Osobom, które zgłoszą zamiar przejścia na emeryturę, pracodawca ma obowiązek pomóc między innymi w zgromadzeniu odpowiednich dokumentów, a w niektórych przypadkach także dostarczyć je do ZUS. Musi również wypłacić danej osobie odprawę emerytalną.

W 2015 roku kolejne roczniki zyskują możliwość zostania emerytami. Które dokładnie, dowiesz się tutaj>> Co prawda pracodawca nie pośredniczy już w składaniu wniosków dla osób urodzonych po 31 grudnia 1948 roku i przechodzących na emeryturę na tzw. nowych zasadach, ponieważ ta grupa ubezpieczonych samodzielnie zgłasza podanie o świadczenie bezpośrednio w ZUS. Zasady te dotyczą także osób urodzonych przed 1 stycznia 1949 roku, którzy przechodzą na emeryturę w powszechnym wieku emerytalnym lub na wcześniejszą dla wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Jednak pracodawca jako płatnik składek ma nadal określone ustawowo obowiązki nie tylko wobec osób przechodzących na emeryturę w powszechnym wieku emerytalnym, ale także wobec tych korzystających z wcześniejszych uprawnień. Chodzi przed wszystkim o wydanie odpowiednich dokumentów - dokładnie pracodawca powinien (zgodnie z ustawą emerytalną):

  • współdziałać z pracownikiem w gromadzeniu dokumentacji niezbędnej do przyznania świadczenia,
  • wydawać pracownikowi lub ZUS zaświadczenia niezbędne do ustalenia prawa oraz wysokości świadczenia,
  • przygotować wniosek o emeryturę, ale tylko w stosunku do osób urodzonych przed 1 stycznia 1949 r. i przedłożyć go za zgodą pracownika w ZUS na 30 dni przed zamierzonym terminem przejścia na emeryturę,
  • poinformować bezzwłocznie, po śmierci pracownika, pozostałą po nim rodzinę o warunkach uzyskania renty rodzinnej, przygotowania wniosku o rentę i przedłożenia go ZUS (komu i jakie świadczenia przysługują po śmierci pracownika, dowiesz się tutaj>>).

Obowiązki te nie dotyczą zleceniodawców oraz osób fizycznych zatrudniających pracowników, niewypłacających świadczeń z ubezpieczenia chorobowego, jak również płatników składek opłacających składkę za siebie i osoby współpracujące.

Pracodawca nie ma już obowiązku wypełniania druku ZUS Rp-7 ("Zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu"), jednak ZUS może od niego również zażądać jako od płatnika składek, aby wystawił zaświadczenia o wysokości przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, wypłaconego za okresy, za które przychód ten przysługuje, a także o wysokości wypłaconych wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy, świadczeń i zasiłków oraz innych należności uwzględnianych w podstawie emerytury lub renty. Ponadto, jeśli dana osoba pracowała w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w górnictwie lub na kolei - pracodawca powinien wydać dokumenty potwierdzające także te okresy.

Odprawa emerytalna

Pracodawca musi ponadto pracownikowi, którego stosunek pracy ustał w związku ze spełnieniem warunków uprawniających do emerytury, wypłacić odprawę emerytalną, czyli jednorazowe, powszechne świadczenie pieniężne. Należy się ono także pracownikowi przechodzącemu na wcześniejszą emeryturę.

Pracownik ma prawo do tego świadczenia niezależnie od innych odpraw i przysługuje ona bez względu na długość okresu zatrudnienia u danego pracodawcy czy rodzaj umowy o pracę.

Wysokość odprawy emerytalno-rentowej odpowiada jednomiesięcznemu wynagrodzeniu. Jak dokładnie wylicza się wysokość odprawy emerytalnej, przeczytasz tutaj>>

Jednak niektóre grupy zawodowe mogą także otrzymać odprawy na korzystniejszych warunkach niż te zawarte w Kodeksie. Do wyższych odpraw z mocy przepisów szczególnych mają prawo nauczyciele, urzędnicy państwowi czy pracownicy samorządowi. W przypadku dwóch ostatnich grup wysokość odprawy zależy od stażu na stanowisku urzędniczym.

Jeżeli pracownik spełni wszystkie wymagane warunki to pracodawca musi wypłacić mu odprawę emerytalno-rentową. W przeciwnym wypadku naraża się na karę grzywny. Pracodawca łamie prawa pracownika. Kiedy grozi mu tylko grzywna, a kiedy więzienie?>>

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141)

Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. 1998 Nr 162 poz. 1118)