Subskrybuj nas na Youtube
Szkoła lubi średniaków. Takich, którzy nie wyróżniają się ani na plus, ani na minus. Dlatego ci wybitnie zdolni mają w zwykłej klasie często niełatwe życie. Oświatowe przepisy przewidują dla nich jednak specjalne rozwiązania: indywidualny program oraz indywidualny tok nauki
Z indywidualnego programu nauki uczeń może korzystać w ramach jednego, kilku lub wszystkich przedmiotów przewidzianych dla danej klasy, na każdym etapie edukacyjnym. Organizacja pracy polega na tym, że nauczyciel prowadzący zajęcia z określonego przedmiotu tworzy (lub akceptuje opracowany poza szkołą) dla ucznia program dostosowany do jego ponadprzeciętnych uzdolnień, zainteresowań i możliwości edukacyjnych. Nauka odbywa się w szkole, podczas normalnych zajęć. Uczeń przebywa z rówieśnikami w klasie, ale zajmuje się swoimi zadaniami. Oceniany i promowany do kolejnej klasy jest na takich samych zasadach jak pozostali uczniowie. W ramy indywidualnego programu można też ująć zajęcia pozaszkolne, ale nie jest to wcale konieczne.
Inaczej wygląda indywidualny tok nauki. Ma on umożliwić uczniom szczególnie uzdolnionym szybsze przejście przez kolejne etapy edukacji. Podobnie jak z indywidualnego programu, uczeń może korzystać z niego w odniesieniu do jednego, kilku lub wszystkich obowiązujących przedmiotów, ale nie musi uczestniczyć w obowiązkowych zajęciach szkolnych z wybranych (lub wszystkich) dziedzin, przewidzianych w planie nauczania dla danej klasy. Może uczęszczać na wybrane lekcje do danej klasy lub do klasy programowo wyższej, w macierzystej lub innej szkole. Może też chodzić na wybrane zajęcia edukacyjne w szkole wyższego stopnia albo uczyć się samodzielnie. Istnieje również możliwość, by wybitny młody człowiek w ciągu jednego roku szkolnego zaliczył program dwóch lub nawet trzech klas.
Program indywidualnego toku tworzą nauczyciele prowadzący określone przedmioty z pomocą innych nauczycieli, także ze szkół wyższych stopni, doradców metodycznych, psychologów, pedagogów. Program ten może być również opracowany poza szkołą. W procesie jego powstawania niezwykle ważny jest udział zainteresowanego ucznia.
Zarówno indywidualny program, jak i indywidualny tok nauki opracowany dla konkretnego ucznia, rozszerzając materiał jednych przedmiotów, nie może nadmiernie zawężać innych. Dostosowanie treści kształcenia do indywidualnych potrzeb i możliwości ucznia musi uwzględniać w każdym przypadku wymagania edukacyjne wynikające z podstawy programowej na danym etapie kształcenia. Klasyfikacja i promocja odbywają się na zasadach ogólnych.
Na indywidualny program lub tok nauki zgodę wydaje dyrektor szkoły. Z wnioskiem o przyznanie tych przywilejów mogą wystąpić:
- zainteresowany uczeń – jeśli jest niepełnoletni, musi uzyskać zgodę rodziców lub prawnych opiekunów,
- rodzice lub prawni opiekunowie niepełnoletniego ucznia,
- wychowawca klasy lub nauczyciele przedmiotów, których dotyczy wniosek – w tym przypadku konieczna jest zgoda ucznia oraz rodziców lub prawnych opiekunów.
Wniosek składa się do dyrektora szkoły za pośrednictwem wychowawcy klasy, który musi go zaopiniować. O te szczególne formy edukacji można wystąpić po roku (w szczególnych przypadkach po semestrze) normalnej nauki.
Ważne
Uczeń powinien mieć zapewnioną pomoc psychologiczno-pedagogiczną zgodną także z jego możliwościami psychofizycznymi, rozpoznanymi przez nauczyciela lub specjalistę prowadzącego z nim zajęcia.
Uczeń ma prawo do wsparcia
Pomoc uczniowi powinna być udzielana w każdym przypadku, jeśli ma on jakiekolwiek problemy. Te potrzeby mogą wynikać m.in. z:
- niepełnosprawności,
- niedostosowania społecznego,
- zagrożenia niedostosowaniem społecznym,
- szczególnych uzdolnień,
- specyficznych trudności w uczeniu się,
- zaburzeń komunikacji językowej,
- choroby przewlekłej,
- sytuacji kryzysowych lub traumatycznych,
- niepowodzeń edukacyjnych,
- zaniedbań środowiskowych związanych z sytuacją bytową ucznia i jego rodziny, sposobem spędzania czasu wolnego, kontaktami środowiskowymi,
- trudności adaptacyjnych związanych z różnicami kulturowymi lub ze zmianą środowiska edukacyjnego, w tym związanych z wcześniejszym kształceniem za granicą.
Podstawa prawna
Rozporządzenie ministra edukacji narodowej z 19 grudnia 2001 r. w sprawie warunków i trybu udzielania zezwoleń na indywidualny program lub tok nauki oraz organizacji indywidualnego programu lub toku nauki (Dz.U. z 2002 r. nr 3, poz. 28). Rozporządzenie ministra edukacji narodowej z 10 czerwca 2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy w szkołach publicznych (Dz.U. poz. 843).