Subskrybuj nas na Youtube
Przekształcenia publicznych szpitali mają za zadanie poprawić zarządzanie nimi na tyle, żeby te przestały się wreszcie zadłużać.
/>
Co drugi samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej (SPZOZ) przynosi straty. Łączne długi szpitali przekroczyły w 2012 r. 10, 7 mld zł. Ponad 2,7 mld zł z tej kwoty to zobowiązania, które powinny być natychmiast spłacone.
Wszystko wskazuje jednak na to, że kończy się czas bezkarnego zadłużania. Już w 2013 r. samorządy, którym te placówki podlegają, będą musiały przekształcić je w spółki kapitałowe lub zlikwidować. Tak zdecydowała ustawa z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. nr 112, poz. 654 z późn. zm.), która weszła w życie 31 lipca 2011 r.
Uproszczone warunki
Od półtora roku gminy, powiaty i województwa mogą dokonywać przekształceń dobrowolnie. Odbywa się to na uproszczonych zasadach. Zmiany formy prawnej nie poprzedza bowiem likwidacja SPZOZ.
Samorządy przyjęły jednak postawę wyczekującą. Na podstawie ustawy o działalności leczniczej powstało dotychczas zaledwie 18 spółek. Większość z nich powołały powiaty.
Do przekształceń przygotowują się już kolejne samorządy. Na Mazowszu ma być w przyszłym roku przekształconych w spółki pięć szpitali, a w województwie lubuskim trzy. Samorządowcy chcą skorzystać z pomocy państwa, bo dzięki niej szpitale mogą się pozbyć długów. Liczą także na poprawę zarządzania nimi. Spółka musi bowiem utrzymywać dyscyplinę finansową i nie może już przynosić strat. Ma za to możliwość zarabiania na płatnym leczeniu.
Najwięcej spółek powstało wcześniej, bo w latach 2009–2011. Zmiany dokonywały się według zasad określonych w planie B. Przekształcenie było poprzedzone likwidacją SPZOZ. Z tej możliwości skorzystały 62 samorządy, głównie powiaty i gminy. Przeprowadziły zmiany organizacyjnoprawne w 80 podlegających im publicznych placówek. W efekcie realizacji programu powstały 54 spółki.
Rząd miał zarezerwowane na ten cel 1,38 mld zł, ale wydał mniej, bo 753 mln zł. Pozwoliło to zredukować zadłużenie przekształconych w ramach planu B zakładów o połowę. Udział w nim był dobrowolny.
Pokrycie straty
Jednak już w 2013 r. zmiany w formie prawnej staną się dla wielu placówek medycznych i samorządów koniecznością. Zdecyduje o tym wynik finansowy szpitali za 2012 r.
W 2013 r. stratę wykazała połowa z 1326 SPZOZ. Na podstawie tegorocznych sprawozdań samorządy zdecydują, co dalej z ich szpitalami. Pierwszy scenariusz wynikający z ustawy przewiduje, że do 1 października 2013 r., czyli w ciągu trzech miesięcy od zatwierdzenia sprawozdań, pokryją ujemny wynik szpitala. W sytuacji gdy przerasta to możliwości finansowe samorządu, ten w ciągu kolejnych 12 miesięcy musi wybrać jedno z dwóch możliwych działań. Albo przekształcić SPZOZ w spółkę kapitałową lub jednostkę budżetową, albo go zlikwidować.
Pomoc państwa
Likwidacja może nastąpić w drodze wydania uchwały. Nawet po zamknięciu szpitala jego organ założycielski nie uniknie jednak spłaty należności, bo w myśl art. 61 ustawy o działalności stają się one jego zobowiązaniami. Likwidacja dla wielu samorządów będzie ostatecznością i chociażby ze względów społecznych będą się starały jej uniknąć.
Ponadto publiczne zadania samorządu terytorialnego w zakresie ochrony zdrowia są niezbywalne, dlatego będzie je musiał realizować nawet po zlikwidowaniu zadłużonego szpitala. Najkorzystniejszym z punktu widzenia władz samorządowych rozwiązaniem będzie więc zmiana formy organizacyjno-prawnej szpitala. Ministerstwo Zdrowia szacuje, że w przyszłym roku powstanie w ten sposób co najmniej 50 nowych spółek.
Impulsem do tego będzie też pomoc państwa. Zachętą są przewidziane w ustawie umorzenia oraz dotacja z budżetu państwa na spłatę niektórych zobowiązań. Rząd przeznaczy na ten cel 1,4 mld zł. To istotny argument za przekształceniami, bo samorządy nie będą w stanie same – bez pomocy państwa – udźwignąć długów szpitali. Samorządy z przekształceniami będą musiały się spieszyć. Warunkiem skorzystania z rządowych pieniędzy jest zarejestrowanie spółki w rejestrze przedsiębiorców do końca grudnia 2013 r.
To jest tylko część artykułu. W pełnej wersji dowiesz się więcej na temat: Jak zmienić formę prawną lecznicy.
Czytaj cały artykuł w elektronicznym wydaniu eDGP: Szpitale będą spółkami