każdej operacji. Z uwagi na weryfikację tożsamości z wykorzystaniem technologii zbliżeniowej, usługa jest dostępna dla osób pełnoletnich posiadających smartfon wyposażony w moduł NFC.

Jak złożyć kwalifikowany podpis elektroniczny za pośrednictwem mObywatela?

Procedura składania kwalifikowanego podpisu elektronicznego na dokumencie cyfrowym, realizowana przez aplikację mObywatel, przebiega w następujących krokach:

  • Użytkownik rozpoczyna proces, wybierając usługę „Podpis kwalifikowany” z listy dostępnej w kategorii „Sprawy urzędowe” w aplikacji mObywatel.
  • Następnie konieczne jest dokonanie wyboru spośród czterech dostępnych dostawców kwalifikowanego podpisu: Cencert (Enigma), SimplySign (Asseco Data Systems), SIGILLUM (PWPW) lub mSzafir (KIR). Kolejność wyświetlania dostawców jest każdorazowo losowa.
  • Po wyborze dostawcy, użytkownik zostaje przekierowany na jego stronę internetową w celu akceptacji regulaminów i rozpoczęcia formalnego procesu podpisywania dokumentu. Należy postępować zgodnie ze szczegółowymi instrukcjami dostawcy.
  • Kolejnym kluczowym etapem jest potwierdzenie tożsamości, do czego aplikacja wykorzystuje certyfikat mDowodu oraz certyfikat obecności z e-dowodu. W tym celu należy potwierdzić dane z mDowodu przekazywane dostawcy oraz przygotować e-dowód z warstwą elektroniczną, upewniając się, że moduł NFC w telefonie jest aktywny.
  • Użytkownik zostanie poproszony o wprowadzenie numeru CAN e-dowodu (sześciu cyfr z prawego dolnego rogu strony ze zdjęciem), a następnie o przyłożenie e-dowodu do anteny NFC urządzenia mobilnego, co służy ostatecznemu potwierdzeniu tożsamości.
  • Po pomyślnym potwierdzeniu tożsamości nastąpi generowanie certyfikatu i złożenie kwalifikowanego podpisu na dokumencie. W zależności od wybranego dostawcy, operacja ta może wymagać dodatkowego zatwierdzenia poprzez komunikat PUSH wyświetlony w aplikacji.
  • Po skutecznym złożeniu kwalifikowanego podpisu, dokument jest gotowy – należy go niezwłocznie zapisać w pamięci urządzenia.