Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
TEZA: Przez żądanie wprowadzenia zmian w ewidencji gruntów nie można dochodzić ani udowadniać swoich praw właścicielskich. Deklaratoryjny charakter wpisów w niej zawartych oznacza, że nie kształtuje ona nowego stanu prawnego, a jedynie potwierdza stan prawny wynikający z dokumentów.
/>
WYROK NACZELNEGO SĄDU ADMINISTRACYJNEGO z 14 kwietnia 2015 r., Sygn. akt I OSK 1718/13
STAN FAKTYCZNY
D.J. i W.S. wystąpili do organu ewidencyjnego o dokonanie zmiany w operacie ewidencji gruntów i budynków poprzez wpisanie rzeczywistej powierzchni użytkowej lokalu i pomieszczenia przynależnego. Wnioskowali także o przeprowadzenie przez organ dowodu poprzez obmiar lokalu wraz z pomieszczeniem przynależnym w celu ustalenia rzeczywistej powierzchni użytkowej, jeżeli załączona do wniosku inwentaryzacja lokalu nie będzie wystarczająca do weryfikacji danych. Wnioskodawcy są jego właścicielami i współużytkownikami wieczystymi gruntu, na którym budynek jest posadowiony.
Prezydent m.st. Warszawy odmówił wprowadzenia żądanej zmiany w ewidencji gruntów i budynków. Od tej decyzji odwołanie złożyła D.J. W uzasadnieniu wskazała na obowiązek dokumentowania w ewidencji niebudzącego wątpliwości stanu faktycznego oraz aktualizację danych ewidencyjnych poprzez m.in. prostowanie błędnych wpisów. Mazowiecki wojewódzki inspektor nadzoru geodezyjnego i kartograficznego (dalej: MWINGiK) utrzymał w mocy zaskarżone rozstrzygnięcie. W uzasadnieniu organ ten stwierdził, że dane ewidencyjne lokalu są zgodne z wpisami w księdze wieczystej lokalowej. Rodzaj, położenie i powierzchnię lokalu oraz pomieszczeń do niego przynależnych, a ponadto wielkość udziałów przypadających właścicielowi lokalu w nieruchomości wspólnej i w prawie użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej, stosownie do przepisów ustawy o własności lokali, określa umowa o ustanowieniu odrębnej własności lokalu dokonana w formie aktu notarialnego. Akt ten stanowi podstawę wpisów w księdze wieczystej. Dane te nie mogą podlegać weryfikacji w drodze wprowadzenia zmiany w ewidencji gruntów i budynków na podstawie załączonej przez zainteresowanego inwentaryzacji lokalu. D.J. wniosła skargę do sądu. WSA w Warszawie uchylił zaskarżoną decyzję organu II instancji, przychylając się do stanowiska skarżącej. MWINGiK od tego wyroku złożył skargę kasacyjną. Naczelny Sąd Administracyjny uchylił orzeczenie sądu I instancji i oddalił skargę.
UZASADNIENIE
Z art. 20, art. 22 i art. 24 ustawy z 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 520, dalej: u.p.g.k.) wynika charakter prawny prowadzonej przez organy administracji publicznej ewidencji gruntów. Jest ona tylko specjalnie prowadzonym i wywierającym określone skutki prawne zbiorem informacji o gruntach, który pełni funkcje informacyjno-techniczne. Nie rozstrzyga ona sporów o prawa ani nie nadaje czy ujmuje praw. O zasadności tego stanowiska przesądza przyjęta definicja ustawowa ewidencji gruntów i budynków. Według art. 2 pkt 8 u.p.g.k. (w brzmieniu obowiązującym w dniu wydania zaskarżonej decyzji) ilekroć w ustawie jest mowa o ewidencji gruntów i budynków (katastrze nieruchomości) rozumie się przez to jednolity dla kraju, systematycznie aktualizowany zbiór informacji o gruntach, budynkach i lokalach, ich właścicielach oraz o innych osobach fizycznych lub prawnych władających tymi gruntami, budynkami i lokalami. Obecnie przepis ten mówi, że ewidencja gruntów i budynków (kataster nieruchomości) to system informacyjny zapewniający gromadzenie, aktualizację oraz udostępnianie w sposób jednolity dla kraju, informacji o gruntach, budynkach i lokalach, ich właścicielach oraz o innych podmiotach władających lub gospodarujących tymi gruntami, budynkami lub lokalami. Z definicji dotychczasowej i obecnej wynika, że ewidencja pełni jedynie funkcje rejestrujące stanów prawnych ustalonych w innym trybie i przez inne organy. Regulacje u.p.g.k. oraz rozporządzenia ministra rozwoju regionalnego i budownictwa z 29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 542) posługują się kategorią aktualizacji operatu ewidencyjnego poprzez wprowadzenie udokumentowanych zmian do danych ewidencyjnych. Aktualizacja taka może nastąpić z urzędu lub na wniosek (par. 45 ust. 1 i par. 46 ust. 1 rozporządzenia). Zakresem pojęcia aktualizacji należy objąć zdarzenia mające miejsce po wpisaniu danych do ewidencji, jak i usuwanie błędnych wpisów danych w ewidencji. Zgodnie bowiem z par. 46 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia podstawę wprowadzania zmian stanowić może zmiana opracowań geodezyjnych i kartograficznych, przyjętych do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, zawierających wykazy zmian danych ewidencyjnych. Obejmując zakresem aktualizacji wpisy zdarzeń, które miały miejsce po sporządzeniu ewidencji, jak i usuwanie błędnych wpisów należy podkreślić, że czym innym jest prostowanie błędnych wpisów, a czym innym podważanie zapisów aktu notarialnego. Organ właściwy do prowadzenia ewidencji gruntów nie ma kompetencji do ingerencji w treść aktu notarialnego, w tym zapisów co do powierzchni lokalu. W sprawie poza sporem jest, że dane wpisane w ewidencji gruntów i budynków są zgodne z zapisami aktu notarialnego i księgi wieczystej.
