Gminy szybciej spłacają swoje długi, a te, które je generują, będą bardziej kontrolowane. Takie zmiany przewiduje projekt nowelizacji ustawy o finansach publicznych zaproponowany przez Ministerstwo Finansów.
Zgodnie z propozycjami resortu samorządy będą mogły restrukturyzować i wcześniej spłacać istniejące zadłużenie poprzez zaciąganie nowych długów, ale o niższych kosztach obsługi, albo z wykorzystaniem własnych środków finansowych (pochodzących np. z nadwyżki budżetowej z lat poprzednich). Ta propozycja podoba się lokalnym włodarzom, sceptycznie natomiast podchodzą do kolejnej. MF chce bowiem lepiej monitorować gospodarkę finansową w samorządach.
Twierdzi, że obowiązujące mechanizmy prawne, służące ograniczeniu i monitorowaniu poziomu zadłużenia jednostek samorządu terytorialnego są niewystarczające przede wszystkim wobec tzw. niestandardowych instrumentów finansowania (chodzi np. o finansowanie kapitałowe, sprzedaż zwrotną, leasing zwrotny, płatność ratalną).
– Obecnie nie podlegają one wyraźnym ograniczeniom ustawowym, w szczególności w zakresie ich przeznaczenia, uzyskania stosownej opinii organu nadzoru czy zachowania limitów mierzonych wskaźnikiem spłaty zobowiązań przypadających na dany rok. To jest sytuacja niebezpieczna. Zastosowanie tych instrumentów na szerszą skalę może prowadzić do niekontrolowanego wzrostu zadłużenia samorządu terytorialnego, a także znaczącego zniekształcenia danych obrazujących jego sytuację finansową – uważa MF.
Dlatego chce wzmocnić mechanizmy prawne, które pozwolą na większą kontrolę jednostek terytorialnych w tym zakresie. Proponuje m.in. uwzględnienie przy wyliczaniu wskaźnika zadłużenia samorządu wszystkich zobowiązań, które wywołują skutki ekonomiczne podobne do umowy pożyczki lub kredytu. MF chce też wprowadzić wymóg uzyskania pozytywnej opinii regionalnej izby obrachunkowej o możliwości spłaty zadłużenia samorządów.
Nowela ma wejść w życie 1 stycznia 2018 r.
Etap legislacyjny
Projekt w trakcie konsultacji