Odra w Polsce: rośnie liczba zachorowań na Podkarpaciu

Odra na Podkarpaciu

Chorzy to mieszkańcy trzech powiatów: rzeszowskiego, ropczycko-sędziszowskiego i tarnobrzeskiego. Sanepid prowadzi dochodzenie epidemiologiczne, aby przerwać szerzenie się choroby. Objął nadzorem epidemiologicznym osoby mające bezpośredni kontakt z chorymi.

Służby sanitarne przypominają, że szczepionka przeciw odrze to najlepsza ochrona – nie tylko zapobiega zachorowaniu, ale także chroni przed poważnymi powikłaniami, szczególnie neurologicznymi. Dwie dawki szczepionki są wyjątkowo skuteczne – chronią przed chorobą co najmniej 95 proc. zaszczepionych dzieci.

Celem dochodzenia jest przerwanie łańcucha transmisji

Służby sanitarne ustalają kontakty chorych oraz potencjalne miejsca transmisji wirusa. — Naszym celem jest przecięcie łańcucha zakażeń — podkreślają przedstawiciele inspekcji.

To szczególnie ważne, ponieważ odra należy do najbardziej zakaźnych chorób wirusowych. Jeden chory może zarazić kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt osób.

Rosnąca liczba zachorowań sprawia, że inspekcja sanitarna prowadzi szeroko zakrojone działania, aby zapobiec dalszemu szerzeniu się wirusa. Na bieżąco monitorowane są kontakty chorych, a w razie potrzeby obejmowane nadzorem kolejne osoby.

Odra wraca: jak przebiega choroba?

Odra to ostra infekcja wirusowa, którą przenosi wyłącznie człowiek. Zakażenie następuje głównie drogą kropelkową oraz poprzez kontakt z wydzieliną z nosa i gardła.

Odra to wirusowa choroba zakaźna, a jedynym źródłem zakażenia jest chory człowiek. Wirus przenosi się głównie drogą kropelkową i przez bezpośredni kontakt z wydzieliną z jamy nosowo -gardłowej. Okres wylęgania choroby to najczęściej 10 do 12 dni.

Objawy odry są podobne do silnego przeziębienia i grypy. Należą do nich wysoka gorączka, silny kaszel i katar. Później pojawia się charakterystyczna wysypka (plamki i grudki na skórze), a także zaczerwienienie oczu (zapalenie spojówek) i nadwrażliwość na światło (światłowstręt).

Najważniejsze informacje o tej chorobie to:

• Okres wylęgania trwa 10–12 dni
• Typowe objawy to wysoka gorączka, kaszel i katar, zapalenie spojówek i światłowstręt, charakterystyczna wysypka odropowa.
• Początkowo choroba może przypominać grypę lub silne przeziębienie, co utrudnia jej szybkie rozpoznanie.

Odra w Polsce - najważniejsze statystyki

Z danych NIZP PZH - PIB wynika, że rekord pod względem zachorowań na odrę padł w Polsce w 2019 roku - odnotowano wówczas 1 492 przypadków tej choroby. W ostatnich latach najwięcej przypadków odnotowano w 2024 - 359. W 2023 roku było ich 36, a rok wcześniej 27.

W Polsce szczepienie przeciw odrze, śwince i różyczce (MMR) jest obowiązkowe i darmowe. Podaje się je dzieciom w dwóch dawkach: pierwszą między 13. a 14. miesiącem życia, drugą w 6. roku życia. Pełną ochronę mają tylko osoby, które przechorowały odrę lub przyjęły obie dawki szczepionki.

Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – PIB gromadzi także dane dotyczące liczby osób uchylających się od obowiązkowych szczepień ochronnych. Wskaźniki te odnoszone są do populacji objętej szczepieniami w danym roczniku i obejmują dzieci oraz młodzież do 19. roku życia, zgodnie z obowiązującym Programem Szczepień Ochronnych (PSO).

W latach 2003–2009 liczba uchyleń (dzieci i młodzieży) regularnie spadała i wahała się od 3 077 do 4 993 przypadków:

• 2003 r. – 4 893,
• 2004 r. – 4 392,
• 2005 r. – 4 326,
• 2006 r. – 3 435,
• 2007 r. – 3 250,
• 2008 r. – 3 188,
• 2009 r. – 3 077.

W 2010 roku nastąpiło odbicie i obserwowano stały wzrost liczby osób uchylających się od szczepień:

• 2010 r. – 3 437,
• 2011 r. – 4 689,
• 2012 r. – 5 340,
• 2013 r. – 7 248,
• 2014 r. – 12 681,
• 2015 r. – 16 689,
• 2016 r. – 23 147,
• 2017 r. – 30 090,
• 2018 r. – 40 342,
• 2019 r. – 48 609,
• 2020 r. – 50 575,
• 2021 r. – 61 368,
• 2022 r. – 72 736,
• 2023 r. – 87 344.

Już w pięciu województwach liczba zaszczepionych osób w odniesieniu do ogółu populacji spadła poniżej 90 proc. So to województwa: dolnośląskie, mazowieckie, lubelskie, podkarpackie i podlaskie.

Jeszcze gorzej wygląda stan zaszczepienia dzieci do lat 3. w odniesieniu do tej grupy wiekowej. Do grupy województw ze stanem zaszczepienia poniżej 90 proc. dochodzi małopolskie. Najmniej zaszczepionych trzylatków jest na Dolnym Śląsku. Tu liczba ta spadła nawet poniżej 80 proc.