Zgodnie z założeniami, zmiany w ustawie uregulują:
- prawa pacjenta do dostępu do dokumentacji medycznej oraz zasady ochrony zawartych w niej danych osobowych i informacji o stanie zdrowia, możliwości wniesienia sprzeciwu wobec opinii albo orzeczenia lekarskiego,
- uprawnienia Rzecznika Praw Pacjenta,
- funkcjonowanie wojewódzkich komisji do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych.
Dzięki nowym przepisom zwiększy się zakres ochrony praw pacjenta oraz wzmocni efektywność postępowań i interwencji podejmowanych przez Rzecznika Praw Pacjenta.
Do ustawy wprowadzone będą regulacje zapewniające należytą ochronę zawartych w dokumentacji medycznej danych osobowych i informacji o stanie zdrowia pacjenta.
Zapewnienie bezpieczeństwa danych zawartych w dokumentacji medycznej wiąże się bezpośrednio z określeniem kręgu osób uprawnionych do ich przetwarzania w ramach prowadzonej działalności leczniczej. Przepisy projektu nowelizacji ustawy doprecyzują te kwestie oraz określą zasady postępowania z dokumentacją medyczną w razie zakończenia działalności leczniczej. Wskazano w szczególności podmioty uprawnione do przejęcia, przechowywania oraz udostępniania dokumentacji medycznej zlikwidowanego podmiotu leczniczego. Będą to: podmioty, które przejmą zadania zlikwidowanej placówki (albo inne podmioty wykonujące działalność leczniczą), samorządy zawodowe lekarzy, pielęgniarek i położnych, NFZ, a w przypadku podmiotu leczniczego niebędącego przedsiębiorcą – podmiot tworzący albo sprawujący nadzór.
Do obowiązków podmiotu przechowującego dokumentację medyczną będzie należało: zabezpieczenie jej przed utratą, zniszczeniem, dostępem osób nieuprawnionych, a jednocześnie zapewnienie podmiotom uprawnionym warunków umożliwiających dostęp do niej bez zbędnej zwłoki.
Dla podmiotów udzielających świadczeń zdrowotnych, które nie dopełnią obowiązków w zakresie zabezpieczenia dokumentacji medycznej po zakończeniu działalności leczniczej, przewidziano kary finansowe. Dzięki temu dokumentacja medyczna, ze względu na szczególny charakter zawartych w niej danych, będzie skuteczniej chroniona.
Dokumentacja medyczna prowadzona w postaci elektronicznej ma być udostępniana przez elektroniczną transmisję danych lub na informatycznym nośniku danych. Dodatkowo – na żądanie uprawnionych organów lub podmiotów – podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych będzie wykonywał papierowe wydruki. Wgląd do swojej dokumentacji pacjent miałby także w miejscu udzielania świadczeń zdrowotnych.
Zgodnie z założeniami, dokumentacja papierowa ma być udostępniana przez sporządzanie kopii, odpisów albo wyciągów. Wypożyczenie oryginału będzie możliwe tylko w określonych przypadkach, np. oryginał będzie wydawany na żądanie organów władzy publicznej i sądów oraz w przypadku, gdy sporządzenie kopii mogłoby spowodować zwłokę w udzieleniu świadczenia zdrowotnego, zagrażającą życiu lub zdrowiu pacjenta. Wypożyczający oryginał, poza potwierdzeniem odbioru, będzie zobowiązywany do jego zwrotu niezwłocznie po wykorzystaniu.
Dokumentacja medyczna, prowadzona w postaci elektronicznej po zakończeniu działalności leczniczej, ma być przekazywana do Systemu Informacji Medycznej (SIM).
Zaproponowano, aby opłata za sporządzenie jednej strony kopii dokumentacji medycznej została obniżona do ok. 50 gr. Opłata za wydanie dokumentacji medycznej na informatycznym nośniku danych, z uwagi na ich powszechną dostępność i niską cenę (w szczególności płyt CD i DVD) ma wynosić maksymalnie 1,5 zł, za skan doliczone będą koszty jego wykonania.
Katalog osób uprawnionych do uzyskiwania i przetwarzania danych zawartych w dokumentacji medycznej ma być rozszerzony o: diagnostów laboratoryjnych, felczerów, ratowników medycznych i fizjoterapeutów. W zakresie niezbędnym do wykonywania zadań dostęp do dokumentacji medycznej będą miały również osoby niewykonujące zawodu medycznego. Chodzi np. o osoby dokonujące wpisów do dokumentacji medycznej pod nadzorem osoby udzielającej świadczeń zdrowotnych, pracowników rejestracji, archiwum, itp. Dostęp do dokumentacji medycznej będą mieli także studenci nauk medycznych i członkowie zespołów kontroli zakażeń szpitalnych.
Zwiększeniu skuteczności realizacji praw pacjenta ma służyć uproszczenie procedury składania przez niego sprzeciwu wobec opinii albo orzeczenia lekarskiego oraz przyspieszenie trybu jego rozpatrywania przez Komisję Lekarską działającą przy Rzeczniku Praw Pacjenta.
Przewiduje się wprowadzenie nowych regulacji usprawniających pracę wojewódzkich komisji ds. orzekania o zdarzeniach medycznych, w tym m.in. przepisów dotyczących składu, komisji, trybu pracy i orzekania, terminów sporządzenia uzasadnienia do orzeczenia komisji, zwrotów kosztów postępowania czy określenia ramowego regulaminu pracy komisji. Możliwe będzie zasięganie przez komisję opinii specjalistów z innych województw, a także – w szczególnych sytuacjach – korzystanie z możliwości powołania lekarza spoza listy. Proponuje się również (w szczególnie skomplikowanych przypadkach) wydłużenie obowiązującego terminu (4 miesiące) na wydanie przez komisję orzeczenia.