Nie każdy wie, że ZUS oferuje jednorazowe świadczenie gwarantowane, które może stanowić znaczące wsparcie finansowe w trudnej sytuacji życiowej. Jego wysokość sięga nawet 29 tys. zł. Przysługuje ono zarówno młodszym, jak i starszym osobom – w zależności od spełnienia określonych warunków związanych z emeryturą bliskiej osoby. Sprawdź komu się należy.

Wypłata gwarantowana od ZUS to mało znane świadczenie, które może trafić do uposażonych po śmierci emeryta. Warto wiedzieć, na jakich zasadach przyznawane są te środki, jakie warunki trzeba spełnić i jak ZUS wylicza kwotę jednorazowej wypłaty. Przyjrzyjmy się szczegółom tego świadczenia oraz wytycznym dotyczącym wskazania osób uprawnionych.

W przypadku śmierci emeryta, niektóre osoby bliskie mogą otrzymać środki zgromadzone na jego subkoncie. Kwota, choć różna w zależności od okoliczności, podlega ścisłym zasadom wyliczenia. Ważnym aspektem są również zasady dotyczące wskazania osoby uposażonej oraz potencjalne wymogi formalne, jakie ZUS może nałożyć.

Wypłata gwarantowana od ZUS. Czym jest? [ZASADY]

Wypłata gwarantowana od ZUS to jednorazowe świadczenie przeznaczone dla osób uposażonych po śmierci emeryta. Świadczenie dotyczy sytuacji, gdy zmarły miał prawo do emerytury docelowej po ukończeniu 65. roku życia i posiadał subkonto w ZUS. Podstawą prawną wypłaty jest zapis w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych, który umożliwia przekazanie zgromadzonych środków osobom wskazanym przez emeryta. ZUS wypłaca świadczenie pod warunkiem, że emeryt zmarł w ciągu trzech lat od momentu nabycia prawa do pierwszej emerytury. Przykładowo, jeśli ktoś zaczął pobierać emeryturę w listopadzie 2021 roku, uprawnione osoby mogą ubiegać się o świadczenie dopiero od listopada 2024 roku. Jeśli śmierć nastąpi przed upływem tych trzech lat, ZUS nie wypłaci gwarantowanego świadczenia.

Kto ma prawo do wypłaty gwarantowanej z ZUS?

Przepisy szczegółowo regulują, kto może otrzymać wypłatę gwarantowaną po śmierci emeryta. Domyślnie wypłata trafia do współmałżonka pozostającego z emerytem we wspólnocie majątkowej. W sytuacji braku wskazanej osoby środki mogą stać się częścią masy spadkowej. Emeryt ma prawo wskazać inną osobę uposażoną, jednak ZUS może wymagać zgody współmałżonka, gdy wskazanie dotyczy osób poza najbliższą rodziną, takich jak:

  • dzieci i dzieci przysposobione, w tym dzieci drugiego małżonka,
  • rodzice, także macocha i ojczym,
  • małżonek (wdowa lub wdowiec),
  • rodzeństwo, wnuki i inne osoby, które przed ukończeniem 18. roku życia znajdowały się na utrzymaniu emeryta.

Dzięki temu środki mogą trafić do osób, które emeryt uznał za szczególnie uprawnione, jednak formalności te mają na celu zabezpieczenie interesów najbliższej rodziny.

Ile może być pieniędzy na subkoncie? ZUS wypłaca nawet 29 tys. zł

Kwota wypłaty gwarantowanej zależy od wysokości zgromadzonych środków oraz liczby pobranych emerytur przez zmarłego. ZUS stosuje specjalny wzór, według którego obliczana jest wartość tego świadczenia. Kwota wypłaty to stan subkonta emeryta pomniejszony o iloczyn:

  • liczby miesięcy, w których emeryt pobierał świadczenie,
  • stanu subkonta podzielonego przez 37.
  • dodatkowo z kwoty wypłaty ZUS potrąca podatek.

Wysokość jednorazowych wypłat gwarantowanych z ZUS różni się zależnie od indywidualnych składek i zgromadzonych środków na subkoncie zmarłego emeryta. Przeciętna kwota wypłaty wynosi kilkanaście tysięcy złotych, a maksymalne kwoty dochodzą do nawet 29 000 zł. W praktyce, ZUS wylicza wysokość świadczenia na podstawie różnicy między pełną kwotą składek a sumą wypłat, które otrzymał zmarły emeryt. Kwoty te jednak zależą od długości okresu, w którym dana osoba pobierała emeryturę oraz wysokości zgromadzonych składek​.

Jeśli emeryt nie pobierał świadczenia długo, jego bliscy mogą liczyć na wyższe wypłaty, podczas gdy wypłaty długoterminowe, w miarę wyczerpywania subkonta, zmniejszają potencjalne świadczenia.

Jak ZUS wylicza świadczenie gwarantowane? Przykład pana Jana

ZUS stosuje wzór na wysokość świadczenia gwarantowanego:

  • Wyjściowy stan subkonta jest pomniejszany o kwotę równą iloczynowi miesięcy, przez które pobierano emeryturę, oraz kwoty stanowiącej część stanu subkonta podzielonej przez 37 (średnia długość trwania emerytury według ZUS).
  • Ostateczna kwota wypłaty jest dodatkowo pomniejszana o 19% podatek ryczałtowy.

Załóżmy, że pan Jan przeszedł na emeryturę, a stan jego subkonta wynosił 100 000 zł. Pobierał emeryturę w wysokości 2500 zł miesięcznie przez 4 lata (czyli 48 miesięcy), po czym zmarł. Jego żona, pani Jolanta, teoretycznie kwalifikuje się do świadczenia gwarantowanego.

Obliczenia przebiegają następująco:

  • Iloczyn miesięcy i średniego miesięcznego ubytku z subkonta: Zgodnie z zasadami ZUS, wysokość ubytku z subkonta wynosi:100000 zł : 37= 2702.70 zł
  • Pomniejszenie o wypłacone świadczenia: Pan Jan pobierał emeryturę przez 48 miesięcy, co daje łącznie:48 × 2702.70 = 129729.60 zł
  • Wysokość świadczenia po pomniejszeniu: Początkowy stan subkonta (100 000 zł) został wyczerpany przez wypłaty, więc pani Jolanta nie otrzyma świadczenia z tytułu wypłaty gwarantowanej.

Ten przykład pokazuje, jak zmniejsza się wartość subkonta emeryta w miarę pobierania przez niego emerytury, co wpływa na wysokość świadczenia przysługującego osobie uposażonej - aż do całkowitego braku możliwości otrzymania wypłaty gwarantowanej z ZUS.

Wypłata gwarantowana z ZUS. Procedura i terminy

ZUS nie ma obowiązku informowania uposażonych o należnej wypłacie. Dlatego osoby, które mogą kwalifikować się do świadczenia, powinny same zgłosić się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z odpowiednim wnioskiem – formularzem ZUS EWG-P. Wniosek ten jest niezbędny, aby formalnie rozpocząć procedurę wypłaty. Gdy środki pochodzą zarówno z OFE, jak i subkonta ZUS, fundusz emerytalny OFE kontaktuje się z ZUS, aby uruchomić wypłatę także z subkonta​

Przepisy nie nakładają na uposażonych żadnych terminów składania wniosków o wypłatę. Oznacza to, że bliscy emeryta mogą wnioskować o środki w dogodnym dla siebie momencie, bez ryzyka ich utraty z powodu opóźnień. Aby złożyć wniosek, konieczne jest:

  • przedstawienie dowodu zgonu emeryta,
  • złożenie dokumentów potwierdzających uprawnienia, jeśli wskazano osobę uposażoną.

Wypłata gwarantowana to świadczenie, które wielu uposażonych może przeoczyć, dlatego warto upewnić się, czy przysługują nam środki na podstawie zgromadzonych środków emerytalnych bliskiej osoby.

Co warto wiedzieć o prawach do wypłaty gwarantowanej?

Wypłata gwarantowana od ZUS to świadczenie, które może wspomóc osoby bliskie emerytowi po jego śmierci, a także zapewniać dodatkowe wsparcie finansowe. Kluczowe jest, aby osoby uposażone znały warunki uzyskania tego świadczenia oraz miały świadomość potencjalnych formalności związanych ze wskazaniem uprawnionych. Środki zgromadzone na subkoncie w ZUS są wypłacane na zasadach określonych przez prawo, dlatego warto rozważyć ich wykorzystanie i, jeśli to konieczne, skonsultować się z ZUS w celu ustalenia szczegółów.