Na początku stycznia złożyłam wniosek o rentę wdowią. Nie otrzymałam dotychczas żadnej informacji z ZUS na ten temat. Kiedy ZUS rozpocznie jej wypłatę?

Ustawa z 26 lipca 2024 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (dalej: ustawa zmieniająca) wprowadziła wsparcie dla seniorów w postaci renty wdowiej. Nie jest to jednak oddzielne świadczenie. Można je pobierać w zbiegu:

  • swojej renty rodzinnej i części świadczenia przysługującego zmarłemu małżonkowi albo
  • całego świadczenia przysługującego zmarłemu małżonkowi oraz części swojej renty rodzinnej. [ramka]

Kto ma prawo do powiększonego świadczenia

Prawo do renty wdowiej mają owdowiałe osoby, uprawnione do renty rodzinnej oraz do np. emerytury powszechnej, rolniczej, pomostowej, które:

  • ukończyły 60 lat (kobiety) lub 65 lat (mężczyźni);
  • do dnia śmierci małżonka pozostawały z nim we wspólności małżeńskiej;
  • nabyły prawo do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż w dniu ukończenia 55 lat (kobieta) lub 60 lat (mężczyzna);
  • nie pozostają obecnie w związku małżeńskim.

Osoby spełniające powyższe warunki mogą otrzymać:

  • 100 proc. renty rodzinnej oraz 15 proc. własnego świadczenia albo
  • 100 proc. własnego świadczenia oraz 15 proc. renty rodzinnej.

Specjalne zasady zostały przewidziane dla wdowy i wdowców, którzy mają prawo do renty rodzinnej oraz jednocześnie prawo do emerytury i do renty z tytułu niezdolności do pracy w związku z wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową. Zgodnie z ogólną zasadą osoby te mogą pobierać albo całą emeryturę i połowę renty wypadkowej, albo całą rentę z tytułu niezdolności do pracy i połowę emerytury. Gdy zawnioskują o rentę rodzinną, mogą nabyć prawo do:

  • 100 proc. renty rodzinnej, 15 proc. emerytury i 50 proc. renty wypadkowej albo
  • 100 proc. emerytury, 15 proc. renty rodzinnej i 50 proc. renty wypadkowej, albo
  • 100 proc. renty wypadkowej, 15 proc. renty rodzinnej i 50 proc. emerytury. ©℗

Łączna suma świadczeń wypłacanych nie może jednak przekroczyć trzykrotności najniższej emerytury obowiązującej w danym roku (obecnie 5342,88 zł). Gdy suma świadczeń przekroczy ten limit, wypłata zostanie odpowiednio pomniejszona.

Złożenie wniosku

Ustawa zmieniająca weszła w życie 1 stycznia 2025 r., w tym również dodany do ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (dalej: ustawa emerytalna) art. 95a dotyczący renty wdowiej. Nie oznacza to jednak, że prawo do renty wdowiej powstaje już od tego miesiąca. Jak stanowi bowiem art. 14 ust. 1 ustawy zmieniającej, prawo do świadczeń w zbiegu i ich wypłaty lub wyłącznie ich wypłaty, na zasadach określonych w niniejszej ustawie, powstaje nie wcześniej niż od 1 lipca 2025 r. Zgodnie zaś z ust. 2 tego artykułu osoby, które spełniają warunki do wypłaty świadczeń na zasadach określonych w niniejszej ustawie, mogą składać wnioski o ustalenie zbiegu świadczeń, o którym mowa w tej ustawie, od 1 stycznia 2025 r. W przypadku wniosków złożonych do 30 czerwca 2025 r. prawo do wypłaty świadczeń w tym zbiegu powstaje 1 lipca 2025 r.

Jak wyjaśnia ZUS, aby otrzymywać rentę wdowią od 1 lipca 2025 r., należy złożyć wniosek do 31 lipca 2025 r. Jeśli warunki do wypłaty zostaną spełnione po 31 lipca 2025 r. lub wniosek w tej sprawie zostanie złożony po tej dacie, ZUS podejmie wypłatę od dnia, w którym wnioskodawca spełni warunki, jednak nie wcześniej niż od miesiąca, w którym złoży wniosek.

Można wyliczyć samemu na stronie ZUS

Na stronie internetowej ZUS można znaleźć specjalne narzędzia, które pozwolą samodzielnie obliczyć wysokość świadczeń, ale także sprawdzić, czy renta wdowia w ogóle zostanie danej osobie przyznana. Trzeba jednak podkreślić, że wynik korzystania z tych narzędzi nie jest podstawą do żadnych roszczeń wobec ZUS. ©℗