Osoby, które dostają świadczenie z ZUS, mają możliwość jego podniesienia. Stanie się tak, jeśli dalej pracowały, opłacały składki lub też znalazły dodatkowe dokumenty potwierdzające wysokość zarobków.
Czy zakład przeliczy emerytury
Osoba urodzona przed 1 stycznia 1948 r. nabyła prawo do wcześniejszej emerytury, ale nadal pracowała zawodowo. Ze względu na wysokość przychodu z pracy ZUS zawiesił wypłatę jej świadczenia. Obecnie ubezpieczona osiągnęła wiek umożliwiający jej przejście na emeryturę powszechną. Czy jeśli zainteresowana złoży wniosek w tej sprawie, to ZUS może odmówić przeliczenia?
Osoba, która nabyła prawo do wcześniejszej emerytury, ale w kolejnych latach swojego życia nadal była aktywna zawodowo, ma prawo wystąpić o przeliczenie wypłaty. Może zatem zgłosić wniosek o podwyższenie emerytury poprzez uwzględnienie okresu pracy wykonywanej po jej przyznaniu.
W takim przypadku dotychczasową kwotę świadczenia zwiększa się za każdy rok składkowy po 1,3 proc. i za każdy rok nieskładkowy po 0,7 proc. zwaloryzowanej podstawy wymiaru składek. Taki wniosek można składać raz na kwartał albo dopiero po ustaniu ubezpieczenia.
Świadczenie można obliczyć ponownie przy uwzględnieniu od aktualnie obowiązującej kwoty bazowej, o ile do przeliczenia wskazano nową podstawę wymiaru obejmującą składki na ubezpieczenie społeczne. Musi być spełniony warunek, że wskazane okresy składkowe muszą dotyczyć w całości lub choćby w części czasu po przyznaniu emerytury, a wskaźnik wysokości nowej podstawy wymiaru jest wyższy od dotychczasowego.
Warunek posiadania wyższego wskaźnika wysokości podstawy wymiaru nie jest wymagany od ubezpieczonego, który od dnia ustalenia prawa do wcześniejszej emerytury do dnia zgłoszenia wniosku – i ponownego jej ustalenia – nie pobrał świadczenia wskutek zawieszenia prawa do niego ze względu na wysokie przychody.
Taka sama zasada ma zastosowanie w przypadku, kiedy okres wymagany do ustalenia podstawy przypada w całości po przyznaniu prawa do świadczenia, a wskaźnik podstawy wymiaru wynosi co najmniej 130 proc.
Podstawa prawna
Art. 110 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.)
Czy każda praca zwiększy wypłatę
Niewielka wysokość emerytury spowodowała, że uprawniona do wypłaty z ZUS zaczęła szukać dodatkowego zatrudnienia. Okazało się jednak, że przedsiębiorca działający na terenie miasteczka, gdzie mieszka emerytka oferuje wyłącznie pracę na podstawie umowy o dzieło. Czy takie zatrudnienie w przyszłości zwiększy jej zatrudnienie?
Od takich kontraktów nie są bowiem odprowadzane składki emerytalne. Wpływ na zwiększenie świadczenia ma wykonywanie pracy na podstawie na przykład umowy zlecenia, która jest podstawą do opłacania składek.
Tylko w takiej sytuacji, pracujący na emeryturze może wystąpić o przeliczenie podstawy wymiaru świadczenia z uwzględnieniem zarobków uzyskanych przynajmniej w części po przyznaniu emerytury oraz nowej kwoty bazowej, obowiązującej w dniu zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie wysokości świadczenia.
Emeryt może liczyć na przeliczenie podstawy wymiaru świadczenia z uwzględnieniem nowej kwoty bazowej na ogół tylko wtedy, gdy zarobki, które uzyskał po przyznaniu świadczenia, były wyższe od tych, które były wykorzystane wcześniej. Przepisy wymagają bowiem, aby nowy wskaźnik wysokości podstawy wymiaru świadczenia był wyższy od obliczonego poprzednio.
Od tej zasady są jednak wyjątki. Nie wymaga się wyższego wskaźnika wtedy, gdy emeryt od dnia ustalenia uprawnień do dnia zgłoszenia wniosku o przeliczenie podstawy wymiaru miał nieprzerwanie zawieszone wypłaty.
Wyższy wskaźnik nie jest też konieczny, gdy emeryt wskaże do ponownego ustalenia podstawy wymiaru emerytury zarobki osiągnięte w całości po jej przyznaniu, a nowy wskaźnik wyniesie co najmniej 130 proc.
Podstawa prawna
Art. 108 – 114 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.)
Czy ZUS zbada nowe dowody
Kobieta urodzona po 1948 r., której ZUS ustalił wysokość kapitału początkowego, od kilku lat pobiera emeryturę. Jednak dopiero teraz udało się jej dotrzeć do następcy prawnego przedsiębiorstwa państwowego, w którym pracowała w latach 80-tych. W firmowym archiwum kadrowa odszukała nie tylko karty płacowe zainteresowanej, ale także kopię zaginionego świadectwa pracy za tamten okres. Z dokumentów tych wynika, że zainteresowana była zatrudniona w pełnym wymiarze czasu pracy przez trzy lata kalendarzowe, a wysokość zarobków była dwukrotnie wyższa niż średnia krajowa. Czy emerytka teraz może wystąpić o ponowne ustalenie wysokości świadczenia z korzystniejszych okresów ubezpieczenia?
Każdy emeryt, który odnalazł jakieś dokumenty albo pracował po przyznaniu emerytury, może zgłosić wniosek o jej przeliczenie. Natomiast ZUS ją przeliczy tylko w takim przypadku, w którym powstały okoliczności faktycznie uzasadniające taką zmianę.
W tym konkretnym przypadku (czyli odnalezieniu nowych dokumentów) możliwe jest doliczenie dodatkowych trzech lat składkowych, które spowodują zwiększenie wysokości kapitału początkowego ustalanego za okres ubezpieczenia do 31 grudnia 1998 r. Aby to było możliwe, niezbędne jest złożenie wniosku o ponowne obliczenie kapitału początkowego.
Można go przesłać za pośrednictwem poczty lub dostarczyć osobiście do tej jednostki ZUS, która wydała decyzję o ustaleniu kapitału początkowego. Osoba składająca wniosek o przeliczenie wysokości tego dodatku do emerytury obowiązkowo musi jednak wpisać numer pierwszej decyzji.
To umożliwi ZUS sprawdzenie, jakie okresy zostały wskazane do obliczenia pierwszej wersji kapitału początkowego. Dodatkowo ważną sprawą jest to, że dostarczenie dokumentów potwierdzających zatrudnienie oraz wysokość zarobków z trzech kolejnych lat spowoduje, że zainteresowana zyska możliwość wskazania nowego okresu ubezpieczenia, który będzie podstawą liczenia kapitału początkowego.
Na przykład może to być wariant liczenia tej wartości z 10 kolejnych lat zamiast ze wskazanych wcześniej 20 lat dowolnie wybranych z całego okresu ubezpieczenia. Przy czym na podstawie obecnie obowiązujących przepisów istnieje możliwość ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego z 10 kolejnych lat kalendarzowych z całego okresu przypadającego do 31 grudnia 1998 r.
Warto przy tym pamiętać, że po ustaleniu nowego kapitału początkowego należy wystąpić do ZUS o ustalenie wysokości nowej emerytury z uwzględnieniem przeliczonego kapitału.
Podstawa prawna
Art. 15, 21, 26, 53, 108 oraz 110–114 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1440 ze zm.).
Czy wiek ma wpływ na świadczenie
Księgowa po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego zdecydowała się na zakończenie aktywności zawodowej. Po kilku miesiącach przerwy zmieniła zdanie i ponownie się zatrudniła u swojego byłego pracodawcy. Czy ZUS przeliczając emeryturę, uwzględni wiek osoby występującej o to?
Osoby z prawem do emerytury ze względu na osiągnięcie powszechnego wieku emerytalnego mają możliwość ponownego przeliczenia świadczenia.
W praktyce oznacza to ponowne ustalenie wysokości świadczenia poprzez powiększenie go o kwotę wynikającą z podzielenia zwaloryzowanych składek zapisanych na koncie ubezpieczonego.
Dotyczy to okresu po dniu ustalenia prawa do emerytury z tytułu powszechnego wieku. Ten jest dzielony przez średnie dalsze życie ustalone dla konkretnego rocznika w dniu złożenia wniosku o przeliczenie emerytury.
Podstawa prawna
Art. 108 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1440 ze zm.).
Czy przeliczenie może obniżyć świadczenie
Osoba pobierająca wcześniejszą emeryturę złożyła wniosek o przeliczenie wysokości świadczenia. Dostarczyła do ZUS niezbędne zaświadczenie od pracodawcy potwierdzające okres zatrudnienia. Po przeliczeniu okazało się, że nowa emerytura będzie niższa niż wcześniej osiągana. Czy ZUS wypłaci zainteresowanej niższą emeryturę?
Istotą przeliczenia świadczenia jest podwyższenie jego wysokości. Jeśli jednak zdarzyłoby się tak, że wskutek przeliczenia obniżyłaby się wysokość emerytury – ZUS będzie wypłacał świadczenie w wysokości dotychczasowej, ustalonej przed dokonaniem takiej operacji.
Podobnie jest w przypadku osób, które po zmianie przepisów, poczynając od 1 stycznia 2013 r., przechodzą z wcześniejszych emerytur na te wypłacane do końca życia.
W tym przypadku podstawa obliczenia wysokości wypłat będzie w każdym przypadku pomniejszana o kwoty pobranych wcześniejszych emerytur, przed odliczeniem zaliczki na podatek dochodowy i składki zdrowotnej.
Znacznego pomniejszenia podstawy obliczenia emerytury nie zrekompensuje nawet niższe średnie dalsze trwanie życia, które ZUS zastosuje w razie późniejszego zgłoszenia wniosku o emeryturę, ani też dodatkowe waloryzacje składek i kapitału początkowego.
Warto jednak pamiętać, że osoba, której przyznano prawo do emerytury w wieku powszechnym, nie traci prawa do wcześniejszej emerytury, ale może pobierać jedno z przyznanych świadczeń (czyli musi wybrać jedno z dwóch).
Nie traci także prawa do przeliczenie wcześniejszej emerytury na zasadach określonych w art. 110–113 ustawy emerytalnej. Tak więc w takiej sytuacji ZUS zawsze wypłaci osobie uprawnionej wyższe świadczenie.
Podstawa prawna
Art. 24–26 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1440 ze zm.).
Art. 1 pkt 6 ustawy z 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2012 r. poz. 637).
