Subskrybuj nas na Youtube
Prawo przyznaje pracownikowi zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę kilka wakacyjnych uprawnień. Oto 5 podstawowych praw, jakie przysługują pracownikowi w Polsce>>
Urlop do końca września. Pracownik ma prawo do corocznego i płatnego urlopu wypoczynkowego. Urlop ten powinien zostać wykorzystany w sposób nieprzerwany, a to oznacza, że dopuszczalne jest podzielenie urlopu na części tylko na wniosek pracownika i pod warunkiem, że jedna z nich będzie wynosić minimum 14 kolejnych dni kalendarzowych. Więcej o podziale urlopu na części przeczytasz tutaj>>
O terminie urlopu decyduje jednak zawsze pracodawca. Nawet, jeśli w firmie jest plan urlopów, to ma on charakter bardziej orientacyjny niż obligatoryjny. Zobacz, jak zaplanować urlop w 2017 roku>> Co więcej, pracodawca ma prawo przełożyć urlop pracownika, a nawet przerwać już rozpoczęty wypoczynek w przypadku, gdy wystąpiły usprawiedliwione okoliczności, których pracodawca nie mógł przewidzieć w momencie rozpoczynania urlopu przez podwładnego. Chodzi o sytuacje, kiedy obecność konkretnego pracownika w pracy jest niezbędna, na przykład w razie kontroli w firmie, wystąpienia awarii, której nie jest w stanie usunąć inny pracownik czy choroby osoby na podobnym stanowisku, która miała zastępować pracownika w czasie jego urlopu.
Niezakłócony urlop pracownika. Jednak w innych przypadkach pracodawca nie ma prawa zakłócać wypoczynku pracownika. Nie może więc zmusić pracownika, aby na urlop zabrał ze sobą telefon komórkowy (prywatny lub służbowy), ponieważ zatrudniony w czasie urlopu nie pozostaje w gotowości do pracy.
Pracodawca nie ma także prawa kontrolować, jak zatrudniony wykorzystuje swój urlop, tak więc pracownik może wykorzystać swój wypoczynek w dowolny sposób, także wykonując pracę zarobkową u innego pracodawcy. Zakazana jest jednak praca na urlopie wypoczynkowym u tego samego pracodawcy - nawet jeśli jest to praca na podstawie umowy cywilnoprawnej nie związana z codziennymi obowiązkami pracownika. Jakie ograniczenia obowiązują w związku z pracą na urlopie, dowiesz się tutaj>>
Kiedy pracodawca musi udzielić urlopu. Zasadniczo więc to pracodawca decyduje o urlopie pracownika, ale zatrudniony powinien wykorzystać przysługującą mu pulę urlopową (20 lub 26 dni roboczych) tym roku kalendarzowym, w którym uzyskał do niej prawo. W wyjątkowych okolicznościach, leżących po stronie pracownika lub pracodawcy, urlop może zostać wybrany do 30 września następnego roku.
Dlatego jeśli pracownik ma zaległy urlop, może żądać, aby został mu udzielony najpóźniej do 30 września. W innym wypadku powinien poskarżyć się PIP, która ma prawo na pracodawcę nałożyć na pracodawcę mandat w wysokości od 1 tys. do 2 tys., a w przypadku tzw. recydywy - do 5 tys. zł. Maksymalną karę za nieudzielanie urlopu może natomiast nałożyć sąd - grzywna wynosi od 1 tys. do 30 tys. zł. Czy w takim razie pracodawca może zmusić pracownika do wypoczynku, dowiesz się tutaj>>
Urlop na żądanie. Jeśli pracownikowi zdarzył się nagły wyjazd, przysługuje mu jeszcze urlop na żądanie, czyli 4 dni wolne przewidziane na nagłe sytuacje życiowe zatrudnionego.
Jednak urlop na żądanie, pomimo że udzielany w szczególnym trybie, jest częścią urlopu wypoczynkowego i dlatego pracownik powinien zgłosić swoją nieobecność przed rozpoczęciem pracy, a najpóźniej w dniu jej rozpoczęcia. Co ważne, pracownik nie może rozpocząć urlopu na żądanie bez zgody pracodawcy, a ten zasadniczo może odmówić pracownikowi. Kiedy szef może odmówić urlopu na żądanie, dowiesz się tutaj>>
Wczasy pod gruszą. Pracownik może też starać się o dofinansowanie do wypoczynku z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, czyli tzw. wczasy pod gruszą. Dokładne zasady wypłat i okres dofinansowania określa firmowy regulamin, ale zazwyczaj pieniądze zatrudniony otrzymuje już po urlopie, za 14 dni kalendarzowych, pokrywających się z wypoczynkiem pracownika.
Dofinansowanie przysługuje także członkom rodziny zatrudnionego, a dokładnie pracodawca może wspomóc finansowo wypoczynek letni lub zimowy w danym roku kalendarzowym każdemu z dzieci pracownika, jeśli nie ukończyły one jeszcze 18 lat. Więcej o tym, jak otrzymać dopłatę do wakacji od pracodawcy, dowiesz się tutaj>>
Dofinansowanie z ZFŚS jest zwolnione ze składek ZUS, a z podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) tylko do kwoty 380 zł rocznie. Natomiast dofinansowanie wczasów dzieci jest nieopodatkowane niezależnie od wysokości wsparcia.
Świadczenie urlopowe. Natomiast, jeśli w firmie nie działa fundusz świadczeń socjalnych, pracodawca może w zamian przyznać pracownikowi tzw. świadczenie urlopowe. Świadczenie przysługuje każdemu zatrudnionemu, który korzysta w danym roku kalendarzowym z urlopu wypoczynkowego w wymiarze co najmniej 14 kolejnych dni.
Wysokość świadczenia nie może przekroczyć wysokości odpisu podstawowego na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych odpowiedniego do rodzaju zatrudnienia pracownika. Podstawowe stawki świadczenia urlopowego od 1 stycznia do 31 grudnia 2017 roku wynoszą:
- na pełnym etacie – 1 185,66 zł,
- na 3/4 etatu – 889,25 zł,
- na 1/2 etatu – 592,83 zł,
- na 1/4 etatu – 296,42 zł.
Świadczenie urlopowe musi być wypłacone nie później niż w ostatnim dniu poprzedzającym rozpoczęcie przez pracownika urlopu wypoczynkowego. Wartość świadczenia urlopowego nie jest zwolniona z PIT, ale nie podlega składkom na ubezpieczenie społeczne.