Zarząd powiatu bez zachowania okresu wypowiedzenia odwołał dyrektora centrum usług wspólnych. Wojewoda stwierdził nieważność tego aktu, gdyż zgody na odwołanie nie wyraziła rada powiatu. Rozstrzygnięcie to zostało utrzymane w mocy przez sąd administracyjny. Zarząd, nie czekając na uprawomocnienie się tego orzeczenia, powołał inną osobę na stanowisko dyrektora. Czy działanie to było zgodne z prawem?
EKSPERT RADZI
Nie. Powołanie nowej osoby na stanowisko dyrektora centrum usług wspólnych powiatu (dalej: CUW) nie było zgodne z prawem. Rozstrzygnięcie nadzorcze w sprawie stwierdzenia nieważności uchwały zarządu o odwołaniu dotychczasowego szefa CUW spowodowało wstrzymanie wykonania tego aktu. A co za tym idzie, na tym stanowisku nie było wakatu. Zarząd powiatu nie mógł zatem obsadzić go inną osobą. Zgodnie bowiem z art. 80 ust. 1 ustawy o samorządzie powiatowym (dalej: u.s.p.) stwierdzenie przez organ nadzoru nieważności uchwały organu powiatu wstrzymuje jej wykonanie z mocy prawa (w zakresie objętym stwierdzeniem nieważności), z dniem doręczenia rozstrzygnięcia nadzorczego. Oznacza to, że uchwała zarządu powiatu o odwołaniu dyrektora CUW, której nieważność stwierdził wojewoda, od daty wydania rozstrzygnięcia nadzorczego nie wywołuje skutków prawnych (por. wyrok NSA z 3 września 2013 r., sygn. akt I OSK 968/13). Zarząd powiatu istotnie zatem naruszył art. 80 ust. 1 u.s.p., ponieważ powinien wstrzymać się od podejmowania jakichkolwiek czynności związanych z powołaniem nowego dyrektora. Z kolei wojewoda powinien stwierdzić nieważność uchwały zarządu powiatu w sprawie powołania na ww. stanowisko (por. wyroki NSA z 11 lipca 2017 r., sygn. akt II OSK 1448/17, sygn. akt II OSK 1449/17, sygn. akt II OSK 1450/17 i sygn. akt II OSK 1451/17).
NSA w wyroku z 11 lipca 2017 r. (sygn. akt II OSK 1448/17) wyjaśnił także, że uchwała o odwołaniu ze stanowiska dyrektora i o powierzeniu tego stanowiska ma podwójny charakter. Wskazał przy tym, że w tym zakresie w orzecznictwie sądowym, w przeważającej mierze odnoszącym się do dyrektorów szkół, wykształciły się dwa stanowiska. W orzecznictwie Sądu Najwyższego dominuje pogląd, że sprawy dotyczące odwołania nauczyciela ze stanowiska kierowniczego w szkole należą do kategorii spraw z zakresu prawa pracy i w związku z tym rozpoznawane powinny być przez sądy pracy (por. wyroki: z 9 maja 1997 r., sygn. akt I PKN 138/97 i z 27 lutego 2001 r., sygn. akt I PKN 260/00). Z kolei w orzecznictwie NSA prezentowany jest pogląd, że odwołanie nauczyciela ze stanowiska dyrektora szkoły, chociaż wywołuje skutki w sferze stosunku pracy, to jednak generalnie nie jest czynnością prawa pracy. W związku z tym odwołanemu dyrektorowi służą roszczenia odszkodowawcze jako następstwa odwołania ze stanowiska, których może dochodzić przed właściwym sądem pracy. Jednak sam fakt, że akt administracyjny wywiera skutki w sferze prawa pracy, z tego powodu nie przestaje być aktem administracyjnym podlegającym zatem kontroli pod względem zgodności z prawem (por. wyroki NSA: z 8 lutego 2011 r., sygn. akt I OSK 1362/10, i z 8 lutego 2013 r., sygn. akt I OSK 2641/12).
Podstawa prawna
Art. 80 ust. 1 ustawy z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 814 ze zm.).