Ustawodawca postanowił przesunąć termin wygaśnięcia orzeczeń o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności, które były objęte mechanizmem automatycznego przedłużania na mocy przepisów specustawy dotyczącej COVID-19. Jakie dokumenty nadal są ważne?
Orzeczenie o niepełnosprawności to oficjalne potwierdzenie statusu osoby z niepełnosprawnością. Na jego podstawie można ubiegać się o różne świadczenia, ulgi oraz uprawnienia.
W czym pomaga orzeczenie? Można na przykład znaleźć odpowiednie zatrudnienie w zakładzie aktywności zawodowej lub w zakładzie pracy chronionej, skorzystać z przywilejów pracowniczych, takich jak dodatkowy urlop wypoczynkowy, dłuższe przerwy w pracy lub skrócony czas pracy, otrzymać świadczenia opiekuńcze, dodatek mieszkaniowy lub kartę parkingową, dostać dofinansowanie na turnus rehabilitacyjny, sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne oraz środki pomocnicze, skorzystać z usług socjalnych, opiekuńczych, terapeutycznych, rehabilitacyjnych, skorzystać z ulg podatkowych, na przejazdy środkami transportu publicznego, w placówkach kulturalnych i sportowych.
Ważność orzeczeń o niepełnosprawności. Zmiany w terminach
Zgodnie z art. 23 zmiany ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw, orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności miały być ważne do:
- 31 grudnia 2023 roku dla orzeczeń, których ważność pierwotnie wygasła do 31 grudnia 2020 roku,
- 31 marca 2024 roku dla orzeczeń, których ważność pierwotnie wygasła w okresie od 1 stycznia 2021 roku do 31 grudnia 2021 roku,
- 30 września 2024 roku dla orzeczeń, których ważność pierwotnie wygasła w okresie od 1 stycznia 2022 roku do 5 sierpnia 2023 roku.
Te dokumenty miały być ważne do chwili wydania nowego, ostatecznego orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności. Jednak pod koniec 2023 roku ustawodawca zdecydował się zmienić przepisy. Jako przyczynę przesunięcia terminu wygaśnięcia orzeczeń wskazano głównie znaczne opóźnienia w działaniach zespołów orzekających o niepełnosprawności, co uniemożliwiało wydanie nowych orzeczeń na czas.
Od 30 grudnia 2023 roku obowiązuje ustawa o szczególnych środkach mających na celu utrzymanie ważności pewnych orzeczeń dotyczących niepełnosprawności oraz stopnia niepełnosprawności. Zgodnie z jej przepisami, orzeczenia o niepełnosprawności oraz stopniu niepełnosprawności wydane zgodnie z ustawą o rehabilitacji zawodowej i społecznej, oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, które zachowały ważność na mocy art. 23 ustawy o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw, lub których termin ważności minął po 5 sierpnia 2023 roku i przed 30 września 2024 roku, pozostają ważne do dnia 30 września 2024 roku, jednak nie dłużej niż do momentu stania się ostatecznym nowego orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności.
Ustawa działa wstecz
Na skutek modyfikacji przepisów, ważność utrzymały nie tylko tzw. orzeczenia covidowe, lecz także te, których termin wygaśnięcia przypadał po dniu 5 sierpnia 2023 roku. Zgodnie z tymi regulacjami, dokumenty tych osób odzyskały swoją ważność.
Ważność kart parkingowych także przedłużona
Wraz z wydłużeniem terminu ważności orzeczeń o niepełnosprawności oraz stopnia niepełnosprawności, również termin ważności kart parkingowych został przedłużony, a także wydłużono okres przysługiwania świadczeń z pomocy społecznej, świadczeń rodzinnych, świadczeń z funduszu alimentacyjnego, zasiłków dla opiekunów, świadczeń lub dodatków na pokrycie kosztów utrzymania dziecka, lub osoby pełnoletniej w rodzinnej pieczy zastępczej, które zależały od terminu ważności orzeczeń o niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności.