Podwyżki dla nauczycieli. MEN ujawnia datę

Ministerstwo Edukacji Narodowej planuje wprowadzić system automatycznych podwyżek wynagrodzeń nauczycieli. Jak zapowiedziała wiceministra edukacji Katarzyna Lubnauer w Programie III Polskiego Radia, jeszcze w trakcie tej kadencji ma powstać nowa ustawa o Karcie Nauczyciela, która uwzględni postulaty środowiska oparte na obywatelskim projekcie procedowanym obecnie w Sejmie.

– Chodzi o to, żeby nauczyciele mieli płace rosnące w sposób automatyczny – i to jest nasz plan – podkreśliła Lubnauer. Jak dodała, nie przesądzono jeszcze, czy wzrosty będą powiązane ze średnim wynagrodzeniem w gospodarce, czy z innym wskaźnikiem.

Według danych MEN, od 2023 do 2026 roku nauczycielskie pensje wzrosły o ponad 40 proc., obejmując wszystkich nauczycieli – od początkujących po dyplomowanych. W przyszłorocznym budżecie państwa wydatki na edukację mają sięgnąć 2,6 proc. PKB, wobec 1,87 proc. w 2023 roku.

Lubnauer zaznaczyła, że resort chce poprawić warunki pracy nauczycieli nie tylko poprzez podwyżki, ale też większą autonomię szkół i „odpolitycznienie kuratoriów”.

W 2023 r. nauczyciele zarabiali:

  • Nauczyciel początkujący: 3690 zł brutto.
  • Nauczyciel mianowany: 3890 zł brutto.
  • Nauczyciel dyplomowany: 4550 zł brutto.

Podwyżki o 40 proc. oznaczałyby, że w 2026 będą zarabiali:

  • Nauczyciel początkujący: 5166 zł brutto.
  • Nauczyciel mianowany: 5446 zł brutto.
  • Nauczyciel dyplomowany: 6370 zł brutto.

Wynagrodzenia nauczycieli w 2025 r. to:

  • Nauczyciel początkujący: 5153 zł brutto.
  • Nauczyciel mianowany: 5310 zł brutto.
  • Nauczyciel dyplomowany: 6211 zł brutto.

Oznacza to, że nauczyciele w 2026 roku mogą liczyć na podwyżki w wysokości:

  • Nauczyciel początkujący: 13 zł brutto.
  • Nauczyciel mianowany: 136 zł brutto.
  • Nauczyciel dyplomowany: 159 zł brutto.

Projekt obywatelski: pensje powiązane z przeciętnym wynagrodzeniem

Związek Nauczycielstwa Polskiego już w 2021 roku złożył w Sejmie obywatelski projekt nowelizacji Karty Nauczyciela, zakładający powiązanie wynagrodzeń nauczycieli z przeciętnym wynagrodzeniem w gospodarce. Projekt po latach wrócił do prac w obecnej kadencji parlamentu.

Pierwsze czytanie odbyło się 25 stycznia 2024 r., a 13 września projekt trafił pod obrady podkomisji nadzwyczajnej. Jej ostatnie posiedzenie odbyło się 6 marca 2025 r. Premier Donald Tusk, podczas Zjazdu Delegatów ZNP w listopadzie 2024 r., zobowiązał się do przyspieszenia prac nad projektem, podkreślając, że „zawód nauczyciela nie może być wynagradzany niżej niż przeciętna płaca”.

Projekt wymagał aktualizacji

W pierwotnym kształcie projekt stał się nieaktualny, m.in. z powodu zmian w systemie awansu zawodowego (likwidacja stopni stażysty i kontraktowego). Legislatorzy wskazywali też, że odniesienie do wynagrodzenia z III kwartału roku poprzedniego utrudnia prace nad budżetem. Z tego względu zaproponowano, by podstawą była średnia płaca za II kwartał roku poprzedzającego – dane publikowane przez GUS w sierpniu.

Poprawiona wersja projektu uzyskała już akceptację Biura Ekspertyz i Oceny Skutków Regulacji Kancelarii Sejmu i może być dalej procedowana.

Jak wyglądałyby nauczycielskie pensje po zmianach?

Zgodnie z nowymi założeniami, średnie wynagrodzenia nauczycieli mają wynosić:

  • nauczyciel początkujący – 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia w II kwartale roku poprzedzającego,
  • nauczyciel mianowany – 125 proc. przeciętnego wynagrodzenia,
  • nauczyciel dyplomowany – 155 proc. przeciętnego wynagrodzenia.

Gdyby przepisy weszły w życie w 2025 roku, nauczyciele otrzymywaliby średnio:

  • 8 038,41 zł brutto (początkujący),
  • 10 048,01 zł brutto (mianowany),
  • 12 459,54 zł brutto (dyplomowany).

Projekt przewiduje również ustalenie wynagrodzeń minimalnych:

  • nauczyciel początkujący – 81 proc. przeciętnego wynagrodzenia,
  • nauczyciel dyplomowany – 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia,
  • dla mianowanego – próg miałby określać minister edukacji w sposób „proporcjonalny”.

W praktyce oznaczałoby to, że od 2025 r. pensje zasadnicze nauczycieli wynosiłyby:

  • 6 511,11 zł brutto dla nauczyciela początkującego (obecnie 5 153 zł),
  • 8 038,41 zł brutto dla nauczyciela dyplomowanego (obecnie 6 211 zł).

Nowa kwota bazowa w budżecie na 2025 rok

W ustawie budżetowej na 2025 r. kwotę bazową dla nauczycieli ustalono na 5 434,82 zł, co oznacza wzrost o 5 proc. (258,80 zł) w porównaniu z rokiem 2024. Obecnie to właśnie ta kwota jest podstawą do wyliczania tzw. średnich wynagrodzeń nauczycieli, określonych procentowo w Karcie nauczyciela.

Związki zawodowe domagają się jednak, by system ten został zastąpiony powiązaniem płac z przeciętnym wynagrodzeniem w gospodarce, co pozwoliłoby na automatyczny wzrost płac bez konieczności corocznych decyzji politycznych.