Nie trzeba czekać ze zwolnieniem na rozstrzygnięcie odwołania od decyzji ZUS

Rozwiązaliśmy z pracownikiem umowę o pracę bez wypowiedzenia w okresie, w którym oczekiwał on na rozstrzygnięcie odwołania od decyzji ZUS odmawiającej przyznania świadczenia rehabilitacyjnego. Ostatecznie proces przegrał, ale przedstawił kolejne zwolnienie lekarskie i ma zamiar ponownie ubiegać się o świadczenie rehabilitacyjne. Ponadto złożył odwołanie od rozwiązania umowy i o zapłatę odszkodowania. Czy odwołanie jest zasadne?

Aby odpowiedzieć na zadane pytanie, na początku trzeba się odwołać do przepisów kodeksu pracy (dalej: k.p.). Zgodnie z jego art. 53 par. 1 pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, jeżeli niezdolność pracownika do pracy wskutek choroby trwa:

• dłużej niż trzy miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż przez sześć miesięcy,
• dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze trzy miesiące – gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy przez co najmniej sześć miesięcy lub jeżeli niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorobą zawodową.

Warunki przyznawania świadczenia rehabilitacyjnego określa ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Zgodnie z 18 ust. 1 tej ustawy to świadczenie przysługuje ubezpieczonemu, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego jest nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie lub rehabilitacja lecznicza rokują, że dojdzie do odzyskania zdolności do pracy. Przysługuje ono przez okres niezbędny do przywrócenia zdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy. Odmowa przyznania świadczenia nie oznacza, że pracownik nie może ponownie złożyć o nie wniosku. Jednak w sytuacji, gdy sprawę rozstrzygnął sąd, nie warto go składać.

Zdaniem sądów

W kontekście podanego stanu faktycznego szczególnie użyteczny będzie wyrok Sądu Rejonowego w Zawierciu z 8 kwietnia 2022 r. (sygn. akt IV P 50/21). W podanej sprawie sąd weryfikował legalność rozwiązania stosunku pracy bez zachowania okresu wypowiedzenia, w okresie, którym pracownik złożył do ZUS wniosek o przyznanie prawa do zasiłku rehabilitacyjnego. Rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło przed merytorycznym rozpoznaniem odwołania od decyzji ZUS. Jednocześnie pracownik dostarczył pracodawcy kolejne zwolnienie lekarskie. Pracownik wnosił zaś o odszkodowanie z tytułu niezgodnego z prawem rozwiązania umowy o pracę. Zgodnie bowiem z art. 56 k.p. pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie. O przywróceniu do pracy lub odszkodowaniu orzeka sąd pracy.

Sąd przypomniał, że umowa o pracę jest umową wzajemną i dlatego przeciągająca się nieobecność pracownika w pracy – mimo usprawiedliwionej przyczyny – czyni ją bezprzedmiotową. Podkreślił, że w sytuacji usprawiedliwionej nieobecności pracownik jest chroniony przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę tylko przez określony czas, po którego upływie pracodawca jest uprawiony do rozwiązania umowy bez wypowiedzenia. Dodał, że uprawnienie pracodawcy wygasa w chwili stawienia się pracownika do pracy. Niemniej zakaz rozwiązania umowy nie ma zastosowania, jeżeli pracownik jest nadal niezdolny do pracy wskutek choroby.

Sąd doszedł do wniosku, że rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami. Zdaniem sądu k.p. uprawnia pracodawcę do rozwiązania stosunku pracy, jeżeli niezdolność do pracy trwała dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku (182 dni). I te przesłanki zostały spełnione w rozpatrywanej sprawie. Sąd podkreślił, że pracodawca nie ma obowiązku czekania na ostateczne rozstrzygnięcie co do zasiłku rehabilitacyjnego w przypadku, gdy pracownik odwołuje się od kolejnych decyzji odmownych.

Uzasadnione działanie pracodawcy

W opisywanej sytuacji można przyjąć, że działanie pracodawcy było uzasadnione. Mógł rozwiązać stosunek pracy bez wypowiedzenia. Pracodawca nie musi oczekiwać na kolejne rozstrzygnięcia wniosków o świadczenie rehabilitacyjne składanych przez pracownika, tym bardziej że ten nadal jest niezdolny do pracy. ©℗