Deflacja i niski wzrost płac spowodowały, że wyliczana na ich podstawie waloryzacja świadczeń byłaby fikcją. Najbiedniejsi otrzymają więc kilkaset złotych ekstra
12 lutego prezydent podpisał ustawę z 15 stycznia 2016 r. o jednorazowym dodatku pieniężnym dla niektórych emerytów, rencistów i osób pobierających świadczenia przedemerytalne, zasiłki przedemerytalne, emerytury pomostowe albo nauczycielskie świadczenia kompensacyjne w 2016 r. Wejdzie ona w życie 1 marca. Oznacza to, że dodatek zostanie wypłacony wraz z marcowym świadczeniem (w pewnych sytuacjach – z kwietniowym).
Nie wszyscy uprawnieni
Ustawa ma w pewnym stopniu zrekompensować emerytom niską waloryzację świadczeń w tym roku, która, jak podkreślają sami twórcy ustawy, będzie wręcz symboliczna. Przypomnijmy, że waloryzacja nie oznacza, iż świadczeniobiorcy otrzymują emerytury czy renty podwyższone co roku o stały, określony ustawą procent. Jest on bowiem uzależniony od dwóch wskaźników – inflacji i wzrostu płac w roku poprzednim. Ustawodawca ma więc niewielkie pole manewru, zwłaszcza jeżeli, tak jak w 2015 r., inflacja była ujemna, a wzrost płac niewielki. Co to oznacza w tym roku? Podwyższenie świadczeń o groszowe kwoty. Niektórzy eksperci wręcz się obawiali, że z formalnego punktu widzenia może dojść do obniżenia świadczeń, co oczywiście wywołałoby protesty społeczne.
W tej sytuacji zdecydowano się na przyznanie jednorazowego dodatku, który ma zastąpić waloryzację. Z tą różnicą, że jak sama nazwa mówi, zostanie on wypłacony tylko raz. Nie są to duże kwoty, ponadto nie dostaną ich wszyscy, a tylko ci, których świadczenie nie przekracza 2000 zł. Co ważne, jest to kwota sprzed potrąceń i egzekucji oraz zmniejszenia/zawieszania świadczenia z powodu przekroczenia progu dodatkowych dochodów.
Oznacza to, że nawet jeśli emeryt czy rencista mają z jakichś powodów zmniejszone faktycznie wypłacane świadczenie, to będzie brana pod uwagę jego podstawowa wysokość ustalona decyzją ją przyznającą. Uwzględniana będzie wysokość świadczenia przysługująca 29 lutego 2016 r. Ponadto uprawnieni świadczeniobiorcy będą podzieleni na cztery grupy ze względu na wysokość emerytury czy renty, od czego będzie zależeć wysokość jednorazowego dodatku. [tabela]
Kwota dodatku zostanie wypłacona dokładnie w wysokości wskazanej w tabeli – nie stanowi ona podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne i podlega zwolnieniu od podatku dochodowego od osób fizycznych. Nie będą z niej dokonywane potrącenia i egzekucja.
Wypłaci nie tylko ZUS
Dodatek będzie przysługiwać nie tylko osobom, które pobierają rentę z tytułu niezdolności do pracy i emeryturę z powszechnego systemu ubezpieczeniowego. Otrzymają go także pobierający inne rodzaje świadczeń emerytalno-rentowych, m.in. rentę rodzinną. W tym przypadku dodatek nie będzie przysługiwał oddzielnie każdej uprawnionej do renty osobie, a zostanie wypłacony tylko raz. Dodatkowych pieniędzy mogą się też spodziewać m.in. pobierający rentę socjalną, zasiłki przedemerytalne i świadczenia przedemerytalne. Tym osobom dodatek wypłaci ZUS. Zostanie on wypłacony również osobom spoza powszechnego systemu – rolnikom, żołnierzom i funkcjonariuszom innych służb mundurowych. Dla nich płatnikiem dodatku będzie obsługująca ich instytucja ubezpieczeniowa. W razie zbiegu prawa do dodatku z kilku tytułów, zostanie on wypłacony jednorazowo – przez ZUS.
Wniosek niepotrzebny
Co ważne, dodatek zostanie wypłacony z urzędu, nie ma więc potrzeby składania wniosku, nie ma też obawy, że ktoś nie dotrzyma terminu jego złożenia i dodatek przepadnie.
Co robić jednak, gdy ZUS lub inna instytucja jednak pieniędzy nie wypłaci, a naszym zdaniem jest on należny? Na pewno warto zainterweniować – być może to zwykła pomyłka i pieniądze zostaną niezwłocznie wypłacone. Wtedy można złożyć wniosek o wypłatę dodatku na ogólnych zasadach. Gdy organ rentowy wyda decyzję odmowną, będzie można ją zaskarżyć w normalnym trybie, obowiązującym dla innych świadczeń.
Ważne
Przy obliczaniu wysokości pobieranego świadczenia ubezpieczyciel weźmie pod uwagę jego wysokość ustaloną decyzją bez uwzględnienia potrąceń i egzekucji
Jakiego dodatku można się spodziewać

Podstawa prawna
Ustawa z 15 stycznia 2016 r. o jednorazowym dodatku pieniężnym dla niektórych emerytów, rencistów i osób pobierających świadczenia przedemerytalne, zasiłki przedemerytalne, emerytury pomostowe albo nauczycielskie świadczenia kompensacyjne w 2016 r. (Dz.U. poz. 188).