Przyczyną jego złożenia było zawarcie przez państwa D. nowej umowy kredytowej, która miała refinansować wcześniejszy kredyt hipoteczny (skądinąd denominowany we frankach). Obydwa banki złożyły w sądzie stosowne oświadczenia o zmianie wierzyciela wskutek cesji. Jednak nie dołączono do tych dokumentów zgody właścicieli nieruchomości na dokonanie takiego przelewu. Dziś, zgodnie z art. 95 ust. 5 prawa bankowego (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1896 ze zm.), nie jest ona potrzebna, jednak przed nowelizacją ze stycznia 2019 r. takie oświadczenie było wymagane.
W tym przypadku hipoteka zabezpieczająca wierzytelność bankową została wpisana do księgi wieczystej jeszcze w 2004 r., a więc wiele lat przed zmianą przepisów.
Mimo to wniosek bankowy został uwzględniony, co dłużnicy zakwestionowali. Rozpatrujący ich apelację sąd spytał więc Sąd Najwyższy, czy w przypadku zbycia wierzytelności bankowej zabezpieczonej hipoteką brak pisemnej zgody właściciela nieruchomości na przeniesienie hipoteki stanowi przeszkodę do dokonania wpisu w rozumieniu art. 6269 kodeksu postępowania cywilnego w sytuacji, gdy umowę zbycia wierzytelności bankowej zawarto przed wejściem w życie zmian w prawie bankowym, zaś wniosek o ujawnienie przeniesienia hipoteki złożono po tej dacie.
SN w odpowiedzi wydał na posiedzeniu niejawnym uchwałę warunkowo dopuszczającą takie zmiany wpisów hipotek. Stwierdził bowiem, że w stanie prawnym obowiązującym przed 2019 r. ujawnienie w księdze wieczystej przeniesienia hipoteki w związku ze zbyciem wierzytelności bankowej wymagało zgody właściciela nieruchomości tylko wtedy, gdy przewidziano ją w oświadczeniu o ustanowieniu hipoteki.
Tym samym, jeżeli takiej wzmianki o zgodzie brak, przejście hipoteki na inny bank może nastąpić w zasadzie poza wolą dłużnika hipotecznego.

orzecznictwo

Uchwała SN z 27 października 2021 r., sygn. akt III CZP 56/20 www.serwisy.gazetaprawna.pl/orzeczenia