Subskrybuj nas na Youtube
Obiecywana przez PiS i prezydenta Andrzeja Dudę obniżka wieku emerytalnego przesuwa się w czasie. Kiedy niższy wiek emerytalny? Na opinię rządu jeszcze poczekamy>> Część pracowników ma jednak możliwość skorzystać z wcześniejszego świadczenia.
1. Emerytura pomostowa
Wcześniejsze emerytury przysługują wprawdzie coraz mniejszej liczbie osób komu dokładnie, przeczytasz tutaj>>, ale zastąpiły je emerytury pomostowe. O ile emerytury wcześniejsze jeszcze przysługują urodzonym przed 1 stycznia 1949 roku, to o pomostówki mogą ubiegać się osoby urodzone po 31 grudnia 1948 r., które spełniają też inne warunki, w tym:
- ukończyły co najmniej 55 lat (kobieta) lub 60 lat (mężczyzna),
- posiadają okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn;
- udowodniły okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat.
Warunkiem podstawowym do otrzymania emerytury pomostowej jest bowiem praca przed 1 stycznia 1999 r. w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymieniona w dotychczasowych przepisach lub w nowych wykazach prac, czy też taka praca po 31 grudnia 2008 r. wymieniona w nowych wykazach prac. Kto dokładnie wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, dowiesz się tutaj>>
Prawo do emerytury pomostowej mają nie tylko zatrudnieni na podstawie umowy o pracę (przed otrzymaniem pomostówki muszą stosunek pracy rozwiązać), ale także osoby nieaktywne zawodowo oraz prowadzące pozarolniczą działalność lub działalność rolniczą.
Kwota emerytury pomostowej nie może być niższa niż kwota najniższej emerytury (od od 1 marca 2016 r. kwota najniższej gwarantowanej emerytury wynosi 882,56 zł), a oblicza się ją poprzez podzielenie podstawy obliczenia emerytury przez średnie dalsze trwanie życia dla osób w wieku 60 lat, ustalone według tablicy średniego dalszego trwania życia obowiązującej w dniu zgłoszenia wniosku o przyznanie tej emerytury.
2. Emerytura częściowa
Osoby urodzone po 31 grudnia 1948 r. mogą także starać się o emeryturę częściową - jest to stosunkowo nowe rozwiązanie, wprowadzone w wyniku nowelizacji ustawy emerytalnej z 11 maja 2012 r. Aby się o nią ubiegać trzeba spełnić dwa warunki:
- osiągnąć wiek co najmniej 62 lata dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn,
- posiadać okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn.
Jednak w praktyce na razie z emerytury częściowej mogą korzystać tylko mężczyźni urodzeni w 1949 roku. Kobiety będą mogły przejść na to świadczenie najwcześniej w 2021 roku.
Co ważne, pobierając emeryturę częściową nie trzeba rozwiązać umowy o pracę.
3. Świadczenie przedemerytalne
Natomiast osoby, które straciły pracę z winy pracodawcy - między innymi z powodu likwidacji lub niewypłacalności pracodawcy - mogą starać się o świadczenie przedemerytalne. Mają do niego prawo również byli renciści oraz osoby, które przestały prowadzić pozarolniczą działalność gospodarczą ze względu na upadłość.
Jednym z podstawowych warunków otrzymania świadczenia przedemerytalnego przez te osoby jest nabycie uprawnienia do zasiłku dla bezrobotnych i pobieranie go przez 6 miesięcy (180 dni). W tym czasie dana osoba nie może bez uzasadnionej przyczyny odmówić przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych.
Ponadto bezrobotny musi ukończyć minimalnie 55 lat (kobiety) lub 60 lat (mężczyźni) i wykazać się przynajmniej 20-letnim (dla kobiet) i 25-letnim (dla mężczyzn) stażem pracy. Komu przysługuje świadczenie przedemerytalne>>
O świadczenie mogą starać się także przedsiębiorcy, którzy ogłosili upadłość firmy, o ile prowadzili ją przynajmniej przez 24 miesiące i z tytułu działalności odprowadzali składki do ZUS. Muszą też mieć skończone 56 lat (kobiety) lub 61 lat (mężczyźni) i wykazać się stażem pracy w wysokości 20 lat (kobiety) lub 25 lat (mężczyźni).
Gwarantowana kwota przedemerytalnego zasiłku od 1 marca 2016 r. wynosi 1029,86 zł.
4. Świadczenie kompensacyjne dla nauczyciela
Szczególny rodzaj specjalnego świadczenia przedemerytalnego przysługuje nauczycielom. Od 2008 roku stracili co prawda przechodzenie na emeryturę bez względu na wiek, po 30 latach pracy, w tym 20 lat w oświacie - ale teraz mogą starać się o świadczenie kompensacyjne.
Pedagog, aby otrzymać świadczenie, muszą wykazać 30 lat okresów składkowych i nieskładkowych, w tym 20 lat nauczania w podanej jednostce (przynajmniej na pół etatu). Niezbędne jest także spełnienie warunku wiekowego - 55 lat w przypadku kobiet i 56 lat w przypadku mężczyzn, ale pułap ten zwiększa się co roku, aż do zrównania z ustawowym wiekiem emerytalnym.
Wreszcie, aby uzyskać świadczenie kompensacyjne niezbędne jest także rozwiązanie stosunku pracy.
Jak dokładnie nauczyciele mogą się ubiegać o świadczenia kompensacyjne, przeczytasz tutaj>>
Część wychowawców oraz innych pracowników pedagogicznych, która spełnia określone warunki, może dostać także emeryturę pomostową.