Pierwszym z kryteriów przyznania tzw. emerytury minimalnej jest określony staż pracy. Kolejnym – osiągnięcie ustawowego wieku emerytalnego. Co należy zrobić, aby osiągnąć najniższą, gwarantowaną emeryturę? Co zalicza się do stażu pracy uwzględnianego przy wyliczaniu emerytury?
Wiek emerytalny i staż pracy
Ustawowy wiek emerytalny w Polsce – zgodnie z aktualnie obowiązującym prawem – to 65 lat dla mężczyzn i 60 lat dla kobiet (wyjątkiem są niektóre grupy zawodowe). Otrzymanie najniższej, gwarantowanej kwoty emerytury wymaga także określonego stażu pracy. W przypadku kobiet będzie to staż 20 lat, dla mężczyzn – 25 lat.
Jeżeli dana osoba nie posiada wymaganego stażu pracy, nie otrzyma emerytury minimalnej, ale świadczenie, które będzie odpowiadać wysokości wynikającej ze składek zgromadzonych na koncie emerytalnym.
Co wpływa na wysokość emerytury?
Kluczowym wyznacznikiem wysokości świadczenia emerytalnego jest wysokość kapitału zgromadzonego na indywidualnym koncie emerytalnym. W skład kapitału wchodzi suma zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne, zwaloryzowany kapitał początkowy i środki z subkonta OFE. Na wysokość świadczenia wpływa także kryterium tzw. tablic średniego trwania życia, publikowanych rokrocznie przez Główny Urząd Statystyczny.
Jak ustalany jest staż pracy do emerytury?
Przy ustalaniu stażu pracy wliczanego do emerytury brana jest pod uwagę nie tylko aktywność zawodowa, ale także czas nauki, pobierania zasiłków i niektórych świadczeń. Na staż pracy składają się zsumowane okresy składkowe (za pracownika odprowadzano składki emerytalne) i nieskładkowe, tu m.in.:
- okresy zatrudnienia w ramach umowy o pracę,
- okresy zatrudnienia za granicą,
- prowadzenie gospodarstwa rolnego (a także praca w gospodarstwie prowadzonym przez małżonka),
- czas nauki i okres studiowania (doliczenie maksymalnie 8 lat do stażu pracy przy określonych warunkach), studia doktoranckie,
- okresy pobierania zasiłku dla bezrobotnych, pobierania stypendium na czas szkolenia dla osób bezrobotnych i odbywania stażu,
- czas czynnej i zawodowej służby wojskowej,
- czas, o który skrócono okres wypowiedzenia, jeśli doszło do niego z winy pracodawcy, a pracownik otrzymał za ten okres odszkodowanie,
- okresy przebywania na urlopie wychowawczym, macierzyńskim, wypoczynkowym,
- okresy pobierania świadczenia chorobowego, rehabilitacyjnego, powypadkowego,
- okresy, za które sąd przyznał wynagrodzenie pracownikowi przywróconemu do pracy (jeśli pracownik podjął potem pracę).
Które lata nie są wliczane do stażu pracy?
W kontekście podliczania stażu pracy pod emeryturę nie będą brane pod uwagę lata pracy wykonywanej na podstawie umowy zlecenia lub innej umowy cywilnoprawnej. Nie uwzględnia się również czasu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. W przypadku urlopów i świadczeń – nie są uwzględniane m.in. okresy przebywania na urlopie bezpłatnym.
Emerytura: Czy studia wliczają się do stażu pracy?
Okres nauki w szkole wyższej – a także studia doktoranckie i aspirantura naukowa – zostanie zaliczony do tzw. okresów nieskładkowych. Co istotne, wymagane jest ukończenie studiów, a nauka musi odbywać się na jednym kierunku, w wymiarze określonym w programie studiów. W przypadku ukończenia szkoły wyższej do stażu pracy zostanie doliczone 8 lat.