Po podniesieniu wieku emerytalnego wielu pracowników sonduje możliwość wcześniejszego zakończenia aktywności zawodowej. Przesłanki uzyskania prawa do świadczeń są jednak bardzo rygorystyczne – wymagany jest wysoki staż ubezpieczeniowy i osiągnięcie określonego wieku. Przy pomostówce konieczna jest też praca w warunkach szkodliwych lub o szczególnym charakterze. Bez spełnienia tych wymagań nie uzyska się pieniędzy z ZUS.
Czy świadczenie kompensacyjne zależy tylko od stażu
W tym roku kończę 54 lata. Mam 27-letni staż pracy jako nauczyciel i 5-letnie studia magisterskie. Czy po odejściu z pracy otrzymam nauczycielskie świadczenie kompensacyjne – zastanawia się pani Beata.
NIE
Aby uzyskać nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, trzeba spełnić wskazane w ustawie warunki. Otrzyma je nauczyciel, który ma okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 30 lat, w tym 20 lat wykonywania pracy w placówkach szkolnych. Tę przesłankę pani Beata spełnia z nawiązką, trzeba jednak wiedzieć, że nauczyciel, który chce się ubiegać o świadczenie, musi osiągnąć także wiek określony w ustawie. Dla kobiet jest to 55 lat. Czytelniczka powinna więc poczekać do przyszłego roku. Dodajmy, że świadczenie kompensacyjne uzyska tylko nauczyciel, który rozwiązał z własnej inicjatywy stosunek pracy i przed złożeniem wniosku nie podjął innego zatrudnienia.
Podstawa prawna
Art. 4 ust. 1 ustawy z 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (Dz.U. nr 97, poz. 800 ze zm.).
Czy długi okres pracy uprawnia do świadczenia
Zostałem zwolniony z pracy tuż przed osiągnięciem wieku emerytalnego – opowiada zrozpaczony pan Krzysztof. – Przyczyną była likwidacja mojego stanowiska pracy. Mam 62 lata i 40 lat stażu pracy. Od kilku miesięcy otrzymuję zasiłek dla bezrobotnych. Czy należy mi się świadczenie przedemerytalne – pyta.
Polacy ratują system emerytalny. Chcą pracować dłużej
Polacy ratują system emerytalny. Chcą pracować dłużej

Zobacz również
TAK
Osoby, które mają długoletni staż pracy, mogą starać się o przyznanie świadczenia przedemerytalnego. Ustawa wskazuje, że z tego przywileju mogą skorzystać między innymi pracownicy, którzy utracili zatrudnienie z przyczyn dotyczących pracodawcy. Taką przyczyną niewątpliwie jest likwidacja stanowiska pracy. Aby wystosować wniosek o przyznanie świadczenia, pan Krzysztof powinien najpierw sześć miesięcy pobierać zasiłek dla bezrobotnych. Jeśli w tym czasie nie otrzyma oferty pracy, to ustawodawca otworzy przed nim furtkę w postaci świadczenia przedemerytalnego. Korzystać z tego uprawnienia mogą już 60-letni mężczyźni, posiadający co najmniej 35-letni okres uprawniający do emerytury. Ponadto zatrudnienie u pracodawcy, który zlikwidował stanowisko, nie może być krótsze niż 6 miesięcy. Do ostatniego dnia lutego kwota świadczenia będzie wynosić 1027,39 zł. Od marca każdego roku kwota należna osobom posiadającym długoletni staż pracy nieznacznie wzrasta.
Podstawa prawna
Art. 2 ust. 1 pkt 29 b ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2015 r. poz. 149 ze zm.).
Czy umowy o dzieło obniżą świadczenie
Mam możliwość, żeby dorobić do niskiego świadczenia przedemerytalnego – mówi pani Teresa. – Dostałam propozycję szycia zabawek na umowę o dzieło. Czy osiąganie zarobków z takiej działalności może spowodować obniżenie świadczenia – pyta czytelniczka.
NIE
Co do zasady świadczenia emerytalne zostają zawieszone lub zmniejszone w razie osiągania przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego. W przypadku umowy o dzieło nie ma takiego obowiązku, dlatego nie istnieją podstawy do zawieszenia lub zmniejszenia świadczenia. Pani Teresa może otrzymywać przychód bez obaw, iż osiągnięcie kwoty granicznej spowoduje dla niej niekorzystne skutki. Jedynym przypadkiem, w którym zachodzi konieczność obniżenia świadczenia emerytalnego, jest zawarcie umowy o dzieło z własnym pracodawcą.
Podstawa prawna
Art. 103, art. 104 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2015 r. poz. 748 ze zm.).
Czy praca w gospodarstwie zalicza się do stażu
Brakuje mi kilku lat pracy do otrzymania emerytury. W młodości pracowałem w gospodarstwie rolnym, które należało do mojego dziadka. Czy ten okres będzie uwzględniony przy obliczaniu należnego mi świadczenia – pyta pan Maciej.
TAK
Okres pracy w gospodarstwie rolnym ma bardzo duże znaczenie dla osób nieposiadających wymaganego stażu ubezpieczeniowego. Przepisy pozwalają zaliczyć do okresów składkowych lata pracy na roli, czas prowadzenia gospodarstwa albo podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników. Pan Maciej skorzysta z przywileju, gdy suma lat składkowych i nieskładkowych będzie niewystarczająca do przyznania świadczenia. Zaliczone zostaną okresy pracy po ukończeniu przez czytelnika 16. roku życia przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 roku. Ponadto liczy się tylko zatrudnienie o charakterze stałym. Może to oznaczać, że w braku mocnych dowodów dojdzie do sporu sądowego pomiędzy czytelnikiem a ZUS-em. Wówczas warto skorzystać z pomocy świadków, którzy uprawdopodobnią wykonywanie stałej pracy na roli.
Podstawa prawna
Art. 10 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2015 r. poz. 748 ze zm.).
Czy emerytura częściowa zmniejszy powszechną
Uzyskałem prawo do emerytury częściowej – mówi pan Jacek. – Czy prawdą jest, że po wyliczeniu emerytury powszechnej należne mi świadczenie ulegnie zmniejszeniu?
TAK
Emerytura częściowa wynosi 50 proc. pełnej wartości świadczenia. Prawo do niej mają 62-letnie kobiety i 65-letni mężczyźni. Warto zauważyć, iż „emerytura połówkowa” nie należy się jeszcze paniom. Ustawa wskazuje, że taki wiek emerytalny będzie je obowiązywał od 2021 roku. Obecnie ze świadczenia mogą skorzystać wyłącznie panowie. Dodatkowym warunkiem uzyskania emerytury częściowej jest wysoki staż ubezpieczeniowy – co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn. Wadą uzyskiwania takiego świadczenia jest to, iż każda wypłata powoduje obniżenie kapitału zgromadzonego na koncie. Oznacza to, że po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego czytelnik uzyska niższą emeryturę. Z drugiej strony, aby pobierać to świadczenie, nie trzeba rozwiązywać umowy o pracę.
Podstawa prawna
Art. 26b ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2015 r. poz. 748 ze zm.).
Czy dokumentacja płacowa jest konieczna
ZUS nie wziął pod uwagę okresów mojej pracy od 1987 do 1990 r. – pisze pan Marian. – Zostałem wezwany do przedstawienia dokumentów stwierdzających osiągane wynagrodzenie. Problem w tym, że żadne dowody się nie zachowały. Czy to znaczy, że nie mogę potwierdzić swoich praw do emerytury częściowej w inny sposób – pyta czytelnik.
NIE
Przed 1991 r. obowiązywał 12-letni okres przechowywania dokumentacji płacowej. Dlatego obecnie mogą występować problemy z uzyskaniem środków dowodowych niezbędnych dla wyliczenia emerytury. Dokumentem stwierdzającym wysokość wynagrodzenia jest druk Rp-7 albo legitymacja ubezpieczeniowa. Jednak resort pracy stwierdził, że osoby starające się o emeryturę mogą przedstawić organowi rentowemu inne dowody świadczące o wysokości zarobków. Otóż pracodawca powinien wydać zaświadczenie o wypłacanym wynagrodzeniu na podstawie zachowanych akt osobowych. Jeśli zakład, który wystawił dokumentację, nie istnieje, wówczas odpowiednie czynności powinien przedsięwziąć ZUS. W braku jakichkolwiek dowodów stwierdzających wysokość otrzymywanej pensji należy przyjąć minimalne wynagrodzenie obowiązujące w danym okresie. ©?
Podstawa prawna
Art. 15 ust. 2a ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2015 r. poz. 748 ze zm.).