Pracownik złożył do ZUS świadectwa pracy oraz zaświadczenia o wysokości zarobków za 20 lat wybranych z całego okresu ubezpieczenia społecznego. Część okresów wskazanych przez ubezpieczonego dotyczy budów prowadzonych przez polskie firmy poza granicami kraju.
Powstaje wątpliwość, czy taka osoba musi złożyć dokumenty potwierdzające wysokość zarobków poza Polską, czy też może przedstawić dokumenty osób zatrudnionych w kraju na takich samych stanowiskach.

728,18 zł wynosi najniższa emerytura w Polsce

Odpowiedź na pytanie, jakie pisma ubezpieczony powinien złożyć w celu udokumentowania wysokości zarobków w okresie zatrudnienia za granicą, uzależniona jest od formy zatrudnienia na budowach prowadzonych przez polskie firmy i okresu tego zatrudnienia.

Dokumentacja prawa

Jeżeli pracownik został delegowany (skierowany) do pracy za granicą przez polską firmę budowlaną w ramach istniejącej w Polsce umowy o pracę po 31 grudnia 1990 r., a więc na polecenie swojego krajowego pracodawcy wykonywał czynności na jego rzecz na terytorium innego państwa, zastosowanie ma polskie prawo w dziedzinie ubezpieczeń społecznych.
Oznacza to, że składka na ubezpieczenie społeczne powinna zostać opłacona w Polsce. Dokumentem poświadczającym wysokość zarobków na potrzeby ustalenia wysokości podstawy wymiaru emerytury ustalanej na tzw. starych zasadach będzie zaświadczenie pracodawcy o wysokości osiąganych zarobków wystawione na druku ZUS Rp_7 lub legitymacja ubezpieczeniowa.
Jeżeli natomiast zainteresowany urodzony po 31 grudnia 1948 r. ubiega się o emeryturę na nowych zasadach, nie musi przedstawiać dokumentów potwierdzających wysokość wynagrodzenia za ten okres, ponieważ wysokość odprowadzonych składek za okres od 1 stycznia 1999 r. zapisywana jest na indywidualnym koncie ubezpieczonego w ZUS.

Analogia sytuacji

Jeżeli natomiast skierowanie do pracy miało miejsce przed 1 stycznia 1991 r., do ustalenia podstawy wymiaru emerytury przyjmuje się za okresy wykonywania pracy za granicą tzw. wynagrodzenie zastępcze. Chodzi o kwoty pensji przysługujących w tym okresie pracownikowi zatrudnionemu w kraju w takim samym lub podobnym charakterze, w jakim pracował przed wyjazdem za granicę. Analogiczna zasada jest stosowana w przypadku osób wykonujących w kraju pracę o podobnym zakresie, jaka była im powierzona za granicą.
O wysokości wynagrodzenia zastępczego powinny decydować identyczne albo podobne kwalifikacje, staż pracy i wysokość wynagrodzenia pracownika w czasie przypadającym przed jego wyjazdem za granicę, porównywalność stanowiska, grupy zaszeregowania w systemie płacowym danego zakładu, zakres wykonywanych czynności i obowiązków oraz wymiar czasu pracy. W pierwszej kolejności powinny być brane pod uwagę osoby zatrudnione na takim samym stanowisku, a jeśli takiego stanowiska nie ma – zatrudnione na podobnym stanowisku.
Dokumentem poświadczającym wysokość zarobków na potrzeby ustalenia wysokości podstawy wymiaru emerytury jest zaświadczenie o wynagrodzeniu zastępczym wystawione przez pracodawcę, który skierował pracownika do pracy za granicą, lub inny zakład pracy, który zajmuje się taką samą działalnością.

Odprowadzenie składek

Jeżeli pracownik został przez polską firmę budowlaną oddelegowany do pracy za granicą w celu wykonywania pracy w podmiocie zależnym od polskiego pracodawcy (np. w zagranicznym oddziale polskiej firmy budowlanej) i umowa o pracę została na czas zatrudnienia za granicą rozwiązana lub zawieszona, płatnik nie odprowadza składek na ubezpieczenie społeczne w Polsce.
W takim przypadku ważne jest, czy składka została odprowadzona do systemu emerytalnego państwa, w którym praca była wykonywana. Dla ustalenia prawa i wysokości emerytury znaczenie będzie miał okres odprowadzania składki na ubezpieczenie społeczne za granicą w państwach członkowskich UE, EOG, Szwajcarii lub państwach, z którymi Polskę łączą umowy międzynarodowe.
W celu udokumentowania okresu wykonywania pracy za granicą zainteresowany powinien dołączyć do wniosku o emeryturę posiadane dokumenty potwierdzające okres pracy za granicą, a w razie ich braku informacje dotyczące zagranicznej instytucji, w której wnioskodawca był ubezpieczony, numer zagranicznego ubezpieczenia lub nazwę i adresy pracodawców.
Podstawę wymiaru emerytury ustala się z wybranych przez ubezpieczonego 10 kolejnych lat kalendarzowych wybranych z okresu 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok zgłoszenia wniosku o emeryturę.
Ubezpieczony może również wskazać 20 dowolnych lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok zgłoszenia wniosku o emeryturę. Lata do podstawy wymiaru wskazuje ubezpieczony i organ rentowy ZUS nie może nakazać ubezpieczonemu wyboru innego okresu.
Sam zainteresowany może jednak wskazać we wniosku o emeryturę, żeby organ rentowy ZUS wybrał do ustalenia podstawy wymiaru emerytury zarobki z najkorzystniejszych dla niego lat.

Dla ustalenia prawa i wysokości emerytury znaczenie będzie miał okres odprowadzania składki na ubezpieczenie społeczne za granicą w państwach członkowskich UE, EOG, Szwajcarii lub państwach, z którymi Polskę łączą umowy międzynarodowe