Zasadniczo wymiar czasu pracy każdej osoby zatrudnionej na podstawie umowy o pracę nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nie przekraczającym 4 miesięcy. Wymiar czasu pracy 2017: Zobacz, ile dni wolnych przypada w kolejnych miesiącach>> Te normy obowiązują także rodziców.
Co prawda Sejm odrzucił projekt w sprawie tzw. godziny dla rodziny>>, który skracał dniówkę opiekunów dzieci do siedmiu godzin z zachowaniem prawa do wynagrodzenia za ośmiogodzinny wymiar, jednak rodzice nadal mają kilka sposobów na krótszy dzień pracy.
Przerwy na karmienie. Przede wszystkim karmiąca matka może liczyć na przerwy na karmienie, które są wliczane do czasu pracy, a więc przysługuje za nie wynagrodzenie, liczone jak za urlop wypoczynkowy. Liczba i długość tych przerw zależą od ilości dzieci i długości pracy matki.
Pracownica karmiąca jedno lub więcej dzieci ma więc prawo do dwóch 30 minutowych przerw przy jednym dziecku lub dwóch 45 minut przerw przy większej liczbie dzieci. Jeżeli jednak pracownica jest zatrudniona na czas krótszy niż 4 godziny dziennie, to przerwy na karmienie jej w ogóle nie przysługują, zaś w sytuacji, gdy ten wymiar przekracza, ale nie jest on dłuższy niż 6 godzin dziennie, pracownicy przysługuje tylko jedna przerwa na karmienie.
Przerwy mogą być udzielane łącznie, zatem pracownica może - w porozumieniu z pracodawcą - później przychodzić do pracy albo wcześniej z niej wychodzić. Przerwy należą się karmiącej matce bez zaświadczenia>>
Inne przerwy w pracy. Ponadto każdemu pracownikowi przysługuje także 15-minutowa przerwa w przypadku, gdy dobowy wymiar czasu pracy zatrudnionego wynosi co najmniej 6 godzin. Jest ona włączana do czasu pracy pracownika i przysługuje mu za nią wynagrodzenie.
Już od decyzji pracodawcy zależy, czy wprowadzi przerwę na lunch, która trwa nie dłużej niż 60 minut. Ta przerwa nie wlicza się do czasu pracy pracownika, nie przysługuje za nią także wynagrodzenie, chyba, że pracodawca ustali korzystniejsze reguły w tym zakresie.
Praca na rodzicielskim. Po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego pracownik (tak matka, jak i ojciec) może połączyć korzystanie z urlopu rodzicielskiego z pracą u swojego pracodawcy. Taka praca nie może wtedy przekraczać połowy pełnego wymiaru czasu pracy zatrudnionego.
Łączenie pracy z urlopem rodzicielskim wpływa jednak na wysokość zasiłku macierzyńskiego - ulega on proporcjonalnie zmniejszeniu do wymiaru czasu pracy, w którym pracownik wykonuje pracę w czasie korzystania z urlopu lub jego części.
Jednocześnie urlop rodzicielski zostaje wydłużony proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy na okres nie dłuższy niż do: 64 tygodni przy urodzenia jednego dziecka lub 68 tygodni przy urodzeniu więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie.
Zmniejszenie etatu przy urlopie wychowawczym. Ponadto pracownik, który jest uprawniony do urlopu wychowawczego, może wnioskować o zmniejszenie wymiaru czasu pracy. Jest to możliwe pod warunkiem, że:
- jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę,
- posiada co najmniej 6-miesięczny staż pracy, do którego wlicza się wszystkie okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę u poprzednich pracodawców (także z przerwami),
- sprawuje opiekę nad dzieckiem do 4 lat.
Także w tym wypadku obniżony wymiar czasu pracy nie może być mniejszy niż połowa etatu. Z tej opcji mogą skorzystać obydwoje rodzice, ale nie w tym samym czasie, dlatego razem z wnioskiem matka lub ojciec składają oświadczenie, że partner nie korzysta z tego uprawnienia.