Tak jak w poprzednich latach, tak również w tym ZUS przeprowadzi waloryzację świadczeń emerytalno-rentowych. W 2012 r. miała ona wyjątkowo charakter kwotowy, a wszyscy świadczeniobiorcy otrzymali jednakową podwyżkę w wysokości 71 zł. W tym roku rząd postanowił wrócić do procentowej waloryzacji. Zyskają na niej osoby uprawnione do wysokich świadczeń. Im wyższa emerytura lub renta, tym bardziej odczuwalna podwyżka.
ZUS zwaloryzuje emerytury i renty, okresowe emerytury kapitałowe, pomostowe, nauczycielskie świadczenia kompensacyjne, a także zasiłki i świadczenia przedemerytalne. Waloryzacja obejmie świadczenia, do których prawo powstało najpóźniej 28 lutego 2013 r., niezależnie od tego, czy zostały przyznane z urzędu przed 1 marca 2013 r., czy też na wniosek zgłoszony przed tym dniem. Oznacza to, że na podwyżkę nie mogą liczyć osoby, które z wnioskiem o emeryturę lub rentę wystąpią po 28 lutego 2013. (choćby wymagane warunki spełniły przed 1 marca 2013 r.) lub zgłosiły się z nim wprawdzie jeszcze w lutym, ale ostatni z wymaganych warunków spełnią 1 marca 2013 r. bądź później.
Przyszłe emerytury będą niskie. O przyszłość musimy zadbać sami
Przyszłe emerytury będą niskie. O przyszłość musimy zadbać sami

Zobacz również
Waloryzowana będzie w każdym przypadku kwota świadczenia przysługująca 28 lutego 2013 r. w wysokości ustalonej przed dokonaniem potrąceń i egzekucji oraz zmniejszenia w związku z osiąganiem przychodu (w przypadku emerytur i rent – przekraczającego 70 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, a w przypadku zasiłków i świadczeń przedemerytalnych – 50 proc. średniej płacy). ZUS podwyższy wyłącznie wypłacane świadczenia na dzień 1 marca. Te, które zostaną w tym miesiącu wstrzymane (np. z powodu kontynuowania stosunku pracy czy w związku z osiąganiem zbyt wysokiego przychodu), wzrosną z chwilą podjęcia ich wypłaty.

Świadczenia w górę

Na podwyżkę mogą liczyć również ci świadczeniobiorcy, którzy pobierają najniższe emerytury, renty oraz świadczenia w kwotach ryczałtowych. I tak, dotychczasowa kwota najniższej emerytury (799,18 zł ) wzrośnie od 1 marca 2013 r. o 31,97 zł (czyli do 831,15 zł). W takiej też wysokości będą przysługiwały w wyniku waloryzacji najniższe kwoty emerytury pomostowej, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy oraz renty rodzinnej. Od 1 marca 2013 r. wzrośnie też (o 24,54 zł) kwota najniższej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy (z dotychczasowych 613,38 zł do 637,92 zł).
Wzrost od 1 marca kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy spowoduje również podwyżkę renty socjalnej, która stanowi 84 proc. tej kwoty. Będzie więc wynosiła 698,17 zł. W takiej też wysokości od 1 marca będzie przysługiwało świadczenie pieniężne dla cywilnych niewidomych ofiar działań wojennych.
Marcowa podwyżka obejmie również kwoty najniższych rent wypadkowych. Renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy w związku z wypadkiem lub chorobą zawodową oraz renta rodzinna wypadkowa wzrośnie o 38,36 zł do kwoty 997,38 zł. Z kolei najniższa renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy będzie wynosiła od 1 marca 765,50 zł (wzrost o 29,44 zł w stosunku do dotychczasowej kwoty).
Wzrośnie również wysokość nowo przyznawanego świadczenia przedemerytalnego. W wyniku pomnożenia dotychczasowej kwoty (938,25 zł) wskaźnikiem waloryzacji 104 proc. będzie ona wynosiła 975,78 zł.

Wyższe dodatki

W ramach marcowej waloryzacji zostaną również podwyższone kwoty dodatków i świadczeń przysługujących do emerytury lub renty. Od 1 marca 2013 r. będą one wynosiły:
● dodatek pielęgnacyjny, dodatek za tajne nauczanie oraz dodatek kombatancki – 203,50 zł,
● dodatek dla sieroty zupełnej – 382,50 zł,
● dodatek pielęgnacyjny dla inwalidy wojennego całkowicie niezdolnego do pracy i samodzielnej egzystencji – 305,25 zł,
● dodatek kompensacyjny – 30,53 zł,
● świadczenie pieniężne dla byłych żołnierzy górników oraz osób deportowanych do pracy przymusowej, w zależności od liczby pełnych miesięcy trwania pracy – od 10,20 zł (za jeden pełny miesiąc) do 203,50 zł (za 20 pełnych miesięcy).
O wskaźnik waloryzacji zostaną również podwyższone dotychczas obowiązujące kwoty maksymalnego zmniejszenia emerytury i renty w wyniku osiągania przychodu z działalności zarobkowej (pomiędzy 70 proc. a 130 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia). W wyniku marcowej waloryzacji będą one wynosiły:
● 549,12 zł – dla emerytury i renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy,
● 411,87 zł – dla renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy,
● 466,78 zł – dla renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba.
Od 1 marca 2013 r. wzrasta również gwarantowana kwota świadczenia i zasiłku przedemerytalnego zmniejszanego wskutek osiągania przychodu przekraczającego 50 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, a nie wyższego od 70 proc. przeciętnej płacy. Nowa kwota tej gwarancji to 487,88 zł.

PRZYKŁADY

Ważna data złożenia wniosku

Maria J. 25 lutego 2013 r. ukończyła wiek emerytalny wynoszący 60 lat i jeden miesiąc. Dwa dni później zgłosiła wniosek o emeryturę. ZUS przyzna jej to świadczenie od 25 lutego 2013 r. i zwaloryzuje od 1 marca 2013 r. Gdyby wniosek został zgłoszony po 28 lutego 2013 r., świadczenie nie podlegałoby tegorocznej waloryzacji.

Pełna podwyżka renty dla dorabiającego

Marian D. od 2 lat jest uprawniony do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy (ostatnio w kwocie 1345,20 zł). Niedawno podjął zatrudnienie w ramach umowy-zlecenia, a uzyskiwany przychód skutkuje comiesięcznym zmniejszeniem wypłacanego świadczenia do kwoty 949,17 zł. Mimo to ZUS zwaloryzuje od 1 marca 2013 r. pełną wysokość renty, tj. 1345,20 zł.

Waloryzacja z dniem podjęcia wypłaty

Hanna K. od marca 2012 r. jest uprawniona do emerytury. ZUS zawiesił jednak od razu prawo do tego świadczenia w związku z kontynuowaniem stosunku pracy nawiązanego jeszcze przed przejściem na emeryturę. Ubezpieczona zamierza zakończyć zatrudnienie dopiero z końcem grudnia tego roku i ubiegać się o podjęcie wypłaty świadczenia od 1 stycznia 2014 r. W związku z tym, że w marcu 2013 r. emerytura będzie zawieszona, ZUS zwaloryzuje świadczenie dopiero przed podjęciem jej wypłaty.

Kwota pomniejszenia świadczenia

Barbara D. jest uprawniona do wcześniejszej emerytury. Od pewnego czasu dorabia do swojego świadczenia, pracując na pół etatu. Przychód, jaki uzyskuje, waha się w zależności od miesiąca od 3500 zł do 3600 zł brutto. Ponieważ znacznie przekracza niższy próg zarobkowy (70 proc. przeciętnego wynagrodzenia), ZUS zmniejsza świadczenie o maksymalną kwotę, tj. 528 zł. Od 1 marca 2013 r. kwota tego zmniejszenia wzrośnie do 549,12 zł.

Podstawa prawna

Art. 85, art. 88–94 i art. 104 ust. 8 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227 ze zm.).
Komunikat prezesa GUS z dnia 15 stycznia 2013 r. w sprawie średniorocznego wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych dla gospodarstw domowych emerytów i rencistów w 2012 r. (M.P. z 2013 r., poz. 31).
Komunikat ministra pracy i polityki społecznej z 13 lutego 2013 r. w sprawie wskaźnika waloryzacji emerytur i rent w 2013 r. (M.P. z 2013 r., poz. 78).