Mecenas Marcin Rębowski Dziś pobranie odpisu z KRS w formie elektronicznej jest szybkie i nic nie kosztuje. Kiedyś za aktualny odpis trzeba było zapłacić 30 zł.
Unia Europejska podkreśla, że wspiera rozwój przedsiębiorczości. Czy na przestrzeni ostatnich 10 lat rzeczywiście można zauważyć zmiany ułatwiające założenie własnego biznesu?
Tak. Dawniej osoba chcąca założyć własną działalność gospodarczą musiała złożyć odpowiednie dokumenty w urzędzie miasta, skarbowym czy Głównym Urzędzie Statystycznym. To oczywiście pochłaniało czas i pieniądze. Z wykorzystaniem środków unijnych wdrożono system jednego okienka, który upraszcza zakładanie firmy. Dzisiaj możliwe jest zarejestrowanie jej przez internet – bez wychodzenia z domu. Powstała Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej, dzięki której w formie elektronicznej wniosek składamy tylko do jednego organu. Jest on automatycznie przesyłany przez CEIDG do Urzędu Skarbowego i GUS. Mimo systemu jednego okienka przedsiębiorcy nadal muszą oddzielnie składać niektóre wnioski, ale niezależnie od tego jest to duże ułatwienie. Unia Europejska wspiera informatyzację i upraszczanie procedur administracyjnych, przeznaczając na to pieniądze.
Czy informatyzacja objęła wyłącznie rejestrację?
Nie, tego typu ułatwień pojawiło się więcej. Tu najlepszym przykładem jest możliwość uzyskania elektronicznego odpisu z Krajowego Rejestru Sądowego, który umożliwia uzyskanie informacji na temat kontrahenta, czy przyszłego partnera biznesowego. Do odnalezienia podmiotu w rejestrze wystarczy sama nazwa spółki. Dokument wygenerowany elektronicznie ma taką samą moc, jak ten wydany w formie papierowej. Jest on potrzebny m.in. w procesach sądowych czy przy załatwianiu spraw urzędowych. Pobranie odpisu z KRS w formie elektronicznej jest szybkie i nic nie kosztuje. Kiedyś za aktualny odpis z KRS trzeba było zapłacić 30 zł. Innym ułatwieniem jest wprowadzenie e-faktury, która usprawnia obieg dokumentów księgowych.
Czy obecnie łatwiej jest prowadzić działalność za granicą?
Po wejściu Polski do UE polscy przedsiębiorcy otrzymali możliwość korzystania ze swobód związanych z rynkiem wewnętrznym Unii. W ramach tego rynku obowiązują zasady swobody przepływu kapitału, osób, towarów i usług. Swoboda przepływu kapitału zapewnia nieskrępowane dokonywanie transakcji finansowych i operacji bankowych we wszystkich państwach członkowskich. Wprowadzane obecnie na poziomie unijnym ujednolicone procedury wzajemnego uznawania dokumentów bez obowiązku ich poświadczania klauzulą apostille czy poprzez legalizację pozwolą na kolejne oszczędności czasu i pieniędzy.
Jakie jeszcze ułatwienia dla przedsiębiorców wynikają z uczestnictwa we wspólnym rynku UE?
Niewątpliwie ułatwieniem dla przedsiębiorców jest korzystanie ze swobody przepływu towarów. Polega ona na zniesieniu barier w obrocie produktami wytwarzanymi przez europejskie przedsiębiorstwa. Jednym z jej przejawów jest likwidacja ceł w ramach rynku wewnętrznego, co redukuje koszty sprzedaży towarów do innych państw członkowskich. Innym jej przejawem jest zakaz dyskryminacji towarów zagranicznego pochodzenia. Nawet gdy zagraniczny produkt staje się konkurencyjny na obcym rynku, władze nie mogą wprowadzić zakazu czy ograniczeń jego sprzedaży w celu ochrony rodzimych firm.
Coraz więcej firm świadczących usługi rozszerza swoją działalność na zagraniczne rynki. Czy Unia pomaga takim przedsiębiorstwom?
W tym przypadku znaczenie ma swoboda przepływu usług. Zgodnie z nią przedsiębiorstwa mogą świadczyć usługi transgranicznie, czyli na rzecz podmiotów znajdujących się w innym państwie członkowskim bez ograniczeń, jakie obowiązywały przed wejściem Polski do UE. Rozwój działalności gospodarczej w wymiarze wspólnotowym zaowocował potrzebą wprowadzenia instrumentów prawnych ułatwiających dochodzenie roszczeń wobec kontrahentów z innych państw członkowskich. Dzięki nim łatwiejsze jest uzyskanie zapłaty za wykonane usługi, czy sprzedane towary. Przedsiębiorcy mogą dochodzić swoich praw w ramach procedury europejskiego postępowania nakazowego. Możliwe jest więc uzyskanie w polskim sądzie nakazu zapłaty przeciwko zagranicznemu kontrahentowi, który wykona np. niemiecki organ egzekucyjny. Przy tym nie ma potrzeby legalizowania tych orzeczeń, czy uzyskiwania dodatkowych zezwoleń na ich wykonanie. Co więcej, ta procedura jest ujednolicona w ramach Wspólnoty, dlatego nie musimy znać prawa krajowego poszczególnych państw.
Czy uczestnictwo Polski w UE wiąże się dla przedsiębiorców także z dodatkowymi obowiązkami?
Wielu przedsiębiorców mogło dzięki członkostwu Polski w Unii skorzystać z pomocy finansowej w ramach rozmaitych programów. Można było uzyskać środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej czy wprowadzenie w przedsiębiorstwie innowacji. Niezależnie jednak od pozytywnej roli funduszy unijnych członkostwo Polski w UE wiąże się także z dodatkowymi obowiązkami. O ile łatwiej jest formalnie założyć firmę, to już spełnienie wszelkich wytycznych dotyczących produkcji, czy świadczenia usług nie jest takie proste. Dla wielu przedsiębiorców istotnym wyzwaniem jest spełnianie wszelkich wymogów dotyczących ochrony środowiska. Ochrona jakości powietrza, wód czy gospodarka odpadami to tylko niektóre ze sfer, w których przedsiębiorcy muszą dostosować się do restrykcyjnych norm prawa unijnego. Innym przykładem nakładania na polskich przedsiębiorców dodatkowych obowiązków wynikających z prawa unijnego jest planowane wprowadzenie ustawy o prawach konsumenta przewidującej rozszerzenie obowiązków informacyjnych czy odpowiedzialności wobec klientów.