Czy region ma już doświadczenie, jeśli chodzi o wdrażanie instrumentów zwrotnych?
W ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2007–2013 na instrumenty inżynierii finansowej przeznaczyliśmy 35 mln euro, w tej perspektywie to 52,4 mln euro. Kwota jest więc znacznie wyższa. Wynika to, po pierwsze, z naszych dobrych doświadczeń, po drugie, z faktu, że właśnie instrumenty zwrotne to przyszłość unijnej pomocy. W poprzedniej perspektywie proponowaliśmy pożyczki i poręczenia, ale starać się o nie mogli wyłącznie przedsiębiorcy. Udzielały ich fundusze rozwoju regionalnego, wybrane w trybie konkursowym. Za ich pośrednictwem środki trafiały do firm. Przedsiębiorcy chętnie z nich korzystali, ponieważ ich atutami były: elastyczność, dostępność, niższe oprocentowanie.
Bazując na tak dobrych doświadczeniach, w tej perspektywie znacznie poszerzyliśmy grono odbiorców wsparcia zwrotnego. To już nie tylko przedsiębiorcy, ale spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe, towarzystwa budownictwa społecznego oraz osoby bezrobotne. Rok temu podpisaliśmy, jako Zarząd Województwa Podlaskiego, umowę z Bankiem Gospodarstwa Krajowego, na mocy której został utworzony tzw. fundusz funduszy w celu zapewnienia wsparcia finansowego z RPO WP 2014–2020 dla kilku instrumentów finansowych. Wartość tej umowy to prawie 267 mln zł. Liczymy, że już wkrótce zaczniemy korzystać z jej efektów.
„Wzmocnienie potencjału i konkurencyjności gospodarki regionu” – to jeden z celów, który będzie wspierany w ramach projektu z BGK. Co w takim razie jest potencjałem woj. podlaskiego, a jakie wyzwania stoją jeszcze przed regionem?
Podstawą rozwoju naszego regionu jest konkurencyjna gospodarka. To jasno precyzuje Strategia Rozwoju Województwa Podlaskiego do roku 2020. A jest to możliwe jedynie wtedy, gdy w regionie działa dużo konkurencyjnych przedsiębiorstw, które z kolei tworzą atrakcyjne miejsca pracy. Dlatego w RPO WP przedsiębiorczość jest tak silnie akcentowana i w ramach instrumentów finansowych chcemy pomagać firmom, zarówno tym na starcie, jak i już funkcjonującym. Jako jedni z nielicznych mamy czyste, różnorodne i mało zmienione przez człowieka środowisko przyrodnicze. Zbudowaliśmy wizerunek województwa jako regionu zielonego, ekologicznego. Z tego powodu wykorzystanie odnawialnych źródeł energii i efektywność energetyczna, które również mają być przedmiotem wsparcia zwrotnego, są tak dla nas ważne.
Oferowane są m.in. dwa rodzaje pożyczek na termomodernizację: dla MSP oraz sektora mieszkaniowego. Czym oba produkty różnią się, jeśli chodzi np. o cele, warunki finansowania?
Maksymalna kwota pożyczki sięga w obu przypadkach 1 mln zł, a okres spłaty nie może być dłuższy niż 120 miesięcy. Oba produkty, zarówno ten dla przedsiębiorców, jak i dla sektora mieszkaniowego mają oprocentowanie korzystniejsze niż oferty rynkowe. A różni je przede wszystkim przeznaczenie i odbiorca. W pierwszym przypadku, wsparcie może uzyskać przedsiębiorca na projekty z zakresu poprawy efektywności energetycznej w firmie, w tym na inwestycje w zakresie odnawialnych źródeł energii oraz na głęboką i kompleksową modernizację energetyczną budynków. Drugi produkt jest skierowany do spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych z województwa podlaskiego oraz towarzystw budownictwa społecznego na inwestycje mające na celu poprawę efektywności energetycznej w sektorze mieszkaniowym (np. modernizację energetyczną budynków mieszkaniowych wielorodzinnych wraz z wymianą wyposażenia tych obiektów na energooszczędne). Wyłączone z tego wsparcia są podmioty z obszaru ZIT BOF (Zintegrowane Inwestycje Terytorialne – Białostocki Obszar Funkcjonalny – red.) oraz Łomży i Suwałk – one bowiem mogą występować o pomoc w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko. Liczymy, że pożyczki dla przedsiębiorców będą dostępne na początku 2018 r. I że jak najszybciej ruszą również te dla sektora mieszkaniowego.
Jakie jeszcze instrumenty wsparcia są przewidziane? Jakie są warunki finansowe i na czym polega ich przewaga nad rynkiem komercyjnym?
Poza pożyczkami chcemy uruchomić instrument finansowy w formie wejścia kapitałowego. To nowy produkt na rynku skierowany do przedsiębiorstw nowo powstałych i start-upów, funkcjonujących na rynku do pięciu lat. Wsparcie udzielane będzie na zasadach seed capital. Fundusze zalążkowe inwestują w firmy będące w fazie narodzin, tj. w takie, które nie dokonały jeszcze pierwszej komercyjnej sprzedaży albo prowadzą działalność krócej niż pięć lat od pierwszej sprzedaży. Wnoszą do przedsiębiorstwa kapitał w zamian za udziały, przy czym inwestor może sprawować pewną kontrolę nad zarządzaniem przedsiębiorstwem, może też mieć udział w zyskach.
BGK podpisał właśnie umowy z pośrednikami na pożyczki dla firm. Do kogo są adresowane i na jakie cele można zdobyć wsparcie?
Tak, 14 listopada BGK podpisał pierwsze umowy z pośrednikami na udzielanie pożyczek ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego (28 mln zł). Pośrednicy, czyli ECDF SA z Poznania i Mega Sonic SA z Warszawy (jako jeden pośrednik) oraz Towarzystwo Inwestycji Społeczno-Ekonomicznych SA z Warszawy, będą odpowiedzialni za obsługę pożyczek na wspieranie inwestycji w przedsiębiorstwach. Mogą one zostać przeznaczone na przedsięwzięcia rozwojowe w sektorze usług, a także na zastosowanie technologii informacyjno-komunikacyjnych w przedsiębiorstwach (bez ograniczeń branżowych) na terenie województwa podlaskiego. Są adresowane do mikro i małych przedsiębiorstw i udzielane na preferencyjnych zasadach. Przedsiębiorca może otrzymać pożyczkę (do 1 mln zł) na sfinansowanie aż 92,5 proc. wartości inwestycji, maksymalny okres spłaty to 60 miesięcy, karencja w spłacie sięga sześciu miesięcy, oprocentowanie jest korzystniejsze od rynkowego. Poza tym nie pobiera się żadnych opłat i prowizji związanych z udostępnieniem i obsługą tej formy wsparcia. Liczymy, że te pożyczki będą dostępne na początku grudnia.
Co z osobami, które myślą o założeniu własnej działalności gospodarczej?
Dla nich również mamy ofertę, mianowicie mikropożyczkę na rozpoczęcie działalności gospodarczej. Skorzystają z nich osoby od 30. roku życia, bezrobotne, poszukujące pracy i nieaktywne zawodowo. Wartość tej pożyczki nie może przekroczyć 20-krotności wysokości przeciętnego wynagrodzenia (ok. 80 tys. zł), a maksymalny okres spłaty to 84 miesiące. Na razie nie wiadomo, kiedy uruchomimy tę formę pomocy, ale zależy nam, by ruszyła jak najszybciej, na początku pierwszego kwartału 2018 r. Jej efektem będzie bowiem wzrost liczby przedsiębiorstw i nowych miejsc pracy. A to przekłada się na rozwój całego regionu.
Maciej Żywno, wicemarszałek województwa podlaskiego
Rozmawiał: Tomasz Żółciak