Renta rodzinna przysługuje członkom rodziny po osobie, która w chwili śmierci miała prawo do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy oraz po osobie ubezpieczonej, która spełniła warunki do przyznania emerytury lub renty. Świadczenie z ZUS może być przyznane osobie owdowiałej, rodzicom i dzieciom. Wszystkim członkom rodziny przysługuje jedna łączna renta rodzinna, w razie konieczności jest dzielona.
- Renta rodzinna dla dzieci
- Renta rodzinna dla wnuków i dzieci przysposobionych
- Renta rodzinna dla współmałżonka
- Renta rodzinna dla rozwiedzionych współmałżonków
- Renta rodzinna dla rodziców
W przypadku śmierci osoby pobierającej zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedemerytalne renta rodzinna przysługuje uprawnionym członkom rodziny także wówczas, gdy osoba, po której przysługuje renta, zmarła po upływie 18 miesięcy od ustania okresów uprawniających do uzyskania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W takiej sytuacji uznaje się, że osoba zmarła spełniła warunki konieczne do uzyskania renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy.
Renta rodzinna dla dzieci
Do renty rodzinnej uprawnione są:
- dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione do ukończenia 16 lat; jeśli się uczą – do ukończenia 25 lat (jeżeli dziecko ukończyło 25 lat na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, prawo do renty przedłużamy do zakończenia tego roku studiów);
- dzieci bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy przed ukończeniem 16 lat lub w przypadku kontynuowania nauki w szkole przed ukończeniem 25 lat.
Renta rodzinna dla wnuków i dzieci przysposobionych
Renta rodzinna po zmarłym członku rodziny jest świadczeniem, które przysługuje również:
- wnukom i rodzeństwu – przyjętym co najmniej na rok przed śmiercią na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności.
- innym dzieciom – przyjętym co najmniej na rok przed śmiercią na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności, z wyjątkiem dzieci które były wychowywane i utrzymywane w ramach rodziny zastępczej lub rodzinnego domu dziecka.
Renta rodzinna dla współmałżonka
Rentę rodzinną może również otrzymać małżonek (wdowa lub wdowiec), który do dnia śmierci pozostawał we wspólności małżeńskiej z osobą zmarłą, jeśli:
- w chwili śmierci małżonka miał skończone 50 lat lub był niezdolny do pracy;
- wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnionych do renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku, które nie ukończyło 16 lat, a jeśli uczy się w szkole – 18 lat;
- sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy i do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej;
- ukończył 50 lat lub stał się niezdolny do pracy już po śmierci współmałżonka, lecz nie później niż 5 lat od jego śmierci albo od zaprzestania wychowywania dzieci.
Owdowiała osoba, która nie spełnia tych warunków i nie ma źródła utrzymania, ma prawo do renty rodzinnej przez rok od śmierci współmałżonka lub przez 2 lata - jeśli podejmie próby zdobycia nowych kwalifikacji do podjęcia pracy zarobkowej.
Renta rodzinna dla rozwiedzionych współmałżonków
Małżonka lub małżonek rozwiedziony albo wdowa lub wdowiec, którzy w chwili śmierci współmałżonka nie pozostawali z nim we wspólności małżeńskiej, mają prawo do renty rodzinnej, jeżeli mieli w dniu śmierci współmałżonka prawo do alimentów z jego strony ustalone wyrokiem sądu lub ugodą.
Renta rodzinna dla rodziców
Rodzice osoby zmarłej mają także prawo do renty rodzinnej, jeśli spełniają warunki takie jak osoby owdowiałe (odnośnie wieku, wychowywania dzieci lub niezdolności do pracy). Świadczenie może być również wypłacane rodzicom, którzy byli na utrzymaniu zmarłego dziecka.
Wysokość renty rodzinnej
Renta rodzinna wynosi:
- 85% świadczenia zmarłego – jeżeli do renty rodzinnej uprawniona jest jedna osoba;
- 90% świadczenia zmarłego – jeżeli do renty rodzinnej uprawnione są dwie osoby;
- 95% świadczenia zmarłego – jeżeli do renty rodzinnej uprawnione są trzy osoby lub więcej.
Renta rodzinna podlega corocznej waloryzacji. Osobom uprawnionym do świadczenia po śmierci obojga rodziców przysługuje dodatek dla sierot zupełnych.
ZUS zawiesi prawo do renty rodzinnej, osobom, których przychód przekracza 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Jeśli natomiast przychód będzie wyższy niż 70% przeciętnego wynagrodzenia, ale nie przekroczy 130% tego wynagrodzenia, ZUS rentę rodzinną zmniejszy o kwotę przekroczenia, nie więcej jednak niż o kwotę maksymalnego zmniejszenia - 175,69 zł.
Źródło: ZUS